Колькі разоў Банжын прыходзіў да яго!.. Варта было падтрымаць тады Банжына, хоць на словах выказаць жаданне шукаць новае, як усё было б інакш. Банжын не змог бы весці разлікі без яго.
Рыгор Карпавіч выцягнуў папку Банжына, зноў перагарнуў паперы, сям-там панаставіў чырвоным алоўкам птушак. Не, відаць, добра, што не падтрымаў. Банжын думае раму партала, на якой будуць стаяць і вежа, і электраматоры-рухавікі, падняць наверх у гатовым выглядзе. А пад’ёмнік абавязкова перакуліцца. Рама цяжэйшая — перацягне. Тады аварыя, тады адказнасць. Не! Праз гэтую ж чортаву адказнасць і апынуўся ён тут, былы галоўны інжынер трэста. А за кран могуць так даць па шапцы, што не ачуняеш ужо...
XII
Без дазволу Кіені змяненні ў парадак мантажа крана ўносіць было нельга. А на яго дазвол Банжын перастаў спадзявацца. Каб хутчэй бег час, ён застаўся на рабочай пляцоўцы, памагаў мантажнікам, баючыся, што неўзабаве рабочы дзень скончыцца і ён застанецца сам-насам са сваімі думкамі.
Але змена скончыла працу, апусцела на некаторы час пляцоўка. Банжын выйшаў за рабочымі, прайшоў па гарадку, завярнуў да Косці ў інтэрнат. Там было пуста. I тут Банжыну ўспомнілася Косцева просьба.
У клубе Банжын бываў рэдка, толькі хіба на ўрачыстасцях, калі мог сустрэць сяброў і знаёмых свайго ўзросту. У іншыя дні, пабыўшы там гадзіну-другую, абавязкова пачынаў сумаваць. Карцела весяліцца разам з моладдзю і не ставала адвагі на гэта. Ён ужо не лічыў сябе маладым. У свае дваццаць сем год ён быў, безумоўна, старэй ад большасці юнакоў і дзяўчат, якія працавалі разам з ім на будоўлі. Ягоная маладосць, здавалася яму, засталася ў інстытуце, а ў самастойнае жыццё ўступіў не па гадах сталым. Усё гэта высветлілася ў самы апошні момант, калі яму ўручылі дыплом інжынера-энергетыка.
Пяцікурснікі энергафака былі ўпэўнены, што раней чым атрымаюць дыпломы, згуляюць вяселле Алеся Банжына: такое доўгае сяброўства было ў яго з дзяўчынай, якая вучылася на курс ніжэй. Дзяўчына была харошая, не адзін уздыхаў, гледзячы на яе. Але і Банжын быў не кепскі. Праўда, не такі прыгожы, затое жартаўнік, весялун, які не дасць сумаваць у кампаніі нікому. А як ён іграў на піяніна! Дзяўчатам Банжын падабаўся. Здавалася, дзяўчына кахае Банжына. Прынамсі, так лічылі ўсе знаёмыя. Не лічыў толькі так сам Алесь.
Ён ніколі не гаварыў дзяўчыне пра свае пачуцці, нават не пацалаваў яе. Нейкае прадчуванне не дазваляла адважыцца на гэта. Думалася, што нарэшце прыйдзе той дзень, калі ён зможа сказаць усё патрэбнае.
Той дзень, аднак, на прыходзіў. Алесь чакаў бы яшчэ, каб не дыплом і накіраванне на работу на Урал. Ён адважыўся на размову. Яна была кароткая і зусім недарэчная. Яны рассталіся, а праз год дзяўчына выйшла замуж.
Незнаёмыя мясціны, цікавая работа прыцішылі пачуцці. Аддаючы ўсю ўвагу адной рабоце, ён нібы абмінаў сваю маладосць, не здагадваючыся, што яна яшчэ возьме некалі сваё.
Каб у Алеся хто спытаў, чаму ён сёння прыйшоў у клуб, ён, бадай, не здолеў бы растлумачыць. Сказаў бы, напэўна, што не сядзіцца дома, бо рабіць няма чаго і няма сілы ў адзіноце чакаць рашэння Кіені. Гэта была праўда, аднак няпоўная. Сёння яму раптам захацелася выканаць Косцеву просьбу. А захацелася пасля таго, як выпадкова сустрэў тую самую спявачку. Але пра гэта Банжын стараўся не думаць.
Ён прыйшоў рана і быў нават задаволены, што яшчэ нікога ў клубе няма. Загадчык адчыніў яму дзверы на сцэну, дзе стаяла піяніна. Банжын захваляваўся, міжволі паскорыў крокі і крыху супакоіўся толькі тады, калі, сеўшы, паклаў рукі на клавішы, калі першыя гукі парушылі цішыню пустой залы.
Банжын любіў музыку. Праз хвіліну ён ужо забыўся на ўсе нягоды. Музыка перанесла яго ў нейкі фантастычны свет, далёкі ад усяго таго, што трывожыла хвіліну назад. Яму раптам успомнілася першае каханне, дзяўчына, якая ўмела быць, калі хацела, чулай і ласкавай, успомніліся да дробязей няўдачы, прыезд сюды. I раптам ён адчуў, што ў душы нібыта зноў нараджаецца жыццё. Што гэта магло б значыць?
— Алесь Антонавіч!
Банжын уздрыгнуў. Хто б то мог быць? Ён павярнуўся і нават устаў ад нечаканасці. Перад ім стаяла Марынка.
— Я перашкодзіла вам?
— Ды не. Я ж прыйшоў дзеля вас.
— Дзякую,— Марынка апусціла вочы.
Банжыну зрабілася няёмка.
— Што вам сыграпь?
— Калі можна, не трэба сёння, я не змагу спяваць.
— А ў мяне вольны вечар.
— Тады, прашу вас, іграйце. Мне так падабалася.
— Праўда?
Марынка не хлусіла.
Музыка сапраўды нечым уразіла яе, і Банжын зразумеў гэта. Ён зноў павярнуўся да піяніна. Узяў адзін акорд, другі. Хацелася сыграць нешта незвычайнае, узнёслае і радаснае, але ў залу сталі заходзіць людзі.