— Не трэба нічога для мяне,— папрасіў Павел, добра ведаючы вялікую гасціннасць гаспадара, які, не пачаставаўшы, не выпусціць ніколі з хаты.
— Чаму гэта не трэба? Трэба, дарагі, і надта трэба,— ён падняўся, заплюшчыў вочы ад болю ў спіне.— Гэта ж такая радасць, што вы вярнуліся, што мы зноў будзем разам. А для мяне вы вялікі госць...
Ён няўклюдна, паволі ступаючы поўнымі нагамі, патупаў у сенцы, а Павел падышоў да кніг. Іх у гаспадара было вельмі многа — дзве шафы. Адна была напакавана беларускай прозай і паэзіяй, другая — рускай і замежнай. Сярод іх былі і старыя кнігі, і вельмі рэдкія многія зборы твораў, і вядомыя серыі, самыя свежыя навінкі. Многія гавораць, што ні адзін настаўнік у раёне не мае такой вялікай і добра падабранай бібліятэкі.
Зайшоў у хату Алесь Трахімавіч, прынёс талерачку нарэзанай паляндвіцы, каўбасы, міску свежых, аблітых смятанаю памідораў.
— Знайшлі што вартае свайму густу? — спытаў ён з гонарам, усміхнуўся.
— Яшчэ колькі! — пазайздросціў гэтулькім добрым кніжкам Павел.
— Чыталі? — паставіўшы пасуду на стол, Алесь Трахімавіч падышоў да шафы і дастаў тонкую шараватую кнігу,— Вельмі добрая замежная пісьменніца.
— Не, не чытаў,— адказаў Павел.
— Аўтар вядомы цяпер, здольны,— сказаў Алесь Трахімавіч, гартаючы кнігу,— калі не пашы вучні, дык вясковая моладзь магла прачытаць. Возьме ды запытае пра што-небудзь у нас, літаратараў... Ім няёмка адказаць, што часу не было прачытаць ці не знайшоў кнігі... Яны датуль будуць паважаць настаўніка, пакуль ён ведае больш за іх...
Павел засаромеўся, заліўся чырванню.
— Даю толькі намёк...— зразумеўшы яго збянтэжанне, усміхнуўся Алесь Трахімавіч,— Трэба ў любых умовах старацца ведаць найболей... Тым больш настаўніку. І нам, літаратарам, трэба не толькі знаць класіку ды навінкі, але і фізіку, і хімію, і матэматыку, хоць за сярэднюю школу. Тады дзеці ўбачаць, што мы многа ведаем, можам ім ва ўсім памагчы, і будуць верыць нам, паважаць...
— Усё зразумеў...— жартаўліва, але ўсё яшчэ з сорамам усміхнуўся Павел.
Алесь Трахімавіч спачувальна ляпнуў яго па плячы, падаўся ў кухню, вынес перад сабою невялікі лёгкі стол, паставіў яго паблізу кніжных шаф, прыгатаваў закусь, а тады з шафкі дастаў пляшку дарагога віна.
— Хоць слабенькага, але вып'ем за тое, што вы добра адслужылі, зноў да нас вярнуліся,— прамовіў ён, калі яны селі абапал стала, сарваў рукою фальговую завёртку і штопарам выкруціў руды корак.— Малайчына, што прыехалі зноў да нас. Вы патрэбны тут, бо толькі ў вашы рукі я хачу «перадаць» мову і літаратуру. Дык за вас!
— За сустрэчу і за ваша здароўе! — сказаў Павел, паднімаючы поўную чарку і стараючыся ні кропелькі з яе не разліць на чысты настольнік.— І за тое, каб яшчэ доўга лінгвістыка была ў вашых руках!
— О! — махнуў гаспадар жартоўна рукою.— Скасілася ўжо мая каса...
Усміхнуліся і выпілі па невялікай чарцы, пачалі закусваць.
— Добра, што мы настаўнікі мовы і літаратуры...— еў і гаварыў Алесь Трахімавіч, поўны твар якога не па-маладому заружовіўся рэдкімі дробненькімі навыкамі.— Некаторыя матэматыкі нам спачуваюць, што мы штогод вывучаем адзін і той жа твор, а яны, маўляў, хоць таксама вывучаюць адно правіла, але могуць рашаць многія, у тым ліку і свае, настаўнікам прыдуманыя, задачы... Кажуць, вам няма такой творчасці: пісьменнікі напісалі, а вы толькі «жуйце»... Жуём, але колькі штогод знаходзіш у тым жа творы новага, свежага, раней схаванага для цябе, і з якой радасцю ўсё гэта адкрываеш дзецям... Вось калі вядзеш урок і свецяцца ў цябе вочы ад радасці, тады і ў дзяцей свецяцца вочы, ёсць радасць ад мастацтва, ім добра, і яны тады любяць літаратуру, бачаць за ёю жыццё... Не здолееш зацікавіць, паказаць — тады твор для дзяцей застаецца толькі творам... Таму, як добра, што мы настаўнікі-літаратары...— Ён, прыкметна ахмялелы ад адной чаркі, азірнуўся на дзверы: у пакой зайшла яго жонка, цёця Галя, невысокая, у меру паўнаватая, рухавая, некалі вельмі прыгожая жанчына з дробным тварам, апранутая цяпер у святочную рудаватую сукенку, новыя туфлі і новую жаўтаватую хустку — вясковыя жанчыны так апранаюцца толькі тады, калі ад'язджаюцца «ў людзі», далёка ад дому. Павел падумаў, што некуды ездзіла і цёця Галя.