Выбрать главу

Ĉi tiu ekzerco-speco estas iom pli postula por la plenumanto, ĉar tiu devas serĉi la ĝustan respondon inter deko da aliaj, kaj zorgi ne uzi respondon dufoje. Ĝi postulas apartan zorgon ankaŭ flanke de la kompilanto, ĉar neniu maldekstrajo rajtas formi akcepteblan respondon kun pli ol unu dekstrajo. Precipe en testado de kompreno de teksto, por kiu ĉi tiu ekzerco-formo ankaŭ taŭgas, estas tre malfacile konservi la unikecon de la ĝustaj respondoj: en dekpara ekzerco rajtas ekzisti nur dek akcepteblaj parigoj el la cent teoriaj ebloj, do la kompilanto devas provi ĉiujn el tiuj cent kombinoj kaj konvinkiĝi, ke naŭdek el ili estas neeblaj. Se unu el ili montriĝas eĉ iom ebla, necesas reformuli unu el la elementoj, sed ĉiu modifo malfermas la riskon de reakceptebligo de naŭ el la malpermeseblaj kombinoj. La unikeco de ĝustaj respondoj tre gravas se oni uzas ĉi tiun ekzercoformon en ekzameno. Se la celo de la ekzerco estas nur trejnado (aŭ amuzo), ne tiom gravas se pli ol unu solvo eblas, tio eĉ donas bazon por grupa diskutado.

Aldono de kaŝfrazo helpas la lernanton solvi la taskon kaj esti pli certa pri la rezulto, kio povas gravi en kazo, kiam instruista kontrolado ne estas tuj farebla. Sed al ĉi tiu ekzercotipo estas granda laboro aldoni kaŝfrazon.

Sekvas ekzemplo de pariga ekzerco pri vortdifinoj el La laŭta vekhorloĝo ... kaj aliaj atentokaptiloj, p. 176. Ĝi prezentas kaj testas la malfacilan leksikon el la lasta rakonto „La heroo". Ĝi evitas la problemon, ke unu numeritajo povas ligiĝi al pli ol unu literitajo. Ĝi ne havas kaŝ-frazon. Kun tiom da elektajoj, la ekzerco estas malfacile solvebla. Kun malpli da eroj (ekzemple dek) oni povas malfaciligi la taskon aldonante du/tri superfluajn neuzendajn (sed kredeblajn) erojn en la dekstra kolumno. Aperis du tiaj ekzercoj, la unua reviziis la substantivojn, la nuna ne-substantivojn.

Pli da vort-difinoj:

Jen dua listo de malpli facilaj vortoj el la teksto. Ili estas ĉiuj ne-substantivaj!

Parigu ilin kun la ĝustaj difinoj en la dekstra listo:

1.

abrupte

A:

publike deklari.

2.

atenci

B:

timiga.

3.

averti

C:

malfacile.

4.

daŭre

Ĉ:

pensi longe kaj profunde.

5.

defii

D:

malkonsenti, malakcepti.

6.

elĉerpiĝi

E:

forte mallaŭdi.

7.

entuziasme

F:

subite.

8.

fandi

G:

ĉefe.

9.

flosi

Ĝ:

fiksi du pecojn de ŝnuro.

10.

hasta

H:

laŭ regulaj tempo-intervaloj.

11.

imuna

Ĥ:

kontinue.

12.

inspiri

I:

ne memori, ne zorgi.

13.

insulti

J:

finiĝi, ne plu resti.

14.

kolizii

J:

igi metalon likva per varmigo.

15.

kremacii

K:

malblovi.

16.

mediti

L:

maltimi, superi, kontraŭ-agi, spiti.

17.

minaca

M:

malhelpa, rezista.

18.

neglekti

N:

rapida, ,urĝa.

19.

nodi

O:

doni informon pri baldaŭa danĝero.

20.

obstina

P:

nedfektebla, neinfektebla, neatakebla.

21.

pene

R:

plenigi iun per entuziasino kaj optimismo.

22.

potenca

S:

iri sen propra forto tra akvo aŭ aero.

23.

precipe

Ŝ:

frapi forte kontraŭ io; karamboli.

24.

proklami

T:

inteligenta, cel-trafa, ne-stulta.

25.

rifuzi

U:

kun granda ĝojo kaj viglo.

26.

ritme

Ŭ:

bruligi mortan korpon.

27.

senco-hava

V:

tre forta.

28.

suĉi

Z:

perforti, ataki.

Multobla elekto (komenca menuo)

Ĉi tiu formo permesas elekton de tri ĝis kutime kvin, sed foje ĝis ok respondoj al demandoj, sed la elekteblaj respondoj restas konstantaj por la tuta ekzerco. Tio taŭgas por testado de gramatiko, kie tipe la nombro de eblaj finaĵoj estas limigita, ekz:

Verbo-tempoj:

-as, -is, -os, -us, -u, -i Participoj:

-anta, -onta, -inta, -ita, -ata, -ota, -antaj, ktp. Kaŭzativo/rezultivo: -i, -iĝi, -igi, Pluraloj/akuzativoj: -o, -a, -aj, -oj, -ajn, -ojn. Similaj prepozicioj: Pri, por, pro, per, kun...

Multobla elekto (varia menuo):

Ĉi tio estas pli fleksebla variaĵo de la antaŭa ekzerco-tipo, en kiu la nombro de permeseblaj respondoj estas iom pli limigita (praktike ĝis kvar) sed en kiu vi rajtas ŝangi la proponatajn respondojn por ĉiu demando. La respondojn oni denove per literoj kutimas signi, kaj la demandojn per ciferoj. Oni povas testi leksikon: la demando estas la difino kaj la respondoj kvar simil-sonaj aŭ aspektaj vortoj (ekz. La unua vekhorloĝo, p. 105 en LLV).

Ron preskaŭ dronis: tio signifas ke li sukcesis savi sin.

A: almenaŭ B: anstataŭ C: ankoraŭ Ĉ: apenaŭ

Malafabla kaj ironie insulta persono estas .

A: impotenta B: impertinenta C: imitinda Ĉ: impulsiva

Loko, kie oni prilaboras grenon nomiĝas .

A: melkejo B: mulejo C: muelejo Ĉ: mielejo

En tiu ekzerco kaŝfrazo estas aldonita, sed ne laŭ la identiga litero de la respondoj, ĉar per nur kvar maleblas konstrui sencohavan frazon, sed per sinsekvigo de difinitvica litero el la respondovorto, kiu kutime ne estas la unua, ĉar guste la kvar donitaj respondoj prefere similu unu la alian. Ĉi tiu ekzerco sekve testas ne nur la konon aŭ rekonon de la bezonata vorto, sed la pli subtilan kapablon elekti la ĝustan vorton el inter siaj aspekte parencaj najbaroj, ekz: imposto, impoŝto. importo, impulso; stalo, ŝtalo, stano, ŝtato, stato. Ĝi povas kontrastigi la danĝer-kazojn de enlingva interfero.

Eblas testi la ĝeneralajn sciojn, kaj kaŝi la ekzercon en formo de kvizo. Tiurilate vidu la kvizon en Juna Amiko, 87/4, pago 16, kie ĉiu respondo estas unuvorta, kaj la identigaj literoj donas kaŝfrazon.

Oni povas prezenti ĉi tiun ekzercotipon (Unu el kvar) en tabelo, pli kompakte kaj pli sekveble, kondiĉe ke la respondoj estas tre mallongaj. Tiel eblas prezenti kaŝfrazon pli oportune, en lasta kolumno. Jen komenco de ekzerco akompane al la vidbendo Pasporto al la Tuta Mondo, al kiu oni kun nepravigebla bonkoreco aldonis la ĝustajn respondojn.

Diraĵoj kun mankoj

A

B

C

Ĉ

1

Kie mia suko? Ĉu vi mem devas kreskigi la ?

ananasojn

bovinojn

pomojn

oranĝojn

O

2

Vi fariĝis filozofo. Anstataŭ io .

intelekta

eksterordinara

normala

serioza

N

3

Diru poste, Helena. bonvolu porti ĉi tiun pleton.

Intertempe

Antaŭtempe

Ĝustatempe

Printempe

I

4

Kaj li nun ŝvitas en plej nigra, plej karcero.

malluma

profunda

luksa