Год за годам Рыгор Карпавіч пераконваўся, што, відаць, раней трэба было праявіць непахіснасць у нечым галоўным, не дазволіць мяшчанству абплесці сябе. Можа нават з усёй сілы грымнуць кулаком па стале, а не віхляць паміж той праўдай, што была яшчэ ў яго душы, і той, на якую малілася жонка. Ён гэтага не зрабіў і цяпер павінен быў расплачвацца.
Рыгор Карпавіч сумна ўсміхнуўся. Хіба толькі цяпер? Ён жа расплачваецца ўсё жыццё. Колькі смелых думак, парыванняў было пахавана толькі ад таго, што на іх клала вета няўмольная палавіна. Час ад часу ён паўставаў супраць гэтага, паўставаў шалёна, Тады на нейкі час перамога заставалася за ім. Менавіта так ён пабываў на некаторых новабудоўлях, зрабіўся спецыялістам з пэўнымі ведамі і вопытам. I калі ён таго-сяго дасягнуў, калі ў ім не памёр яшчэ інжынер, то абавязаны ён толькі свайму гэтаму бунтарству. Але хапала яго не надоўга. Страчаны час нагнаць было нялёгка. Заняты сваімі хатнімі нягодамі, ён часта адчуваў, што яму не стае маладосці, таго задору, які вунь як памагае рашаць цяжкія задачы.
Задумаўшыся, Рыгор Карпавіч не адразу пачуў стук у дзверы. Цераз сілу ён падняўся з канапы, сеў да стала і тады ўжо дазволіў:
— Прашу!
Увайшоў Банжын.
Рыгор Карпавіч апусціў галаву. Менш за ўсё яму хацелася сустракацца ў гэтую хвіліну з Банжыным, бо ў таго заўсёды была ў галаве процьма новых ідэй: так і чакай, што ён табе адну з іх возьме ды выкладзе. Будзеш потым ламаць галаву: ажыццяўляць яе, ці як-небудзь адчапіцца пакуль.
— Сядайце, Алесь Антонавіч,— запрасіў ён інжынера, стараючыся быць ветлівым. Банжын сеў, доўга намацваў на крэсле падлакотнікі і зірнуў на галоўнага інжынера.
— Непакоіцеся?,— счакаўшы, спытаўся Рыгор Карпавіч.
— Але,— кіўнуў Банжын.
— Магу паведаміць прыемную навіну.— Рыгор Карпавіч папоркаўся ў паперах і выцягнуў аднекуль знізу тэлеграму,— кран нам высылаюць.
— Нарэшце,— адказаў Банжын, але Рыгор Карпавіч не адчуў задавальнення ў ягоным голасе і здзівіўся:
— Вы не рады?
— Як вам сказаць, тэрміны мы ўпусцілі. Паводле плана праз тыдзень-другі мы павінны пачаць узводзіць галоўны корпус. А вы мне толькі праз тыдзень-другі кран абяцаеце.
— То хіба наша з вамі тут віна? Усе ведаюць, у тым ліку і ў Мінску, што без крана мы не можам і кроку зрабіць. На маіх ці на вашых плячах блокі не паднімеш,— пажартаваў Рыгор Карпавіч.
Банжын разумеў, што асабіста іх ніхто, бадай, не папракне за гэту затрымку. Яна была не па іх віне. Але ён не мог згадзіцца з той пакорнасцю перад абставінамі, якую адчуваў у настроі галоўнага інжынера.
— Няўжо так і пагодзімся?
— Малады чалавек...— Рыгор Карпавіч добразычліва ўсміхнуўся.— Вы, гэта вядома, нястомны вынаходца ўсякіх там удасканаленняў. Але тут мы з вамі бездапаможныя. Будзем чакаць, бо ці ўдасца вам перахітрыць канструктараў. А пакуль, каб усё-такі не сядзець, склаўшы рукі, прыкіньце графік зборкі, не будзем марудзіць пасля. Тэхналагічная карта ў мяне ёсць. Заадно раскажу вам пра сякія-такія мае меркаванні. Вось слухайце... Кран прыбудзе дзён праз дзесяць. Паводле інструкцыі на яго зборку вызначаецца яшчэ дзевяноста дзён. Думаю, крыху, ну дзесяць дзён якіх на сім-тым сэканомім. Такім чынам, пачнем праз тры месяцы.
Кіеня мог гэтага не гаварыць. Банжын таксама ведаў і краны, і графікі іх зборкі. Але хоць у словах галоўнага інжынера было ўсё правільна, яны чамусьці выклікалі глухое раздражненне. Надта ўжо разважліва гаварыў Кіеня.
Каб выпадкова не выказаць свайго незадавальнення, Банжын пачаў хадзіць па кабінеце. Потым рэзка павярнуўся, спыніўся насупраць Рыгора Карпавіча, сказаў:
— Мяне яшчэ трывожыць, якую работу людзям даваць.
— Думаю, яны не крыўдзяцца на заработкі, — паціснуў плячыма Кіеня.
— За дзяржаўны кошт мы можам быць добрыя. Але рабочаму чалавеку нашы прыпіскі не патрэбны. Яму работу давай, каб ён ведаў, за што іменна грошы атрымлівае. Бо калі ён не працуе, то і на душы ў яго неспакойнаі пуста.
— I то праўда, — раптам згадзіўся Кіеня. — Прыгледзеўся я ўчора да мантажнікаў. Агонь хлопцы. Многіх не першы дзень ведаю. А куды іх запал падзеўся? Аднаго ўчора п’янага сустрэў у нашым рэстаране.
— 3 якой брыгады?
— Клубовіча. Займіце вы сапраўды іх чым-небудзь. Ну, хаця б расчысткай пляцоўкі пад кран хай зоймуцца. Там, здаецца, вельмі засмечаны ўчастак.