я – рэінкарнацыя галодных часоў вайны й савецкіх часоў у дадатак. карацей, мяне сапраўды ніхто ня любіць, і я ж нікога не люблю, але спрабую жыць, як тая бож’я кароўка на лузе… ляці, ляці, паскуда, але ж калі вернесься да сваіх байструкоў, на месцы будзем усе мы, мясцовыя, хто цябе ня любіць.
гей
у нашых мясьцінах жыве дзядзька Рыгор, усе кажуць, што ён гей. гэта звычайна як бывае, кажаш каму-небудзь, трэба б трактар замовіць, перакапаць свае соткі, дык у дзядзькі Рыгора, акурат новы трактар: не, хуй вам, які дзядзька Рыгор, ён жа підар!
гэта цалкам нармальна для мясцовых – не карыстацца альбо не зьвяртацца па дапамогу да чалавека, бо ён «піліцца ў жопу». мясцовыя спакойна знойдуць сабе напаўжывога каня, якога заманаюць да белай пены, але па трактар ня пойдуць.
дзядзька Рыгор, нармальны, як сусьветны абсалют, мужык, заможны, бо шмат працуе, свой дэсэртны вінаград і яблыкі возіць на нейкі завод, прадае, дом у яго дагледжаны, нават газон падстрыгае. як пан, карацей. але вось у чым цымус – ён за сваё жыцьцё не пасьпеў жаніцца і тры гады ў яго жыў мужчына, дзядзька ўсім казаў, што гэта стрыечны брат, і першы час яму давалі веры, але аднойчы на нейкай п’янцы камбайнёраў дзядзька Рыгор нажлукціўся і неяк для сьмеху пацалаваў у вусатыя вусны дзядзьку Барыса. адгроб пізьдзюлей і быў выгнаны з усіх мужчынскіх сымпозіюмаў і «вазьліяньняў».
мне асабіста дзядзька Рыгор даспадобы, ён мне шмат у чым дапамагае, то наліўкі прыгатаваць, а калі й трактар пазычыць. і вось акурат сёньня, калі я ішоў праз наш галоўны «магазін», на лаўцы сядзелі мужыкі і гучна так спрачаліся, казалі: «я ў гэтага жапасуя нічога браць ня буду, няма чаго рабіць!» а калі мяне пабачылі, прыціхлі і пачалі глядзець у розныя бакі і курыць сваё лайно бяз фільтру, трымаючы яго ў жоўтых і брудных кіпцюрох.
ну што ж, гэта нават цудоўна, мая пэрсона тут набывае абароты, я і дзяўчат спакушаю, бо па вечарох абавязкова да мяне хтосьці завітвае выпіць, пасядзець каля вогнішча, палапаць майго Гамлета альбо пагуляцца з Карнэлем (як гучыць, а? эротыка, адным словам), а тут яшчэ й зь мясцовымі меншасьцямі якшаюся.
мянушка
у кожнай жанчыны ёсьць улюбёныя мянушкі, якія яны даюць сваім каханым. У кожнага мужчыны таксама ёсьць мянушкі, якія яны даюць сваім каханкам, і звычайна гэта ўсё гучыць як адзін вялікі жбан мёду й сочыва. заўсёды чуецца: малышка, дзетка, сонца, кацёнак, радзей чуецца нават «ангел мой», ад якога магчыма й у вока атрымаць. ад дзяўчат часта: зайчык і проста любімы.
за жыцьцё я чуў розныя «мянушкі для каханкаў», нават такія, якія не агучваюць сярод людзей: пісюночак, пісечка, сісечка, попка. але мае неверагодныя суседзі, тыя, у якіх усё складана: яна яго б’е, а ён п’е, паламаны… дык вось, я некалькі разоў чуў, як ён у добрым настроі кліча яе марковачкаю і кароўкаю. так і кліча, напрыклад: кароўка мая, выбачай мяне, сёньня п’ю… а яна ў адказ: стары пень і бораў аблезлы. і калі яна яго так называе, то нават у рукі нічога не бярэ, каб перасмыкнуць, з эмоцыямі цёплымі кажа, па-свойму пяшчотна.
цікава, чаму людзей цягне называць свой аб’ект каханьня ня толькі дэфармуючы імя на памяншальна-ласкальнае, але й дадаючы мянушкі: хамячок ты мой, коцік. гэта ж калі ўявіць, што вось сядзіць мужчына, поўны, лысаваты, п’е ўвечары піва, глядзіць футбол, а да яго жонка падыходзіць і так: «хамячок мой, ты будзеш дапіваць? я хачу працерці стол». сьмешна і адначасова цудоўна, бо нават калі праходзіць час і каханка праз побыт ператвараецца ў адну вялізную швэйную машынку, а яе муж працягвае называць коцікам, гэта пра штосьці кажа, але, на маю думку, няхай бы ён зваў яе як заўгодна, бо калі ягоная жонка ператварылася ў камод ці прасавальную дошку, ніякія ласкальныя словы тут ужо не дапамогуць, раней трэба было думаць і старацца да такога не дажыцца.
нобэль
паўсюль шмат гутарак пра рэанімацыю паэзіі, адраджэньне прозы, разьвіцьцё беларускай літаратуры, і вось хацелася б таксама паразважаць і параіцца. увогуле здаецца, што зашмат гутарак і чутак вакол прэмій і вакол вартасьці таго ці іншага.
заўсёды будуць абмяркоўваць і зьвяртаць увагу на самых яскравых, на галоўных дзеячаў літаратурнай арэны, але заўсёды існуе адсотак творцаў, на якіх ня проста забываюцца, якіх нават не адкрывае для сябе тая ці іншая культура, час, пакаленьне, і ад чаго гэта залежыць, невядома. лёс складваецца такім чынам, што адметным і прывабным апынаецца, напрыклад, адзін пісьменьнік, калі насамрэч той пісьменьнік рабіў свае нясьмелыя літарныя крокі на паперы адначасова з тузінам такіх жа, як і ён, творцаў, якія былі ня горш і ня лепей, і нават у некаторых спрэчных момантах маглі б даць яму фору. без сумневаў, выпадак з Гёльдэрлінгам, паэтам, якога для чалавецтва адкрылі толькі праз дзьвесьце пяцьдзясят год пасьля яго сьмерці, выпадак рэдкі, адзіны на стагодзьдзі. а колькі сапраўды было байранаў у часы Байрана? колькі бродзкіх пісала ўсё жыцьцё ў стол, а можа, нават і не пісала, а толькі сачыняла ў галаве, а можа нават і ў сьне. я б назваў гэта фэномэнам лёсу ў творчасьці, бо кожнаму наканавана прайсьці свой шлях, але гэты шлях, у дзевяці выпадках зь дзесяці, няўдзячны, вядзе да свайго ўласнага прасьвятленьня, і гэтым адначасова ён каштоўны.