— Падзея называецца фактам супадзення магчымых верагоднасцей, — выдаў са скрухай Юрась, калі мы вярталіся назад.
Праз сваё ўменне падробліваць почыркі Уладзя і пакутуе. Ну, дакладней, не праз гэта, а праз сваю закаханасць у прыгажуню нашага класа (ды і школы, пэўна ж) Віялету. Закахаўся Уладзя яшчэ ў садку. То і не дзіва — Віялету апраналі заўсёды як ляльку, не адзін ён зачараваны быў. Толькі вось у каго мінула тая дзіцячая закаханасць, а Уладзя не змог яе пазбавіцца. Колькі яму ні кажы, што гэта Віялета наколькі вонкава да лялькі Барбі падобная, нагэтулькі ж і ўнутры пустая, Уладзя не слухае. Раней, гады тры таму, крыўдаваў да слёз (насамрэч плакаў), тыднямі з намі не размаўляў, а цяпер адно ўсміхаецца і кажа пераканаўча і пераможна:
— Вы проста не ведаеце. Яна — не такая, як усе. Яна асаблівая!
Чым яму запярэчыш? І вось ужо каторы год ён выконвае за прадмет сваёй закаханасці хатнія пісьмовыя работы. На кантрольных паспявае спачатку рашыць варыянт Віялеты, потым свой. І нават дыктант піша адразу за дваіх, на двух аркушах адразу. За гэта Віялета дазваляе яму сядзець з ёй за адным сталом. А можа, і яшчэ што: за руку патрымаць. Дурань Уладзя. Мы трохі апякуемся ім: глядзім, каб не надта сцяліўся перад гэтай лялькай. Бо Уладзя ж — шчыры хлопец, у яго грошы заўжды водзяцца, ён з намі дзеліцца, яму іх даюць з разліку на траіх, мабыць. Неяк яго маці, цётка Жэня, маленькага росту жанчына, такая ўся кругленькая і лагодная, выйшла з пад'езда і папрасіла, пакуль я чакаў Уладзю:
— Кірыльчык, вы, калі ласка, не кідайце Уладзечку, сябруйце з ім. Ён нейкі такі... няздатны да гэтага жыцця, жыве бы ў мроях. Я за яго так баюся, усё кніжкі і камп'ютар.
Мне ажно няёмка зрабілася, быццам мяне абвінавацілі ў здрадзе.
— Ды чаго мы будзем кідаць яго, цёць Жэнь? Мы ж ад садка разам, нармальны хлопец ваш сын. Вырасце!
Уладзя цяпер маўчыць на маё пытанне пра сон, моршчыць лоб, раздумвае: казаць ці не, бо мы з Юрасём часта кпім з яго жадання на кожную драбязу знайсці нармальны такі адказ, і пытаемся пра ўсялякія глупствы, кшталту: навошта павуку столькі вачэй і чаму ў некаторых іх восем штук, а ў іншых — шэсць (гэта таксама ад Уладзі ведаем), чаму мух аднолькава вабіць пах мёду і дзярма, а пасля гыгычам з Уладзевай патугі ў пошуках адказу. Але цяпер на маім твары ні ўсмешкі, а ў вачах — ні іскрынкі хітрасці. Цікава: што выдасць Уладзя?
— Ну, калі меркаваць з тэорыі Фрэйда.
— Карацей, не будзь занудай.
— Хутчэй, гэта нейкая нявырашаная праблема.
— Ты даў! Мне сон сніцца з маленства, разумееш? І якую там праблему я вырашаю?
— Неабходна разабрацца. Вось Фрэйд казаў, усе праблемы чалавека звязаныя з яго сексуальнасцю.
— Уладзя, ты дурань? — я ажно прыпыніўся. — Я пра секс успомніў, як ты сказаў.
— А гэта наша падсвядомасць працуе, — заўпарціўся Уладзя. — У ёй усё схаванае.
— Ага, цяпер скажы, як пытацца ў падсвядомасці? Эсэсмэску адправіць, а ўначы сон дзівіцца?
— Ну, і так можна, — сур'ёзна адказаў Уладзя.
— Псіх ты закаханы, — я цыркнуў на зямлю слінай. — Табе Віялета голая сніцца?
— Не твая справа! — агрызнуўся нязлосна Уладзя. — Усё, я на трэніроўку! — крутнуўся і пайшоў.
Уладзя — у камандзе раёна «Што? Дзе? Калі?».
— Як яна аголеная яму прысніцца ці ў рэале яе так пабачыць, каханне скончыцца, — хмыкнуў Юрась.
— Ты чаму так думаеш? — здзівіўся я.
— Таму... Фігурка ў Віялеты далёкая ад ідэалу, бачыў некалі яе ў басейне: ногі хударлявыя, азадак пляскаты... Прапорцыі нявытрыманыя. Не мадэлька, хоць твар прыгожанькі.
— Усё табе прапорцыі...
— Не мне, а прыродзе, чукча, — паблажліва патлумачыў Юрась. — Прапорцыя — аснова прыгажосці і трываласці. У крылцах матылька — залатое сячэнне, адна з фундаментальных прапорцый, таму ён для нас і такі прыгожы!
— А бывае матылёк з рознымі крылцамі? Ну, левая пара — вострыя, правая — круглыя?
— Не бывае! Прырода ідэальна сіметрычная...
— Гэта ў цябе вушы сіметрычныя...
Бо я ведаю — бывае! Той матылёк меў менавіта рознавострыя крылы.
...Гэта здарылася 9 верасня.
Як заўсёды, я выйшаў раней за іх, чакаў, пакуль Юрась сваімі хадулямі адмерае ад свайго дома 97 крокаў (ён даўно іх палічыў!), потым мы разам чакалі ля пад'езда Уладзю (ці ён чакаў нас). Нам да школы — 17 хвілін. Пра колькасць крокаў казаць не буду — у Юрася спытайце, вядома, ён іх палічыў не адзін раз:
— Ад першага класа да сённяшняга дня колькасць крокаў скарацілася на дваццаць тры. Разумееце?
— Гоніш, — млява заўпарціўся я тады. — Сусвет пашыраецца, чуў? Не можа адлегласць стаць меншай.
У той ранак Юрась пабачыў першы сустрэчны аўтамабіль і загадаў нам:
— Нумар! Хуценька сказалі мне нумар, — ды так сур'ёзна, быццам ад тых лічбаў залежала жыццё Сусвету вось тут і цяпер.
— Сам зірні, — хацеў паспрачацца я, але падыграў: — 32-13, дзве тройкі на канцах, сярэдзіна дае тройку. Ну што?
— Што і патрабавалася давесці! — з важнасцю выдаў Юрась. — Разам — дзевяць!
— І што?
— Здарыцца. Сёння.
— Здарыцца, ага, — згадзіўся я і кіўнуў на маўклівага Уладзю: — Віялета дазволіць сёння закаханаму пакласці дрыжачую далонь на сваё калена!
— Пайшлі вы! — звыкла агрызнуўся Уладзя.
— Вер Юрасю! — загарэўся я. — Зараз яшчэ адну дзявятку сустрэнем — і твая рука можа патрапіць на яе цыцачку. Але рот не разявай на шчаслівы выпадак, — працягнуў я. — Цыцачка будзе пад станікам і кофтачкай. І адно пакласці дазволіць, а не памацаць!
— Ты — пашляк і не ведаеш нічога пра сапраўднае каханне, — уздыхнуў з жалем Уладзя.
— Я — і не ведаю? Дык ты ж — прыклад! — працягнуў я тэму і зазлаваў: што ён робіць з мяне ідыёта і пашляка? — Каханне — гэта рабіць за яе кантрольныя і пісьмовыя работы, сядзець за адным сталом, але на ўпісках (гэта такія тусоўкі на кватэрах без бацькоў, куды запрашаюць кожнага таемна, па спісу) яна матляе азадкам з іншымі і перад іншымі. Быць у яе хлопчыкам на пасылках, пісаць ёй паштоўкі. Ці ты і вершы пішаш? І ўзамен... Уладзя, прызнайся: ты нешта атрымліваеш узамен? Яе вось Віктар, сам бачыў, на перапынку дык за попу крадком лапае, а табе што дазволена? Цябе яна хоць раз запрашала на ўпіску? Ты ведаеш, што яна там таму ж Віктару дазваляе? Яны тусяць раз на месяц у каго на кватэры, а цябе бяруць?
— А я не хачу, — спыніўся Уладзя, зірнуў мне ў вочы, і я пабачыў там знаёмы з мінулага года ўстойлівы выраз бетоннай асабістай перавагі. — Каханне — калі ты адчуваеш: ты патрэбны і ты шчаслівы ад сваёй патрэбнасці. Ясна, Кір?
Кір — гэта я. Мне зразумела. Мне зразумела, што абодва мае сябры — чыканутыя. Адзін — на лічбах, другі — на закаханасці. Але ж не будзеш мяняць іх... Ды і як? Мы выраслі разам, у адным двары. У апошні год у садку — разам. І з таго часу — разам. Не тое што прызвычаіліся... Неяк я і не ўяўляю сябе без Уладзі і Юрася. Думаю, яны таксама. Мы былі, і вось цяпер ёсць разам. А як далей? Далей — гэта далей. Усё будзе добра, як кажа мая бабуля.
— Дурні вы! — перапыніў нас Юрась. — Дзявятка!
Але мы ўжо зайшлі ў школу, і ён сціх. Я думаў, Юрась ужо забыўся на свае лічбы, але на другім уроку (была, як на тое, матэматыка, а матэматычка, я ж вам казаў, ці не абагаўляе Юрася і на ягоныя выбрыкі глядзіць скрозь пальцы) ён выцягнуў мабільнік, зіркаў-зіркаў на яго, а потым кажа:
— Зараз здарыцца!
— Што?
— Юр! Вяшчуй канец сусвету і трындзец заняткам!
Юрась цярпліва пачакаў, пакуль пад строгім позіркам настаўніцы сціхнуць крыкі, пачаў гаварыць з месца, зірнуўшы на матэматычку і атрымаўшы ў яе лёгкай усмешцы маўклівы дазвол на сваё тлумачэнне:
— У нашым класе васямнаццаць вучняў — у суме — дзевяць. Калі скласці гады нараджэння кожнага з нас, затым скласці лічбы атрыманага ліку, атрымаем дзевяць. Дзевяць — лічба нашага мноства. Кожнае матэматычнае мноства мае свой індэкс, калі хочаце, множнік, ступень, паказчык. Мы маем дзявятку. Сёння раніцай першы сустрэчны аўтамабіль меў у суме нумар дзевяць. Сёння — дзявяты дзень дзявятага месяца. Больш за тое, сёння дзявяты месяцовы дзень, неверагоднае спалучэнне.