La movoj de la koloraj grajnetoj pliritmiĝis, plikvietiĝis... Ili kunfluis... Mi ne povis vidi plu ilian dancon, ĉar fosfore brilanta murego kaŝis ilin... Miaj okuloj doloris, tre doloris, sed mi ne volis fermi ilin... Kiel interese estis vidi tiun radiantan muregon, kvazaŭ post ĝi estus la eterneco... Mi ne volis fermi la okulojn, ĉar tiam estus malaperinta ĉio...
Miaj tempioj terure pulsis kaj la murego ĉiam pli kaj pli densiĝis. Longaj lumantaj strioj aperis sur ĝi. Bluaj kaj verdaj... La strioj fendis la muregon kaj en miaj oreloj zumis mil kaj mil tintiloj... Nedifinebla muziko de la transtera orkestro... Mi ne povis elteni plu... Mi fermis la okulojn kaj du larmoj ruliĝis sur miaj vangoj...
La brilanta murego malaperis kaj mi vidis nur etan fulgonigran punkton... Subite ĝi ekkreskis kaj kreskis... Ĝi fariĝis granda, grandega, kiel disko kaj ĉirkaŭ ĝi flamis flavaj kaj violaj radioj... La nigra disko baldaŭ ŝanĝis kolorojn. Ĝi brulis jen en ruĝa, ruĝblua, jen en flava, verdflava koloroj kaj en la mezo de la ardanta disko aperis atome malgrandaj, nigraj truoj...
La truoj aliformiĝis senfundaj abismoj, kiuj tiris min kaj tiris... kaj tiris... Kien?...
Subite mil kaj mil briletantaj fadenoj zigzagis antaŭ mi. Ili kunplektiĝis... disiĝis... serpentumis rapide, rapidege kaj mi sentis, ke miaj okuloj turnas sin freneze, kiel la radoj de forruliĝanta kaleŝo... Mi sentis nenion kaj komprenis nenion... ŝajnis almi, ke la vivo ĉesis ĉirkaŭ mi kaj regis min la feliĉo de transmondiĝo...
La voĉo de mia patrino vekis min.
— Kial vi ploras?
Mi malfermis la okulojn kaj vidis antaŭ mi la zorgplenan mienon de mia patrineto.
— Nenio, patrineto, nenio! Ŝajnis al mi, ke por momento mi sukcesis forlasi la teron...
Mi ne komprenas, kial ŝi afliktiĝis. Mi rigardis nur longan minuton al la suno...
W... 6. VI. 1921.
Hodiaŭ mi suprenkuris al la granda roko... Dum la kurado mi ridis laŭte... Mi ridegis kaj ridegis... Sidante sur la elstaranta roko mi rigardis al la profundegaĵo...
Antaŭ mi la urbego etendis sin, sed mi vidis ĝin tre malgranda, malpura kaj stranga... Ridinde stranga ĝi estis... Mi aŭskultis ĝian unutonan surdan bruon. La bruo ŝajnis al mi lulkanto por laciĝintoj... Kanto, lulkanto... kanto zumanta... zzzz...zzzz. La bruo de la urbego similis al zumado de malesperantaj muŝoj kaj tiuj moviĝantaj punktoj sur la stratoj ŝajnis rampantaj majskaraboj... Hahaha!... Ho, se mi povus trapiki ilin per pinglo kaj alligi ilin per fadeno al stangeto! Tiam ili randeflugus kaj zumus, zumadus! zzzz... zzzz, kiel la majskaraboj...
Sed ili efektive zumis kaj zumis... Malfeliĉuloj?... Verŝajne ili estas jam trapikitaj kaj alligitaj per nevideblaj pinglo kaj fadeno... Kiu trapikis ilin?... Kies ludiloj ili estas?...
Kio?... Ĉu muziko?... Jes, vere muzikon mi aŭdis... Gurdosonojn al la mortodanco... La melodikrioj de la gurdo ve-kantis en la aero... La gurdludisto staris antaŭ nia domo... Hehe!... Gurdu, bona almozulo, gurdu! Vi ricevos iom el la fragmentoj de la kovrita tablo...
Gurdu, bona almozulo, gurdu! Vi estas la grimaco de la vivo... Kun stomako, pro malsato murmuranta, vi faras amuzon por la satmanĝintoj... Gurdu almozulo!...
Mi konas alian gurdludiston, kiu ricevas eĉ malpli ol vi kaj li estas kontenta. Li estas pli potenca almozulo ol vi kaj ankaŭ li ricevas nur fragmentojn el la pieco de la homoj... Kaj li estas kontenta. Ĉu vere li estas kontenta?... Mi ne scias, sed vi, bona almozulo, estu kontenta kaj gurdu... gurdu... gurdu gaje por la satmanĝintoj... Hahaha!... Grandioze!
Mi ne sciis, ke vi estas tiel sprita, bona almozulo. Vi havas simion rikanantan, ligitan per ĉeno. Vi ludas por igi ĝin dancanta... Perfekte vi similas al la granda gurdludisto. Ankaŭ li tenas ĉe si per ĉenoj la simiojn, sed la ĉenoj estas pli longaj ol la via... Perfekte vi similas al li... Nur vi estas sensignifa gurdludisto... tute sensignifa...
Iu ektuŝis mian ŝultron... Denove mia patrino. Ŝi malgaje rigardis min.
— Kion vi faris ĉi tie, kara fileto?
— Mi trovis pli lertan gurdludiston ol tiu ĉi.
Ŝia voĉo estis tiel stranga. Ĝi havis tian sonoron, kia mankas en la gurdo... Du larmoj aperis en ŝiaj okuloj kaj la larmogutoj haltis sur ŝiaj palaj vangoj... La larmoj estis doloraj, sed mi ridis... ridegis... Strange, kvazaŭ miaj okuloj estus fariĝintaj mikroskopoj, tra kiuj mi estus vidinta la batalon de malgrandaj bestetoj en la larmoj... Ĉarmaj bestetoj... Kaj ili estis tiel viglaj, tiel batalemaj, tiel... Hahaha!... Kiel ili mordis unu la alian! Por momento ili ŝajnis esti homoj...
W... 15. VI. 1921.
Kial estas tagoj kaj kial fariĝas nokto, kiam la suno subiris? Oni diras: pro la sinturnado de la terglobo... Kial turnas sin la tero?... Kial?... La sinturnado estas la vivo de la tero kaj se ĝi haltus, tio signifus la morton de la tero... Ankaŭ la homoj turnas sin por montri, ke ili estas vivantoj... Se ili ellaciĝinte haltas en la freneza sinturnado, tiam ili mortis... Ĉu vere ili mortos post ĉeso de la turnado aŭ ili denove komencas eĉ pli frenezan turnodancon?... Jes, ili komencas... mi sentas tion...
B...e 11. VI. 1921.
La hodiaŭa tago estis terure malagrabla por mi. Ni sidis triope en aparta kupeo de duaklasa vagono. Kontraŭ mi sidis mia patrino kaj viro, pri kiu mia patrino diris, ke li estas amiko de nia familio. Li havas severan mienon kaj lia nazo similas al beko de akcipitro... Li akompanas nin al la marbordo kaj li estos mia konstanta akompananto...
Mi mem ne scias kial, sed mi timas tiun ĉi viron... Liaj okuloj turnas sin kiel la tero kaj kiam li fermas ilin, tiam fariĝas nokto...
Nokto por li kaj tagiĝo por mi... Ankaŭ miaj okuloj turnas sin... Kiu okulparo estas la suno kaj kiu la tero el la du?...
Li fermis la okulojn kaj mi tute klare vidis... Mi vidis lian helbrunan haŭton kaj liaj trajtoj estis krudaj... Mia patrino dolĉe dormetadis kaj estis strange vidi tiujn du kapojn antaŭ mi. Ili ŝajnis vaksfiguroj, eĉ ne homaj...
Subite la vagonaro enkuris sub tunelon kaj min regis nekontraŭstarebla instigo, ke mi sufoku tiun akcipitron, kiu, mensogas sin amiko de nia familio... Miaj fingroj konvulsie tordiĝadis kaj en la blinda mallumo mi komencis premadi la gorĝon de — mia patrino... Ŝi krietis kaj mi rekonsciiĝis, sed...
B...e 19. VI. 1921.
Hodiaŭ mia patrino akompanis min al la marbordo por promenadi. Ankaŭ la fremda viro estis kun ni, sed mi scias jam, ke li ne estas amiko de nia familio... Li estas kuracisto... Terura homo. Li estas ofte tre kruela al mi...
Ni sidis sur la kajo... Mi rigardis al la profundo de la maro, sed mi ne povis vidi ĝin. La akvo estis tre malpura. La maro estas tiel malpura, kiel la vivo mem... Mi estis scivola pri tiu submara palaco, pri kiu mi aŭdis tiel ofte en mia infanaĝo...
Mi turnis min al mia patrino.
— Patrino, kie estas tiu palaco, pri kiu vi tiel ofte rakontis al mi?
Mia patrino malgaje ridetis kaj respondis, sed ŝia respondo ne kontentigis min. Ŝi diris, ke la tuta historieto estas nur fabelo por infanoj.