Zbadanie dysku wymagało zorganizowania specjalnej wyprawy. Należało się jednak uprzednio przekonać, czy we wnętrzu tego gościa z dalekich światów zachowały się nienaruszone przyrządy i materiały, czy ocalało wszystko, co by mówiło o życiu i pracy astronautów, którzy przemierzyli tak wielkie przestrzenie, że loty ziemskich statków kosmicznych wydawały się nieśmiałymi wycieczkami w kosmos.
Walec spiralny po drugiej stronie dysku dotykał gleby. Tam więc podciągnięto reflektor i przewody wysokiego napięcia. Sinawe światło odbite od dysku rozprysło się po równinie dosięgając wysokich kształtów o nieokreślonych konturach, prawdopodobnie skał, przeciętych bramą bezdennej ciemności. Ale zarówno światła zamglonych gwiazd, jak i błyski reflektora sprawiały wrażenie, że w tej bramie mroku istnieje pustka. Prawdopodobnie tam zaczynało się zejście na płaską równinę zauważoną w czasie lądowania „Tantry”.
Warcząc głucho wózek automatyczny zbliżał się do dysku i wyładował uniwersalnego robota, jedynego, jakim rozporządzała załoga „Tantry”. Nieczuły na potrójne ciążenie, stanął przy metalowej ścianie podobny do grubego człowieka na krótkich nogach, o długim tułowiu i niepomiernie dużej, groźnie pochylonej głowie.
Posłuszny rozkazom Erga Noora, robot wzniósł swoje cztery górne kończyny uzbrojone w ciężki frez. Stojąc na szeroko rozstawionych nogach był gotów wypełnić niebezpieczne zadanie.
— Uwaga, kierować robotem będziemy tylko my, Kay Ber i ja, w skafandrach o najwyższej mocy ochronnej — zarządził Noor przez telefon. — Kto jest w lekkim skafandrze biologicznym, niech odejdzie jak najdalej.
Noor się zająknął. Raptem opanowało go uczucie dziwnego lęku, paraliżujące wolę działania. Cały okryty potem, postąpił krok w kierunku czarnego mroku. Okrzyk Nizy, który się rozległ w jego telefonie, przywrócił mu świadomość. Zatrzymał się, lecz ciemna siła kiełkująca w duszy znów pchnęła go naprzód.
Razem z Ergiem, tak samo się zatrzymując i najwidoczniej staczając z sobą walkę wewnętrzną, szli powoli ku granicy światła Kay Ber i Eon Tal. Tam, w bramie mroku, w kłębach mgły, poruszały się jakieś kształty zupełnie dla ludzkiej wyobraźni niepojęte. Nie były to znane już postacie meduzowatych stworów; w szarym cieniu kołysał się czarny krzyż o szerokich ramionach, z wypukłą elipsą pośrodku. Na trzech zakończeniach krzyża widniały soczewki pobłyskujące w świetle reflektora, który z trudnością przebijał swym promieniem mgławicę wodnych oparów. Podstawa krzyża tonęła w mroku nie oświetlonego wgłębienia gruntu.
Erg Noor szedł szybciej od innych, zbliżył się do niezrozumiałego przedmiotu na odległość stu kroków i runął na ziemię. Zanim przerażeni ludzie zdążyli pojąć, że w ich oczach rozstrzyga się sprawa życia lub śmierci Noora, czarny krzyż stanął powyżej kręgu naciągniętych kabli i pochylony w przód jak łodyga wielkiej rośliny, wyraźnie usiłował przekroczyć pole ochronne i dosięgnąć Erga Noora.
Niza w zapamiętaniu, które ustokrotniło jej siły, podbiegła do robota i przekręciła rączkę na jego karku. Wolno i jakby niepewnie wznosił robot swój frez w górę. Wtedy, zwątpiwszy o własnej umiejętności pokierowania skomplikowanym mechanizmem, dziewczyna skoczyła naprzód i zasłoniła sobą Noora. Z trzech kończyn krzyża trysnęły wężowate jasne strugi błyskawic. Dziewczyna padła na Erga Noora rozrzucając szeroko ręce. Na szczęście jednak robot skierował lejkowaty ochraniacz ostrza frezu w środek krzyża. Czarny stwór wygiął się konwulsyjnie, jakby padał na wznak, i znikł w nieprzejrzystej ciemności. Erg Noor i jego dwaj koledzy natychmiast odzyskali przytomność, podnieśli dziewczynę i odeszli poza krawędź: statku. Ich towarzysze już wytaczali zaimprowizowane z planetarnego silnika „działo”. Z uczuciem wściekłości, którego nigdy dotąd nie doświadczał, Erg Noor skierował niszczący strumień promieniowania na skaliste wrota, uważnie omijając równinę i starając się nie opuścić ani jednego metra kwadratowego gruntu. Eon Tal ukląkł przy Nizie, półgłosem zadawał jej pytania przez telefon i usiłował przez silikol hełmu dojrzeć jej twarz. Dziewczyna leżała bez ruchu, z zamkniętymi oczyma. Oddechu nie mógł biolog dosłyszeć przez telefon ani też wyczuć przez grubą powłokę skafandra.
— Potwór zabił Nizę! — zawołał z rozpaczą Eon Tal widząc nadchodzącego Noora.
Poprzez wąski przeziernik hełmu biolog nie mógł dostrzec wyrazu jego oczu.
— Proszę ją natychmiast oddać pod opiekę Lumy — metaliczne nuty w głosie Erga Noora zadźwięczały wyraźniej niż kiedykolwiek. — Niech pan też pomoże w rozpoznaniu tego przypadku… Pozostaniemy tu w szóstkę i przeprowadzimy badania do końca. Geolog pójdzie z panem i po drodze od dysku do statku zbierze wszystkie okazy kamieni. Nie możemy się dłużej zatrzymywać na tej planecie. Tu należałoby prowadzić prace badawcze w pancerzach wysokoodpornych, a my moglibyśmy tylko narazić wyprawę na zagładę. Proszę zabrać trzeci wózek.
Erg Noor obrócił się i ruszył ku statkowi. „Działo” wysunięto do przodu. Stojący przy nim inżynier mechanik co dziesięć minut włączał strumień ognia omiatając nim całe półkole aż do krawędzi dysku. Robot uniósł frez nad grzebieniem drugiej pętli zewnętrznej walca, który tu sięgał piersi automatu.
Rozgłośny huk przeniknął nawet przez grubą powłokę skafandrów ochronnych. Na powierzchni malachitowej warstwy powstały wężowate pęknięcia. Twarda masa odpadała uderzając o metalowe żebrowanie robota. Boczne ruchy frezu oddzieliły całą płytę warstwy, obnażając ziarnistą powierzchnię o jaskrawobłękitnej barwie, przyjemnej dla oka nawet w świetle reflektora. Kay Ber nakreślił kwadrat takiej wielkości, aby mógł się w nim zmieścić człowiek w skafandrze, po czym zmusił robota do dokonania cięcia w błękitnym metalu. Frez nie przebił jednak całej grubości powłoki. Poruszając nim ciągle, robot nakreślił drugą linię. Cięcie w metalu przekroczyło głębokość metra. Kiedy mechaniczny pomocnik człowieka wyznaczał trzeci bok kwadratu, rozcięte płaty zaczęły odstawać i skręcać się na zewnątrz.
— Ostrożnie! Wszyscy do tyłu! Padnij! — krzyknął w mikrofon Erg Noor wyłączając robota i odskakując również.
Gruby kawał metalu zwinął się nagle jak pokrywka puszki od konserw. Z otworu wytrysnął strumień jaskrawego, tęczowego ognia. Błękitny metal stopił się momentalnie i zakrył przecięty otwór. Z potężnego robota pozostał jedynie zwał stopionego metalu, z którego żałośnie sterczały krótkie nogi. Erg Noor i Kay Ber ocaleli jedynie dzięki wdzianym zawczasu skafandrom. Wybuch odrzucił astronautów daleko od dziwnego statku, wywrócił „działo” i zerwał przewody wysokiego napięcia.
Gdy oprzytomnieli po wstrząsie, zrozumieli, że są bezbronni. Na. szczęście leżeli w zasięgu światła reflektora. Nikt nie doznał poważnych obrażeń, ale Erg Noor postanowił położyć koniec tej akcji. Porzuciwszy niepotrzebne narzędzia, kable i reflektor, badacze załadowali się na nie uszkodzony wózek i z pośpiechem rejterowali do własnego statku.
Jeśli próba otwarcia statku nie zakończyła się katastrofą, należy to zawdzięczać szczęśliwemu zbiegowi okoliczności. Druga próba mogła się skończyć tragicznie. A Niza? Co się dzieje z najmilszym astronawigatorem?… Erg Noor miał nadzieję, że skafander osłabił zabójczą moc czarnego krzyża. Przecież biologa nie uśmierciło dotknięcie czarnej meduzy. Ale tu, z dala od potężnych instytutów leczniczych Ziemi, czy będą w stanie przeciwdziałać sile nieznanej broni?…