- Во╝чак, жывы? - пачу╝ ён.
Шчо╝кнула запальн╕чка, ╕ зыбк╕ жа╝тлявы агеньчык выхап╕╝ з цемры знаёмы твар з вузк╕м╕ скулам╕. Вэл Йорхас. Якога чорта ён тут роб╕ць?
- Ты як сюды трап╕╝? - ледзь вымав╕╝ Стах.
- Праз чорны ход, - сказа╝ той сц╕сла. - Пайшл╕.
Пакруц╕╝шыся з чвэрць гадз╕ны па кальцавой, машына збочыла ╝ ц╕х╕ квартал з прыватнай забудовай. Пэ╝на, адно з тых заможных прадмесця╝, дзе селяцца прадста╝н╕к╕ прыв╕леяванага сасло╝я. 'Вяршк╕ грамадства', так бы мов╕ць. На╝сцяж брукаванай вул╕цы без ходн╕ка╝ цягнул╕ся глух╕я каменныя агароджы, за як╕м╕ в╕днел╕ся раскошныя асабняк╕ ╝ атачэнн╕ садо╝. На гал╕нах дрэ╝ ляжа╝ снег, але напэ╝на, тут вельм╕ хораша ╝весну, кал╕ дрэвы цв╕туць, а летам увесь квартал проста патанае ╝ зелян╕не. А ╝ горадзе, прынамс╕, той яго частцы, што бачы╝ Стах, расл╕ннасц╕ амаль не было. М╕ну╝шы прадмесце, машына выкац╕лася на шырокую дарогу, што прац╕нала заснежанае поле. Наперадзе на пагорку бы╝ бачны маля╝н╕чы сасновы лясок, абнесены бетоннай сцяной. Па версе сцяны цягнул╕ся в╕тк╕ жалезнай н╕тк╕ з шыпам╕. Цёрн.
- Рэз╕дэнцыя? - спыта╝ Во╝чак.
Йорхас к╕╝ну╝.
- Значыць, па╝тару яшчэ раз. В╕тальнай цырымон╕╕ не будзе. Проста заходз╕ш ╕ садз╕шся. Слухаеш, што табе гавораць, уважл╕ва. Адказваеш на пытанн╕. Змясто╝на. ╤ сачы за языком. Севаст чалавек памярко╝ны, але ён не люб╕ць хама╝. Наогул лепш ма╝чы. Гавары тольк╕, кал╕ да цябе звяртаюцца. ╤ трымай сябе ╝ руках, чуеш?..
Апошню рэпл╕ку Йорхас, мажл╕ва, адрасава╝ самаму сабе. Ён ╕мкну╝ся гаварыць ро╝на, але Стах не мог не за╝важыць яго крайняй усхваляванасц╕. 'Нервуешся, Йорхас? З чаго раптам?'
- Я зразуме╝, - сказа╝ ён услых.
Дарога ╝збегла на пагорак ╕ ╝перлася ╝ жалезную браму, што перакрывала ╝езд у лясок. Машына спын╕лася. К╕ро╝ца пас╕гнал╕╝, ╕ брама, заскрыгата╝шы, папа╝зла ╝бок. Варта╝н╕ко╝ не было в╕даць, значыць, усё раб╕л╕ механ╕змы. "Непагана", падума╝ Стах.
- ╤ яшчэ адно, - сказа╝ Йорхас. - Севаст захапляецца экзатычным╕ жывёлам╕. Па рэз╕дэнцы╕ гуляюць гепард ╕ пантэра. Без нагляду. У ╕х, канечне, выдалены к╕пцюры ды ╕клы, але ╝сё ро╝на будзь уважл╕вым. Бы╝ выпадак, кал╕ гепрад, гуляючыся, стукну╝ лапай аднаго з лёкая╝ ╕ звярну╝ яму ск╕в╕цу.
- Гучыць уражальна, - Стах паправ╕╝ акуляры. Выдае на тое, што ╝ гэтай рэз╕дэнцы╕ Вэл Йорхас ужо быва╝ раней, ╕ мабыць, не аднойчы.
Стах так ╕ не падзячы╝ яму тады. Пытання╝ л╕шн╕х таксама задаваць не ста╝. ╤ так зразумела - на Канцылярыю працуе. А Канцылярыя працуе супраць Ахм╕стрыньчыка. Дакладней, супраць А╝густы ╕ яе ста╝лен╕ка╝. Здаецца, у Цытадэл╕ сёння сур'ёзны раскол. ╤ ╝ службе бяспек╕ таксама. ╤ ╝ С╕нкл╕це, ╕ ╝ Кл╕ры нават. Адбылося - павук╕ пачал╕ жэрц╕ адз╕н аднаго. Гэта значыць, у народа Семгалена з'яв╕╝ся шанец. Выдраць сабе свабоду, пакуль рамейцы грызуцца пам╕ж сабой. А для гэтага ╝се сродк╕ прыдатныя. Тайная Канцылярыя разграм╕ла 'Еднасць', але сярод агента╝ Канцыляры╕ ёсць людз╕ Севаста. А ╝ Севаста свае ╕нтарэсы. Як╕я дз╕восным чынам супал╕ з мэтам╕ ╕ памкненням╕ сябро╝ 'Еднасц╕'. Для таго ╕м ╕ спатрэб╕╝ся Стах Во╝чак. Троны х╕стаць. Што ж, няхай. Хай думаюць, што ён з ╕м╕ заадно. Пакуль што. ╤х час яшчэ надыдзе.
Севаст не прапанава╝ яму крэсла, пажада╝шы, каб семгалец стая╝ перад ╕м, н╕бы лёкай. За ╝весь час а╝дыенцы╕ ён ледзьве з╕рну╝ на Стаха, заняты кармленнем драпежнай птушк╕. Йорхас ме╝ рацыю - Севаст сапра╝ды бы╝ аматарам дз╕к╕х жывёл. Развё╝ у сваёй рэз╕дэнцы╕ цэлы звярынец. Птушка, якую рамейцы называюць "╕мператарск╕ каршун", сядзела на падлакотн╕ку фатэля, уп╕ваючыся к╕пцюрам╕ ╝ кашто╝ны атлас. Ля фатэля ╝звыша╝ся стол╕к на каванай ножцы. На круглай стальн╕цы стаял╕ шырокая чара, напо╝неная салодк╕м в╕ном, ╕ срэбны па╝м╕сак з лустачкам╕ белага б╕скв╕ту. Севаст акуна╝ кавалачк╕ б╕скв╕ту ╝ чару ╕ працягва╝ ╕х птушцы - тая з задавальненнем дзя╝бла салодк╕я хмельныя лусты. У Рамейскай ╤мперы╕ да гэтых птушак ставяцца з адмысловай павагай, л╕чачы ╕х знакам улады. Ксайлахск╕я вершн╕к╕ завуць ╕х не так паважна - "газ'убла" - ╕ палююць на ╕х з с╕лом ╕ прашчай.
У пако╕ было нацеплена ╕ задушл╕ва пахла сандалам. Стах за╝важы╝ у куце жаро╝ню на трыножку, над якой куры╝ся с╕н╕ дымок. Звычай пал╕ць араматычныя смолы рамейцы запазычыл╕ ╝ жыхаро╝ Бал-Сах╕р. На вул╕цах пол╕са ╕ ╝дзень, ╕ ╝начы палаюць жаро╝н╕ з алеям╕ м╕рры, сандалу ╕ ладану. Хаця там гэта хутчэй неабходнасць, чым прыхамаць. Пол╕с Бал-Сах╕р сумна вядомы сва╕м╕ вычварным╕ пахавальным╕ культам╕. Там паляць але╕, каб адб╕ць смурод мярцвячыны. Затое, з ╕ншага боку, пол╕с н╕кол╕ не веда╝ захопн╕цк╕х войн. Нават рамейцы ╕х не чапаюць, адчуваючы тагасветны жах перад Падземным Народам. Так╕ вось залог незалежнасц╕...
Гаспадар рэз╕дэнцы╕ апрануты бы╝ па-хатняму - з╕райск╕ халат з чорнага, з с╕неватым водбл╕скам, аксам╕ту, аздобленага залатым гафтам, ╕ туфл╕ з мяккай скуры. ╤ трыма╝ся ён вельм╕ разняволена, як быццам яму наогул на ╝сё пляваць. Гаман╕╝ з Йорхасам, смяя╝ся. Стах звярну╝ увагу, што Йорхас звяртаецца да Севаста па-пан╕брацку, на 'ты'. ╤ заве яго не па прозв╕шчы, а па ╕м╕ - Гай. Так-так. Кантрабандыст, кажаце? Як╕ з Севастам на кароткай назе. Халера, Йорхас, хто ж ты на самай справе?.. У нейк╕ момант яны як быццам увогуле забыл╕ся на Стаха ╕ прынял╕ся абмярко╝ваць штосьц╕ сваё. Стах не ╝мешва╝ся. Проста слуха╝. Уважл╕ва, як яму было сказана.
- Вядома, у цябе застал╕ся пытанн╕, шмат пытання╝, - гавары╝ Севаст. - Ты гн╕╝ ╝ астрозе, а Гай Дамар н╕чога не зраб╕╝, нават пальцам не паварушы╝. Але ╝спомн╕, якое тады было станов╕шча ╝ ╤мперы╕. Забойства ╤мператара, пераварот. Мы ╝се был╕ ╝ такой разгубленасц╕.
- Ведаю, Гай. Чу╝ ужо, - прагавары╝ Йорхас.
- Аднак, цяпер гэтыя мярзотн╕к╕ заплацяць за ╝сё. Вы згодныя са мной, Стах Во╝чак? - яго рука з лустай б╕скв╕ту знерухомела над чарай з в╕ном, ╕ Севаст упершыню за ╝весь гэты час з╕рну╝ на Стаха.
- Я прымаю вашыя ╝мовы, - адказа╝ той, гледзячы яму ╝ вочы.
Севаст за╝см╕ха╝ся.
- Я веда╝, Стах. Я веда╝.
Ён макну╝ б╕скв╕т у в╕но ╕ працягну╝ яго птушцы, пакла╝шы на раскрытую далонь.
- Адно тольк╕ пытанне, спадар Дамар, - сказа╝ Стах Во╝чак. - Навошта так складана? Кал╕ вы жадаеце пазбав╕цца ад А╝густы, то што зам╕нае проста падсыпаць ёй труц╕зны ╝ ран╕шнюю каву?
Йорхас ╕ Гай Дамар пераглянул╕ся.
- Якое на╕╝нае дз╕ця, - прамов╕╝ Гай Дамар.
╤ тады Йорхас засмяя╝ся, а Севаст войкну╝, бо ╕мператарск╕ каршун раптам без дай-прычыны ╝з'юшы╝ся ╕ дзе╝бану╝ яго ╝ мезенец.
Пасля ╝цёка╝ з В╕льска ён некальк╕ дзён прабав╕╝ на лясной сядз╕бе, што пад Чэрн╕цай. Надзейная схованка. Сюды прыходзяць тыя, каму трэба залегчы на дно ╕ зн╕кнуць на некаторы час. Гало╝ным чынам кантрабандысты. А таксама перабежчык╕. Тыя, хто вырашы╝ уцячы за межы ╤мперы╕, наза╝сёды. Чакаюць на сядз╕бе, а потым разам з правадн╕кам╕ сыходзяць за агароджу, ╝ Эверон ╕ Антра╝м, ц╕ нават далей, у Братэрства. Йорхас пак╕ну╝ Стаха на сядз╕бе, а сам прапа╝ на тры дн╕. Потым патлумачы╝, што ╝ В╕льску ён мус╕╝ сустрэцца з начальн╕кам службы бяспек╕, а нарва╝ся на людзей Валог╕. Шчурок паганы, за Ахм╕стрыньчыка глотку перарве. Прыйшлося выб╕рацца 'агародам╕'... Для Стаха гэта бы╝ час кароткага зац╕шша, магчымасць проста аддыхацца ╕ прывесц╕ да ладу думк╕. Ён разуме╝, што выбару ╝ яго няма. Кал╕ да яго не дацягнуцца найм╕ты Ахм╕стрыньчыка, то прыкочаць спецслужбы. Бегчы таксама няма куды. Кал╕ тольк╕ да Прадзеда╝... А не, не дачакаюць! Паваюем яшчэ.
Стах Во╝чак бы╝ адз╕ным госцем на сядз╕бе. Апроч яго, тут был╕ тольк╕ цётка Х╕льдэгерд, гаспадыня сядз╕бы, ды с╕вы вусаты Златн╕к, мужчына, з як╕м яна жыла апошн╕я некальк╕ гадо╝. ╤ яшчэ восем като╝. Х╕льдэгерд казала, што ╕х восем, хаця яны н╕кол╕ не аб'я╝лял╕ся ╝се разам. Швэндаюцца недзе. Альбо вандруюць на Месяц. Каты гэта ╝меюць. Скочаць у неба з верхав╕н высок╕х хвой, а потым до╝га гуляюць па месяцавых лугав╕нах, парослых бледнай дз╕ваннай ды серабрыстым╕ гваздз╕кам╕, а кал╕ вяртаюцца на сядз╕бу, з ╕х по╝сц╕ ╕ вусо╝ сыплецца срэбны пыл... Так гаварыла Х╕льдэгерд. Было ёй ужо за сарако╝н╕к, абл╕чча яна мела вельм╕ румянаяе ╕ свежае, вочы валошкавыя, а валасы чорныя, без адз╕най с╕вой пасмачк╕. Яна хадз╕ла ╝ до╝гай семгальскай спадн╕цы ╕ караценьк╕м кажушку, пад як╕ апранала вязаны швэдар. Х╕льдэгерд н╕кол╕ не пак╕дала сядз╕бу без старасвецкай крамнёвай дубальто╝к╕, якую чапляла сабе на плячо. Яна тлумачыла, што чужынца╝ тут не бывае, але ╝ мясцовых багн╕стых лясах можна натрап╕ць на ва╝ка ц╕ ╕кластага хога, альбо на балотную рысь, якая вымахвае да памера╝ ганчака ╕ нора╝ мае люты.