Нечая постаць мільганула ўнізе, на тратуары. Банжыну здалося, што гэта Клубовіч. Падумалася, вяртаецца хлопец са спаткання. Ад каго? Ці не ад той шэравокай, пра якую яны ўчора гаварылі? Дзівак, чаго саромецца свайго кахання? Банжын пастараўся ўявіць сабе Марынку і, калі гэта ўдалося, адчуў на сэрцы лёгкі смутак. А можа те быў смутак толькі ад неўладкаванасці яго асабістага жыцця?..
На работу Банжын з’явіўся рана. Кіеня, аднак, прыйшоў яшчэ раней. Банжын далажыў, што было зроблена напярэдадні, расказаў планы на бягучы дзень. Кіеня слухаў, але, здавалася, яго думкі былі далёка. Ён так і не дачакаўся канца даклада, перабіў:
— Нешта вы не хваліцеся самым галоўным?
Пытанне здзівіла Банжына: адкуль Кіеня ўжо ведае? Але ён разгарнуў папку, што прынёс з дому, і падаў яе галоўнаму інжынеру. Той таропка прагледзеў разлікі, неспадзявана чмыхнуў:
— Вам не падабаецца? — насцярожыўся Банжын.
— Падабацца ці не падабацца можа дзяўчына. А гэта — інжынерныя разлікі. Іх можна або адобрыць або забракаваць.
— I...
— Ні першае, ні другое. Рашэнне арыгінальнае, паверце майму вопыту. Гэта не камплімент.
— Значыць, прыменім?..
— Пазнаю моладзь... — Кіеня, не спяшаючыся, зняў акуляры, працёр шкельцы хустачкай і толькі тады растлумачыў: — Мы павінны дэталёва вывучаць усе «за» і «супраць», правесці зксперыменты і толькі тады, паўтараю, толькі тады даваць заданні мантажнікам. Мы не маем права рызыкаваць адзіным кранам. Нарэшце, і для людзей эксперыменты небяспечныя. Што мы будзем рабіць, калі некалькі тон жалеза абарвецца і зваліцца нам на галовы?
— Рыгор Карпавіч, але нас падпіраюць тэрміны. Электрастанцыю ж трэба будаваць, — сказаў Банжын, забыўшыся, што амаль гэтак жа сама нядаўна гаварыў ім Лядкоў.
Але Кіеня не забыўся, чые гэта словы.
— Вы таксама інжынер і таксама ведаеце, што тэрміны складаюцца не толькі з нашага крана. Можна будзе нагнаць некаторы час, калі пачнем ставіць корпус, агрэгаты. У нас наперадзе, да пуску станцыі на поўную магутнасць, тры гады. Тры гады!
— А колькі да пуску першай турбіны? Восем месяцаў!
— Што-небудзь прыдумаем. Я ніколі загадзя не задумваўся, а заўсёды, калі пачыналася работа, знаходзіў рашэнне, Спадзяюся, што мае мазгі яшчэ не высахлі.
— Рыгор Карпавіч, вы ведаеце, што такое чартапышча? — нечакана спытаўся Банжын.
— У нас сур’ёзная размова, Алесь Антонавіч,— здзівіўся Кіеня.
— А я сур’ёзна пытаюся. Чартапышча — гэта тое месца, дзе мы з вамі электрастанцыю будуем. Так яго называлі раней: тут былі непраходныя лес ды балота. Уяўляеце, якую перамену мы прынеслі сюды, як людзі чакаюць нашай станцыі. Нядаўна мне давялося пабываць у суседніх вёсках. Толькі і гаворкі, што хутка электрычнасць будзе. Маторы ўжо людзі купілі, праводку зрабілі. Уяўляеце, Рыгор Карпавіч, пройдзе восем месяцаў, усяго восем месяцаў, і гэты некалі глухі багністы куток...
— Вы — інжынер, які займаецца канкрэтнымі, вытворчымі пытаннямі. Розныя там паэтычныя параўнанні патрэбны вам, прабачце, як рыбе парасон.
Кіеня не мог дараваць «чартапышча».
— Рыгор Карпавіч! — ускочыў Банжын.— Лічыце, што разлікі я падаў вам афіцыйна. Калі ласка, паклапаціцеся даць мне афіцыйны адказ. I не праз два тыдні, а сёння. Інакш я пайду ў партком.
— Вось яна, ваша ўдзячнасць,— апусціў вочы за акулярамі Кіеня.— Ледзь тэхнічная спрэчка пачала складвацца не ў вашу карысць — адразу пагрозы. Дзякуй, малады чалавек, дзякуй...
Кіеня абмяк, апатычна пацягнуўся за папкай. Схаваўшы яе ў шуфляду, паабяцаў хутка даць адказ. Ён не затрымліваў Банжына. Яму аднаму хацелася падумаць, асэнсаваць, што ўсё-такі здарылася, чаму ён нечакана для самога сябе хваравіта сустрэў гэту ўрэшце можа і добрую навіну.
Пры ўсіх сваіх недахопах Рыгор Карпавіч меў адну станоўчую рысу: ніколі не хлусіў самому сабе, заўсёды дашукваўся прычыны сваіх паводзін. Так было раней, калі ён толькі пачынаў свой працоўны шлях. Так вялося і цяпер. Толькі цяпер ён мог часам і пакрывіць душой перад кім-небудзь, калі лічыў, што такім чынам для сябе будзе лягчэй. Што выклікала такую перамену?
Малады Рыгор Карпавіч не ўмеў зайздросціць людзям. Ён быў дужы, поўны надзей, верыў у сваё. Тады ён радаваўся і кожнай удачы сваіх таварышаў. Міналі гады. Сталеў Рыгор Карпавіч, адчуваючы, што многія мары маладосді так ніколі і не здзейсняцца. Ён кіраваў, вырашаў, падпраўляў. Чужая слава амаль заўсёды закранала яго аўтарытэт. Гэта было не тое, да чаго ён імкнуўся, але гэта ў нейкай меры задавальняла яго. Ён яшчэ часам любіў пры выпадку сказаць: мы таксама маглі б вынаходніцтвам займацца, шматзначна намякаючы на сваю занятасць. Але сам ён добра разумеў, што ўжо ніякага вынаходніцтва не зробіць.