сваякі валодаюць вялікім кавалкам калгаснай зямлі, якая, якім бы чынам ні апрацоўвалася, у любым выпадку выглядае горш, ніж суседнія землі і нават уласна калгасныя.
ёсьць у іх вялізарны хлеў, які дастаўся ім у спадчыну ад далёкіх дзядоў. хлеў суседнічае зь яшчэ такімі ж хлявамі іншых жыхароў гарадзкога пасёлку, але іхны хлеў – самы недагледжаны, і, калі ідзеш паўз гэты будынак, цяжка ня ўлезьці ў сьвіное лайно, якое цячэ тут ракою і ўваходзіць невялікім рукавом у сьмярдзючую азярынку акурат за усімі хлявамі.
самі тыя сваякі раён хлявоў называюць Прагаю – бо будыніны старыя і стаяць амаль адзін на адным. сваё месца жыхарства завуць асабняком, а г. п. – Лёнданам! як ні круці, гумар у іх ёсьць.
вось кароткі накід пра сям’ю маіх далёкіх сваякоў, якія мяне, мякка кажучы, зьдзіўляюць ня ладам жыцьця, але стаўленьнем да жывёл, і, асабліва, да сабак!
любы сабака, які зьяўляецца ў іхнай сям’і, а гэта здараецца вельмі часта, адразу ж трапляе на доўгі ланцуг пад хату, альбо пад гараж, альбо пад хлеў, і сабаку шанцуе, калі ён трапляе на ланцуг пад хату, бо адтуль яму часам кідаюць якую абглыданую сьвіную костку.
самы жах – трапіць пад хлеў, дзе ланцуг не дае волі нават сесьці на сухой і чыстай зямлі, і сабака рэшту свайго кароткага жыцьця сядзіць па пуза ў лайне, якое сьцякае зь-пад хлева, сядзіць гэты сабака, скуголіць, гаўкае, брэша, вые, трасецца ад волкасьці, вароціць носам і вачыма ад гною, але як яго прывязалі, так на яго і забыліся, той нібыта мусіць абараняць уваход у хлеў, каб ніхто ня скраў сьвіней!
сабака павольна губляе спачатку бляск поўсьці, потым бляск у вачах, потым губляе вагу, потым жаданьне жыць, а потым яго ўжо і няма на гэтым сьвеце. калі сабака трапляе на ланцуг пад хату, яго часам кормяць старою косткаю альбо цьвілым хлебам, а дзеці нават гладзяць па галаве. такі сабака ў гэтай сям’і можа пражыць год, бо ўзімку ў любым выпадку без абагрэву й жытла замерзьне.
сабака, які трапляе на ланцуг пад гараж, – бедны сабака, бо яго ня толькі ня кормяць, але й не пакідаюць у спакоі, бо галава сям’і, так бы мовіць «муж», кожны дзень, калі вяртаецца з працы, п’яны, вядома, абавязкова пінае дварнягу нагою пад бок, яго сябры, якія заходзяць да «мужа» ў госьці ў гараж, каб выпіць і «адрамантаваць» чарговую машыну, б’юць сабаку, хто рукой, хто нагой, бо сабака ім замінае! сабака скуголіць, гаўкае, вые, хоча есьці, хоча ласкі, нават ад такіх спаршывелых істотаў, як яны. ад зьбіцьця сабака кульгае, рэбры яго ламаюцца, ён хутка памірае.
ня ведаю, колькіх сабак гэтыя людзі забілі й закатавалі, апошні раз чуў ад маці, што яны прыдбалі дзесьці аўчарку, якая пражыла ў іх роўна тры месяцы і трапіла пад колы машыны, калі тая заяжджала ў гараж. здаецца мне, аўчарка ведала, што робіць.
сьненьне
дзіўнае было сьненьне: быццам я гляджуся ў трыльяж, і зь левага люстэрка на мяне бокам, адным вокам, глядзіць я, але нейкі вельмі малы, гадоў сямнаццаць, я з доўгімі валасамі, з гладкім тварам, і сьмяюся так варожа, у цэнтры люстэрка – я, які я цяперашні, а ў правым люстэрку я не падобны сам да сябе, але ўсё роўна – я, толькі нейкі сумны, і апрануты дзіўна, і няма ў мяне рук. і ва ўсіх трох люстэрках ззаду нейкія цені, варушэньні, і мне здаецца, што гэта бацькі прыйшлі, я радуюся, але – нічога не магу разглядзець як мае быць, бо ўсе тры адлюстраваньні замінаюць, яны варушацца, сьмяюцца, штосьці крычаць.
прачнуўся праз тое, што ў сьне пачаў крычаць, потым выявіў ацёклымі абедзьве рукі, уключыў сьвятло і дакладна вырашыў выкінуць стары трыльяж, ён мяне ад маленства палохае, асабліва ўначы.
і яшчэ заўважыў, што ўпершыню пасьля таго, як месяц таму ад мяне зьехала дзяўчына, я паклаўся спаць, выключыўшы сьвятло цалкам (то-бок нават таршэр выключыў). але маё сьвятло заўсёды адганяла ўсё жудаснае і кепскае, вярну яго зваротна.
сонца
мяне заўсёды прывабліваюць думкі пра нашую Плянэту, пра яе экзістэнцыяльнае існаваньне. часта я ад гэтых думак пераходжу да прыкрых высноваў, што людзі самі па сабе як від – паразыты, прычым страшэнныя, самыя гнюсныя паразыты, бо сьвядома разумеюць, што робяць, і ад гэтага становяцца яшчэ горш.
вось сусед паставіў у доме генэратар (эканоміць), які працуе на салярцы, і мала таго, што гэты агрэгат вельмі гучны, а па вечарох немагчыма сядзець на вуліцы, бо рэхам гук распаўсюджваецца яшчэ гучней і далей, дык колькі выхлапу! колькі пераапрацаванай саляркі выкідваецца ў паветра! неверагодна!