Pasporto al la Tuta Mondo - Lecionoj 13-15. Ekzerco pri participoj La familia tago
Jen programo de familio tra unu tipa labor-tago. Rigardu ĝin kaj respondu la demandojn fine.
Horo
Panjo
Paĉjo
Infano
Bebo
07.00 7 atm
©
Organizas ĉiun.
Foriras, vojaĝas al laborejo.
Foriras, iras al lernejo.
Vekas la familion.
08.00 8 atm
©
Preparas matenmanĝon.
Alvenas kaj legas ret-poŝton.
Leciono 1: Lingvo.
Matenmanĝas.
09.00 9 atm
©
Polvosuĉas. Falas sur ludbriko.
Respondas ret-poŝton.
Leciono 2: Matematiko.
Ludas per brikoj.
10.00 10 atm
©
Bandaĝas piedon, promenas kun bebo.
Legas raportojn.
Leciono 3: Muziko.
Ploras, promenas kun Panjo.
11.00 11 atm
©
Tagmanĝas kaj lavas telerojn.
Verkas raporton.
Leciono 4 Biologio.
Tagmanĝas kaj ĝenas.
12.00 Tagmeze
©
Provas endormigi bebon.
Labora tagmanĝo.
Tagmanĝo en lernejo.
Bruas.
13.00 1 ptm
•
Lavas vestaĵojn.
Prezentas raporton en kunsido.
Leciono 5 Desegnado.
Dormas.
14.00 2 ptm
©
Bakas kukon.
Dormas en kunsido.
Leciono 6 Sporto.
Vekiĝas, ploras.
15.00 3 ptm
©
Kantas por bebo.
Vekiĝas, trinkas kafon.
Vizitas
butikum-centron kun amikoj.
Manĝas kukon. Aŭskultas kanton.
16.00 4 ptm
©
Demandas al infano: „Kie vi restis tiom longe?"
Ordigas labor-tablon, forviŝasret-mesaĝojn.
Venas hejmen. Respondas: „Mi studis kun amikoj."
Ludas per pupoj.
17.00 5 ptm
»
Kuiras
vespermanĝon.
Vojaĝas hejmen.
Rigardas televidon.
Manĝas vespermanĝon.
18.00 6 ptm
©
Krias al infanoj, elŝaltas televidon.
Alvenas. Helpas kun hejmtaskoj.
Faras hejmtaskojn kun helpo de Paĉjo.
Ludas per fluto.
19.00 7 ptm
©
Lavas telerojn.
Manĝas
vespermanĝon. Legas al bebo.
Forigas la erarojn de Paĉjo el la hejmtasko.
Aŭskultas rakonton de Pacĵo.
20.00 8 ptm
©
Telefonas al amikinoj.
Rigardas televidon ĉar komputilo estas okupata.
Krozas en la komputila reto.
Rifuzas endormiĝi.
21.00 9 ptm
©
Endormigas bebon. Sendas infanon liten. Mem en dormiĝas je 21.40
Endormiĝas je 21.05 antaŭ la televidilo.
Krozadas. Decidas paki lernejan tekon morgaŭ. Endormiĝas je 21.50
Finfine endormiĝas je 21.59.
Kompletigu la frazojn:
Kiam Panjo preparis la matenmanĝon, Infano estis forir al la lernejo kaj Bebo estis lud
per brikoj.
Kiam Paĉjo prezentis sian raporton, Infano estis ir al sporta leciono kaj ir al muzika
leciono.
Kiam Panjo bakis kukon, Paĉjo estis en kunsido kaj lia raporto estis verk kaj
prezent .
Kiam Infano krozis komputile, Panjo estis lav la telerojn kaj endormig la bebon.
Kiam Infano rigardas televidon, tiu estis vizit la butikum-centron, sed la hejm-tasko
restis far .
Panjo estis kant por Bebo kaj Infano estis desegn kiam Paĉjo viŝis ret-mesaĝojn.
Kiam Panjo bandaĝis sian piedon, Infano estis sid en muzika leciono, kaj la raporto de
Paĉjo estis verk .
Kiam Paĉj o trinkis kafon, Bebo estis aŭskult k on, Infano estis rigard t
on kaj Panjo estis kuir v on.
Je 21.35 kaj estis endormiĝintaj, sed kaj estis
endormiĝontaj.
Jam temp' esta:
Estas 7.40.
Matenmanĝo estas , Paĉjo estas forir kaj alven al la laborejo.
Estas 11.30.
Infano estas stud biologion, Bebo estas bru kaj la raporto de Paĉjo
Estas 16.15.
La kuko estas kaj . Bebo per pupoj. Vestaĵoj
Estas 20.30.
Pajno estas al , la hejmtaskaj eraroj , kaj Infano
en la reto.
Estas 10.30.
Infano estas studanta , studinta kaj , studonta kaj
vizitonta lecionon pri .
Estas 13.30.
Infano estas lud per kaj lud per kaj . Nun Bebo estas
12.6.3 Ne-aŭtomataj ekzercoj
Ĉi tiuj bezonas plenfrazajn respondojn, aŭ eĉ la kapablon formuli kaj komuniki kompleksajn nociojn. Ili povas preni demandan formon, ĉu pri rakonto, ĉu pri la vivo de la plenumanto, ĉu pri ĝenerale konataj temoj. Iuj demandoj estas pli simple respondeblaj ol aliaj, tiujn ni uzu frue en kurso aŭ komence en ekzerco. Tipaj demandovortoj estas „Kio„, „Kiu„, „Ĉu„, „Kiom da„, „Kie" ktp. Tiukaze la granda plimulto de la respondo estas jam trovebla en la demando, la plenumanto devas kutime aldoni nur unu vorton da freŝaj informoj. Pli postulaj estas la demandoj pri motivo, maniero, komparoj, induktendaĵoj, supozoj ks. Tiukaze la demando donas nur etan parton de la respondo; la plenumanto devas efektive elkovi el sia lingvo-scio la elementojn por formi la respondon. Tre produktivaj estas demandoj starigitaj per „Kiel„, „Kial„, „Se X, kion vi farus?" aŭ „Se Y, kiel vi sentus" aŭ „Se okazis Z kaj vi estus A, kiel vi reagus?" ktp. Aldone al tiuj eblecoj starigi demandojn, estas aliaj ekzerco-formoj: Diversaj utilaj formuloj
Por kio oni uzas ...? (LLV, p.40) Kial famiĝis ...? (LLV, p.38) Kiel funkcias ...? (LLV, p. 183) Klarigu la signifon de ... (LLV, p. 31) Kio estas la diferenco inter X kaj Y? Kio estas la simileco inter X kaj Y? (Pordoj, p. 53), Ĉu oni povas inventi X, sen inventi Y? (La unua vekhorloĝo en LLV, p. 94) kaj samloke „Kiuj estas la dek plej gravaj inventaĵoj el la homa historio?" kiun oni devas decidi unuope, poste diskuti pare kaj fine decidi tutgrupe. Ruzaj respondoj
Ĉi tio estas iom ludeca ekzerco, kiu postulas multan fantazion. Oni ricevas demandon respondendan per iom da frazoj. Post ĝi aperas du aŭ tri radikoj, ne nepre rekte ligitaj al la temo de la demando. La plenumanto devas respondi la demandon uzanta tiujn radikojn. Vidu TR, p.51. Bilda priskribo
Eblas plenumi ĉi tion skribe aŭ parole, unuope aŭ grupe. La bildoj havu dinamikan aŭ serian enhavon, ne nur priskriban. Ekzemple la kvar bildoj en serio en Juna Amiko, p87/3, p. 24. Simile la kvar kovrilaj bildoj de la jarkolekto 1988 de Juna Amiko estas priskribeblaj, sed tiukaze la tasko estas strukturita per demandoj. La bildoj estas ĉiuj dupartaj, kaj la dua, komence kaŝita parto prezentas iun surprizon aŭ evoluon neatenditan el la unua bildo. Bonega ekzerco estas formebla el la desegnaĵa bazo de bildstrio, t.e. la desegnaĵoj kun la parol- kaj pens-bobeloj, sed sen la tekstoj. La plenumantoj devas laŭ la bildoj imagi la rakonton kaj dialogon. Kelkaj plenumantoj laborantaj sendepende kapablas krei malsamajn rakontojn laŭ la samaj bildoj. Tion pruvis utiligo de la bazo de la bildstrio „La domo kun oraj fenestroj" (Juna Amiko 88/3). [Pli moderna versio estas rigardi televidan sap-operon - ju pli vaku-enhava des pli bona - mutigi la sonon, kaj en reala tempo, kursanoj prenu rolojn kaj aldonu propran dialogon. Karaoke sen la muziko.] Rol-prenoj