Усё ж такі не выгналі, далі хлопцам атрымаць вышэйшую адукацыю. Вось тады і з’явіліся ў зборніку А. Разанава гэтыя вершы. Хутчэй за ўсё ад маладога паэта, ведаючы пра ўсё, запатрабавалі: «Калі хочаш, каб выйшла кніжка, напішы што-небудзь пра Леніна, пра Радзіму...»
Гэта пазней ужо будуць у Разанава версэты, квантэмы, пункціры.
Каменьчыкі ў ручаі.
Людзі не могуць узяць з сабою ручая —
бяруць з сабою
каменьчыкі...
Сосны ўзышлі
на самы высокі ўзгорак.
Стаяць, разважаюць:
куды далей...
Ішоў па зямлі,
еў яблыкі,
зярняты збіраў
і высейваў у дол...
Калі прайду ўсю зямлю —
вярнуся
ў квітнеючы сад.
Такі ён у «Вастрыі стралы»! Тады, калі ён ужо нечакана стаў магутным. Калі ён ужо — сама думка.
У гэтым жа «тэлевізары» выйшаў і першы зборнік майго незабыўнага сябра Яўгена Крупенькі. На той час — студэнта чацвёртага курса Літаратурнага інстытута імя М. Горкага ў Маскве. Ага, ён, вядома ж, старэйшы за іншых пачаткоўцаў, якія выдалі свае першыя кніжкі ў гэтай серыі разам з ім. Яўген ужо адслужыў армію, яму 33 гады. Узрост Ісуса Хрыста! І першая кніжка... Затое ж ужо і вопыт.
Такая чыстая вада!
Стаміўшыся з дарогі,
У ёй баюся спаласнуць
Запыленыя ногі.
Сапраўдны шэдэўр, гэта маленькая мініяцюра! У першай кніжцы паэта. Чыстая, светлая, шчымлівая, яна міжволі нараджае ў табе радасць, і ты разам адчуваеш, як яна, гэта радасць, запаланяе цябе ўсяго, узнімае над зямлёю.
З Яўгенам мы пазнаёміліся ў 1954 годзе, калі паступалі ў Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт на аддзяленне журналістыкі. Я — жаўтароты, лічы школьнік, які толькі што скончыў школу, а ён, хоць таксама выпускнік гэтага года, прыехаў ужо як супрацоўнік Шклоўскай райгазеты. Нас, абітурыентаў, на час экзаменаў пасялілі ў спартыўнай залі, паставілі амаль упрытык адзін да аднаго ложкі з матрацамі і выдалі бялізну — прасціны ды навалачкі. Зразумела, рыхтавацца ў такіх умовах было немагчыма, увечары, калі ўсе збіраліся ў спартыўную залю, у ёй было вельмі шумна.
Хтосьці, як Тарзан на ліянах, разгутаўшыся на кольцах, з дзікім крыкам ляцеў над ложкам, над амаль галавамі, з аднаго ў другі канец залі.
Там, жартуючы, біліся падушкамі, — аж пух ляцеў. Тут, непадалёку, кампанія спявала песні, нехта вячэраў. А нехта ўсё ж і чытаў.
Нашы з Яўгенам ложкі стаялі побач. Мы разгаварыліся. Ляжалі, ціха гаварылі, марылі.
Аднак мы абодва не паступілі — не хапіла балаў. Яўген, ад’язджаючы ў свой Шклоў, паклікаў:
— Прыязджай, у нас вельмі добры рэдактар — Ізафат Пятровіч Юханаў.
І я паехаў. І ўжо 1 верасня 1954 года я, як літсупрацоўнік Шклоўскай раённай газеты, упершыню не вучнем пабываўшы на свяце, пісаў пра пачатак новага вучэбнага года ў школе № 1.
З Яўгенам Крупенькам мы пехатою, можна сказаць, абышлі ўсю Шклоўшчыну. На раён выходзілі амаль штодня — і ў такія блізкія да райцэнтра калгасы, як Рыжкавічы, і ў такія вельмі далёкія — на мяжы раёна! — як Чарнаручча. Увосень — гумовыя боты, зімою — валёнкі. Пісалі шмат. І самі падсмейваліся над сабою: «Дужыя рукі каваля моцна сціскаюць ручку молата і ўпэўнена апускаюць яго на кавадла»...
На другі год я паступіў у БДУ. На той жа журфак. А Яўгена забралі ў армію...
З Яўгенам мы ўвесь шклоўскі час былі разам — і ў святы, і ў будні. Я ездзіў да яго ў Саськаўку, ён — у мае Зубрэвічы. І дзіўна, ніводнага разу не пасварыліся. Таму, падпісваючы мне «Салаўёў», Жэня вельмі расчуліўся:
«Міламу другу, Паэту, — табе, Іван Сіпакоў — хочацца зрабіць нешта добрае, няхай хоць гэтая кніжачка на добры ўспамін. 20.05.69г.»
Саматканыя з белага кужалю,
Пабялёныя ля ракі,
Вышываныя пеўні кружацца —
Паглядзіце на рушнікі! —
зачытваліся мы гэтым вершам, прысвечаным маці.
Кранаў нас і цудоўны верш «Сянні», прысвечаны Аляксею Пысіну:
Пры сустрэчы — дзе бываць маўчанню!
— Колькі год і зім! — Здароў! — Здароў!
Мы па песнях птушак прыкмячаем,
Па гамонцы — землякоў.
Дзе б мы ні былі з табою, дружа,
А дняпроўскіх плёсаў не забыць.
Словы магілёўскія — як ружы —
Можам, нібы пашпарт, прад’явіць.
Часам мы не заўважаем самі
Ззяння іх і песеннай красы.
— Ты даўно прыехаў? —Толькі сянні,
Не паспеў на травах збіць расы...
Ох, гэта слоўка! Ох, гэтае «сянні»! Як жа яно яднала гэтых двух Паэтаў! Дарэчы, і ў нас, у Зубрэвічах, таксама кажуць «сянні».