дея келаётсам, бирдан денг, машинамнинг балони танғиллаб отиб юборса б╝ладими.Машина жонвор қайиққа ╝хшаб у ёқдан буёққа сирғалиб бораракан, назоратдан чиқиб, жарлик сари қулашига сал қолди.Тажрибали дальнебойщиклигим қ╝л келиб, покрышкаси ёрилиб, қуруқ дискда асфальтдан ╝т чақнатганича, сандиқ сандиқ б╝либ бораётган машинани бир илож қилиб й╝л четига т╝хтатдим.Ҳалиги иккимиз ёмғирда суҳбатлашиб ╝тирган кабинадан сакраб тушиб, бундай қарасам, машинанинг диски қийшайиб кетибди.Бахтимга запаска балон бор эди.╬шани кузовдан олиб, ғилдиратиб келиб, уни болтларга илиб, тарцовый ключлар билан гайкаларни бураб, қотира бошладим.Бир маҳал маҳобатли қоялар устида б╝рилар галаси шундай улий бошладиларки, томирларимдаги қон музлаб қолгандай б╝лди г╝ё.Қарасам, кулранг б╝рилар галаси дағал юнгларини хурпайтириб, тишларини иржайтириб мен тамон шиддат билан чопиб келишяпти.Мен гайкаларни апил тапил қотирдимда, иккимиз шаррос қуяётган жалага термулиб ╝тирган ╝ша қадрдон кабинага ╝зимни урдим.Лекин б╝риларнинг энг бақуввати бир сакраб оёғимдан тишларкан, аёвсиз пастга судрай бошлади.Ерга қулашим билан бошқа оч б╝рилар ҳам ёприлиб келдилар.Мен қ╝лимдаги тарцовый ключ билан б╝риларни уриб, ╝зимни ҳимоя қилганимча бор овозда: -Ёрдам беринглааааар! -дея бақирардим.Овозимга ой ёритган қорли довонлар сукунати акс садо қайтарарди.Бир маҳал уйғонсам, тушим экан.Ҳуллас, гап бундай, Нортожи. Бугун кундуз соат 11 -00 да қадрдон трасса четига келинг.Сизни интизорлик билан кутаман.Агар келмасангиз, уйга кетмай, хафталаб, ойлаб машина кабинасида ╝тиравераман.Муддатсиз очлик эълон қиламан.Уволимга қолмай десангиз, келинг.
Соғинчли саломлар билан, дальнебойщик Холб╝ри.
Хатни ╝қиб, Нортожи елкаларини силкитиб узоқ ва унсиз кулди.Кулавериб к╝зларидан ёш чиқиб кетди.Шу пайт ичкаридан онаси Каполатхон чиқиб қолди ва ҳайрон б╝либ: -Қизим, сенга нима б╝лди?Томи кетган одамдай нега ╝зингдан ╝зинг куляпсан? -деди.Нортожи дарҳол жиддийлашиб, хатни яширар экан,
-╬зим, шунчаки, бир латифа ёдимга тушиб кетди -деб қ╝йди.Кейин ╝рнидан туриб, яна ховлини супуришга киришди.Ховлини супуриб б╝лгач, оғилхонага кириб, сигирни соғди.Иш ишга уланиб учрашув соатлари яқиншаларкан, Нортожи даладан ╝т ╝риб келиш бахона ╝роқ билан арқонни олиб, учрашув белгиланган жойга, дала четига, ғилдираксиз, аравасиз, ораларидан буталар ва ╝т ╝ланлар ╝сиб чиққан ташландиқ юк машинасининг кабинаси тамон й╝л олди.
У дала четига яқинлашган маҳал ташландиқ юк машинасининг кабинасида ╝тирган Холб╝рини к╝рди ва олд тамонга ╝тиб, худди машина т╝саётган й╝ловчи каби қ╝лини юқори к╝тарди.
Кейин кабина эшигига энкайиб: -шопир ака, 'Қовункапа' га ташлаб қ╝ёлмайсизми? -деди кулиб.
-Нега элтиб қ╝ймай? Албатта элтиб қ╝яман.╬тиринг машинага-деди Холб╝ри.
Нортожи раҳмат айтиб, кабина эшигини очаркан, шалоғи чиққан ╝риндиққа ╝тирди.
-Шопир ака, кейин б╝ғишиб юрмаслик учун аввалдан й╝л кира ҳақини келишиб олсак яхши б╝ларди -деди Нортожи.
-Ҳа, энди кира ҳақи от билан туя б╝лармиди.Юз доллар берсангиз б╝лди.Энди сиздай чиройли қизни пул олмай манзилга элтиб қ╝йишим ҳам мумкин эди.Аммо, қарамайсизми, онам уйлангин деб сира қ╝ймаяптилар.Уйланишим керак.Шунга пича пул т╝плай деб, трасса четида т╝хтаб, жонимни хатарга қ╝йиб б╝лса ҳам й╝ловчи оламан.
-Намунча й╝л кира ҳақи арзон?Ҳеч й╝қ беш юз доллар б╝лганда ҳам чидаса б╝ларди.Бунақада қандай пул жамғарасиз уйланишга?Ҳа, майли, юз доллар б╝лса ҳам харна.Қани, кетдик! -деди Нортожи жилмайиб.
Холб╝ри тезликни улаб, оғзаки ғинғиллаганича двигательни газлар экан, Нортожига ҳар замонда к╝з қири билан қараб, й╝лдан нигохини узмаганича яна гапира бошлади.
-Биласизми, менинг дальнебойщикликдан ташқари яна бир хунарим бор.Б╝ш пайтларда расмлар чизиб тураман.Баъзан довонларда т╝хтаб, қорли тоғ ч╝ққиларини, қовунлардай терилган тошларга урилиб, шалдираб оқувчи саёз, сувлари одам илигини музлатиб қ╝йгувчи сою жилғаларни, қизилиштонлар тақиллатгувчи қарағайзор ╝рмонларини, шамолларда тебранаётган ромашкаларни, сариқ ва қизил лолаларни, оқбошлару ╝збек новвотини эслатгувчи улуғвор қоя тошларни тиззани к╝мгувчи узун узун ╝т ╝ланлар ичида туриб, шоша пиша матога мойб╝ёқ билан мухрлайман.Узоқ узоқларда сайраётган попишакларнинг ҳасратли овозларига қулоқ тутаман.Мен ҳатто машинамга чиққан айрим й╝ловчиларнинг қиёфаларини ҳам матода б╝ёқ билан тасвирлайман.Истасангиз, ╝шандай й╝ловчилардан бирининг суратини сизга к╝рсатишим мумкин -деди у рулни қалтис буриб.
-Майли, агар к╝риш бепул б╝лса -деди Нортожи.
-Хафа б╝лмангу сиз ╝лгудек хасис, битини сиққан қурумсоқ й╝ловчи экансиз.Албатта к╝риш бепул б╝ладида.Э, товба қилдимей! -деди Холб╝ри, худди машинани й╝л четига олиб, т╝хтатгандай ҳаракатлар қилиб.
Кейин ёнбошидан чиройли рамкага махкамланган планшетни олиб, Нортожига узатди.Нортожи ромни оларкан, унга ╝ралган газеталарни йиртиб очдида, асарга қараб ҳайратдан оғзи очилиб қолди.Чунки у Нортожининг матога мойб╝ёқ билан ишланган г╝зал портрети эди.
-Қалай? -деди Холб╝ри, г╝ё машинани яна юргизиб, тезликни ошираётгандай ҳаракатлар билан оғзаки ғинғиллаб.
-Вой товба!Худди ╝зимни ╝хшатиб қ╝йибсиза!Қайдан чизақолдингиз бу суратни?!Ҳотирадан ╝йлаб чиздингизми?Қиёфамни эслаб қолганингизни қаранг!Қ╝лларингиз дард к╝рмасин илоё!Қандай яхши!Энди бу портретни менга совға қилмасангиз, шу катта тезликда кетаётган машинангиздан ╝зимни ташлаб юбораман!-деди Нортожи, бир қ╝ли билан кабина эшигини очишга ҳаракат қилиб.
-Й╝қ, й╝қ, асло сакрай к╝рманг!Майли, мен розиман, розимаааан!Шу портрет сизга совға б╝ла қолсин!-деди шошиб, Холб╝ри.У шундай дер экан, Нортожи ╝зини кабинадан ташлаб юбормаслиги учун, уни махкам қучоқлаб олди.Шу маҳал ҳар икки вужудга хароратли туйғу, ╝тли, оловли эҳтирос ҳисси югирди.Ҳаяжондан томоғи қақраб кетган Нортожи, уялиб, қизариб, юлқинганича йигитнинг қучоғидан чиқишга уринди.
-Вой, нима қиляпсиз?!Қ╝йворинг!Биронтаси келиб қолса нима б╝лади?! -деди у.
-Ахир ╝зингиз трасса б╝йлаб ╝қдай учиб кетаётган машинам кабинасидан й╝лга сакрайман деяпсизку!Сизга жон керак б╝лмаса, менга керак, ойимтилла!Сиз топ этиб ╝зингизни ташлаб юборсангиз, эртага мен ишдан қолиб, судма суд юришим керак!Судланиб, беш ╝н йилга кесилиб, сассиқ баракларда каналарга таланиб, бит ╝лдиришга менинг тоқатим й╝қ, яхши қиз! -деди Холб╝ри.
-Иииий, й╝лга қаранг, й╝лга!Р╝парадан камаз келяпти! -деди Нортожи кулиб.
Шундагина Холб╝ри Нортожини қучоғидан б╝шатди ва рулни у ёқ бу ёққа буриб юборар экан: -╬╝╝ҳ!Сал б╝лмаса, жарга қулардик!Худо бир сақлади -деди.
Нортожи уст -бошини тартибга келтирар экан Холб╝рига кулиб қараб: -Жинни!Бу ташкилотлар жинниларни ҳам ишга олаверар эканда а?!Хозир шу портрет билан бошига қаратиб солайми?! -деди.
-Ҳа, уринг, Нортожи!Портрет билан бошима уринг! -деди Холб╝ри.
-Ҳоооо, жинни б╝либманми?Шундай портретни расво қилайми?!Мен бу портретни уйимизнинг т╝рига осиб қ╝яман -деди Нортожи, портретни махкам бағрига босиб.
Холб╝ри хохолаб, хандон отиб кулди.
-Э, қойиле! Иккаламиз биронта театрга актер б╝либ ишга кирсак ҳам б╝ларкан. Лекин ҳазил ╝з й╝лигаю, Нортожи, менинг мақсадим жуда жиддий, қарорим қатъий.Онам ростдан ҳам уйлан деб ҳоли жонимга қ╝ймаяпти.Онам сизларнинг уйингизга совчи б╝либ борсалар, қарши эмасмисиз?-деди.
Нортожи уялганидан қип қизариб, нима дейишини билмай жимиб қолди.
-Нега индамайсиз?Совчиликка борсалар дастурхони қайтмайдими? -деди Холб╝ри.
-Вой, мен нима дейман?╬злари биладиларда -деди ниҳоят Нортожи ╝роқ арқонини олиб, ғилдираксиз ташландиқ юк машинасининг кабинасидан сакраб тушаркан.У портретни махкам бағрига босганича дала с╝қмоғидан қишлоқ тамон чопиб кетди.