Кал╕ ╤нспектар пак╕ну╝ будынак турмы, ужо згусц╕╝ся змрок, ╕ на вул╕цах горада запал╕л╕ся бляклыя алейныя л╕хтары. Прайшо╝шы некальк╕ крока╝, ён спын╕╝ся ╕ ╝ знямозе прых╕ну╝ся да каменнай сцяны. Яго рук╕ злёгку дрыжэл╕, кал╕ ён намацва╝ у к╕шэн╕ шыняля капшук з юклай ╕ серныя запалк╕. Скруц╕╝шы самакрутку, ён з асалодай зацягну╝ся.
На суседняй вул╕цы пам╕ж дамам╕ в╕днел╕ся ярка асветленыя вокны гасц╕нага двара. Па бруку прагрукатала павозка, запрэжаная парай скакуно╝, ╕ спын╕лася каля дзвярэй гасц╕н╕цы. ╤нспектар безуважл╕ва наз╕ра╝, як з павозк╕ выходзяць пажылая манашка ╕ дзя╝чынка гадо╝ дванаццац╕, апранутая ╝ клятчастае пал╕то, як╕я носяць выхаванк╕ прытулка╝. Расплац╕╝шыся з фурманам, манашка падштурхнула наперад дзя╝чынку, ╕ яны ╝два╕х рушыл╕ да гасц╕н╕цы.
╤нспектар здрыгану╝ся, пачу╝шы прыглушаныя галасы ╝ некальк╕х кроках ад сябе. Пад л╕хтаром насупраць будынка турмы стаял╕ трое. ╤нспектар гатовы бы╝ паклясц╕ся чым за╝годна, што секунду таму ╕х тут не было. Дзве дзе╝к╕, апранутыя, як курв╕ск╕, а з ╕м╕ побач высок╕, стан╕сты мужчына ╝ рамейск╕м каптане з чырвонага сукна. Яго до╝г╕я, да плеч, валасы был╕ чорным╕, як крыло гругана, так што яго сапра╝ды можна было прыняць за рамейца. Кал╕ гэты тып на ╕мгненне аз╕рну╝ся, ╤нспектар разглядзе╝ у святле л╕хтара яго абл╕чча, якое можна было б назваць бездакорна прыгожым, кал╕ бы не бяльмо на яго правым воку. Аднавок╕ хмыл╕╝ся. ╤нспектара перасмыкнула. Шанцуе мне сёння на сляпых ды крывых, сказа╝ ён сабе.
Аднавок╕ нешта шапну╝ дзе╝кам, ╕ тыя разам аз╕рнул╕ся, утароп╕╝шыся на ╤нспектара. Твар адной з дзевак бы╝ абязвечаны нейкай асабл╕ва брыдкай формай праказы. Яе шэрая, с╕таватая скура была н╕быта паедзена чарвякам╕, а на правай шчацэ зе╝рала дз╕рка, скрозь якую в╕днел╕ся жа╝тлявыя зубы. Абл╕чча другой было быццам бы ╝ парадку, але яе до╝г╕я, да пояса, кудлы был╕ цалкам с╕вым╕, як у старой карг╕, хаця дзе╝ка, в╕давочна, была яшчэ маладая.
╤нспектар зажмуры╝ся. Кал╕ ён зно╝ расплюшчы╝ вочы, аднавок╕ ды пракажоная кудысьц╕ падзел╕ся. Пад л╕хтаром засталася адна тольк╕ с╕вая дзе╝ка. Яна ╝см╕хнулася, прадэманстрава╝шы распухлыя чорныя дзёсны, ╕ рушыла на╝прост да ╤нспектара.
- Не-не, мне не патрэбны твае паслуг╕! - сказа╝ ╤нспектар.
Дзе╝ка ╝см╕хнулася яшчэ шырэй, ╕ перш чым ╤нспектар паспе╝ адрэагаваць, працягнула да яго твару сваю худую, бледную руку ╕ злёгеньку пляснула яго па шчацэ. ╤нспектар адх╕сну╝ся, ледзь не выпусц╕╝шы самакрутку. Дзе╝ка зн╕кла.
- Трызненне нейкае, - прамармыта╝ ╤нспектар.
Ён выцягну╝ з к╕шэн╕ батыставую насо╝ку ╕ прыня╝ся церц╕ шчаку, да якой даканулася рука дзе╝к╕. Мабыць, досыць на сёння юклы, вырашы╝ ╤нспектар. Усё, што тольк╕ што адбылося, было, несумне╝на, мрояй наяве, выкл╕канай празмернай колькасцю зелля.
Кветка Няв╕ннасц╕
- Каб яго халера!
Грэбля каля двух вадзяных млыно╝ была ледзь не самым г╕блым месцам ╝ Асмен╕. Рака Ням╕рка несла свае каламутныя воды ╝здо╝ж гарадск╕х разн'╕ц, лазня╝, мясных ╕ рыбных к╕рмашо╝, начлежак, гарбарня╝ ╕ бровара╝, зб╕раючы ╝весь бруд ╕ нечыстоты вял╕кага горада. Уся гэта брыдота зб╕ралася на дне штучнай запруды, гн╕ючы ╕ атручваючы смуродам прылеглыя кварталы. Вада ╝ запрудзе была вязкая ╕ колер мела сярн╕ста-буры, як у ста╝ках Апраметнай, а ля самай грэбл╕ нячыстыя плын╕ закручвал╕ся ╝ бурл╕выя в╕ры, уск╕паючы карычневатай пенай.
У тую познюю восень вада ╝ запрудзе адсутн╕чала. На грэбл╕ ладз╕л╕ся адна╝ленчыя працы, ╕ граданачальн╕к распарадз╕╝ся ваду да часу спусц╕ць. Аголенае рэчышча выгляд мела засмучальны. Дно рак╕ было схавана пад пластом смярдзючага глею ╕ п╕рам╕дам╕ смецця, аблепенага ракушкам╕ ╕ згн╕лым багав╕ннем. Пасярод лужынак застаялай вады в╕днелася ╝спушаная туша патанулай ц╕ то каровы, ц╕ то кабылы. Ад рэчышча цягнула тухл╕най ╕ золкай в╕льгаццю ╝с╕х сутарэння╝, лёха╝ ╕ склепа╝, што ╕снавал╕ ╝ свеце.
На набярэжнай, абапёршыся локцям╕ аб парапет, стая╝ адносна малады яшчэ чалавек (гадко╝ гэтак сарака пяц╕), апрануты ╝ пал╕то, перашытае з шэрага салдацкага шыняля, ╕ старэньк╕ вязаны шал╕к, абгронуты вакол шы╕. У восеньск╕х прыцемках яго панурую ф╕гуру можна было прыняць за прыв╕д - незаспакоеную душу якогасьц╕ ня╝далага паэта альбо нешчасл╕вага каханка-самагубцы, асуджанага вечна блукаць па берагах Ням╕рк╕, апранутых у камень. Зрэшты, папяроса-самакрутка, якая тлела ╕ курылася ╝ ягоных пальцах, указвала на яго прыналежнасць да роду людзей, а не зданей. Ён раз-пораз паднос╕╝ самакрутку да вусна╝ ╕ зацягва╝ся павольна, з асалодай, падо╝гу затрымл╕ваючы дым у лёгк╕х. Агеньчык папяросы пам╕ргва╝ у золк╕м сутонн╕, н╕бы чортава вока.
За ракой на цэнтральнай вул╕цы адз╕н за адным запальвал╕ся л╕хтары. На мосце па-над грэбляй грукатал╕ фурманк╕ ╕ самаходныя эк╕пажы, па ходн╕ку ╝здо╝ж каванай агароджы паважна крочыл╕ м╕нак╕, выфранчаныя, як на вяселле. Ц╕ як на ха╝туры. За апошн╕м часам тутэйшыя гуляюць ня╝рымсл╕ва ╕ з нейк╕м надрывам, н╕бы перад канцом свету. Нав╕ны спрыяюць. Кароль Антра╝ма (а ╝ Дуумв╕раце ён ус╕м верхаводз╕ць) до╝га запрага╝ ╕ нарэшце прыня╝ рашэнне. Цяпер перам╕р'ю гамон, ╕ паветраныя карабл╕ Дуумв╕рату грамяць памежныя мястэчк╕ ╤мперы╕. Мястэчк╕ Па╝ночнай Прав╕нцы╕, дакладней кажучы. Войск╕ А╝густы адыходзяць, пак╕даючы за сабой цэлыя м╕л╕ выпаленай зямл╕. Звычайная тактыка - н╕ сабе, н╕ ворагу. З захаду ╝глыб ╤мперы╕ ╕дуць цягн╕к╕ з бежанцам╕. Калег╕я Пра╝ды пра гэта ма╝чыць, але ╝се ведаюць - людз╕ кажуць - што па тых цягн╕ках пачала гуляць морава язва. Уцекачо╝ вязуць у граз╕ ╕ скучанасц╕, лекара╝ ╕ сан╕тарных наглядчыка╝ на ╝с╕х не хапае, вось ╕ вын╕к. Мног╕я пам╕раюць у дарозе, ╕х хаваюць у неглыбок╕х маг╕лах уздо╝ж чыгунк╕. Целы памерлых не спальваюць ╕ не зак╕дваюць вапнай, як мае быць, а гэта значыць, зараза па╝зе далей... Зрэшты, Севаст задаволены. Усё ╕дзе па плану, кажа ён. Пры так╕м раскладзе Старушэнцыю яшчэ да вясны ск╕нуць з трона, а пытанне з эверонцам╕ ён вырашыць. ╤ Па╝ночная Прав╕нцыя як разменная манета...
Малады чалавек выцягну╝ з к╕шэн╕ пал╕то гадз╕нн╕к, паднёс яго да вачэй ╕ ста╝ уз╕рацца ╝ цыферблат, спрабуючы разглядзець у цемры палажэнне стрэлак. Потым, схава╝шы гадз╕нн╕к, ён зраб╕╝ апошнюю зацяжку ╕ к╕ну╝ папяросу цераз парапет. Ап╕са╝шы ╝ паветры чырванаватую дугу, недакурак плюхну╝ся ╝ глей ╕ зашыпе╝.
- Каб яго халера!.. - па╝тары╝ напа╝голасу малады чалавек ╕ суну╝шы рук╕ ╝ к╕шэн╕ пал╕то, рушы╝ у бок цэнтральнай вул╕цы.
Апыну╝шыся на мосце, ён спын╕╝ вазок з адкрытым кузавам, ╝ як╕ была запрэжана чэзлая рудаватая кабылка.
- У Ксайлахск╕я Стаенк╕ вяз╕, - загада╝ малады чалавек, заскочы╝шы ╝ эк╕паж.
Фурман ухмыльну╝ся ╕ прабурча╝ сабе ╝ бараду штосьц╕ не зус╕м прыстойнае. В╕давочна, яму не аднойчы даводз╕лася ваз╕ць у Стаенк╕ спадаро╝, у як╕х з надыходам прыцемка╝ рапто╝на абуджа╝ся востры ╕нтарэс да побыту тамтэйшых пасяленца╝, нашчадка╝ лучн╕ка╝-найм╕та╝ з ксайлахск╕х стэпа╝, што некал╕ служыл╕ ╝ карале╝ск╕м войску. Ус╕м, аднак, вядома, што ╝ Стаенках забавак н╕як╕х няма - в╕на там не п'юць ╕ корчма╝ не трымаюць, а ксайлахск╕я стра╝н╕, дзе падаюць чорны, як дзёгаць, стэпавы чай ╕ хрустк╕я мядовыя праснак╕, шано╝ных спадаро╝ не ц╕кавяць. ╤х сапра╝днай мэтай з'я╝ляецца адз╕н адмысловы квартал, размешчаны па суседству са Стаенкам╕. Там можна прабав╕ць ноч ╝ асяроддз╕ вясёлых дзя╝чат, а таксама за ╝мераную цану набыць кантрабандны сп╕рытус ╕ яшчэ тоё-сёе.
- Давай, руш! - сказа╝ малады чалавек з прыкрасцю. - За мае ж грошы будзеш зубы шчэрыць. Тубылец.