- Што гэта значыць? - спытала Нара.
Ян працягну╝ наперад руку ╕ дакрану╝ся да дошак.
- На каранц╕н зачын╕л╕, - сказа╝ ён. - Тут нехта памёр ад моравай язвы. Магчыма, адз╕н з пастаяльца╝, а можа, ╕ кашталян.
- ╤ што нам раб╕ць? Шукаць ╕ншую начлежку?
- Пакуль знойдзем, замерзнем насмерць. Давай лепш папрос╕мся да каго-небудзь на начлег.
- Я ╝жо спрабавала. Мяне не пусц╕л╕.
- Можа, зараз пашанцуе, - сказа╝ Ян, не надта, зрэшты, разл╕чваючы на поспех.
Гараджане трымал╕ глухую абарону. Ледзь пачу╝шы грук у дзверы, яны спешна тушыл╕ святло, ╕ ╝ доме запано╝вала маг╕льная ц╕шыня. Схава╝шыся за ф╕ранкам╕, людз╕ мо╝чк╕ глядзел╕ на двух бадзяг - дзя╝чынку ╕ сляпога, ╕ не асмельвал╕ся ╕м адчын╕ць. З ╕м╕ разам у дом магла не╝заметк╕ прасл╕знуць Морава Дзева, якая сее смерць. Яны ╝жо пачал╕ губляць надзею. Але кал╕ яны падышл╕ да двухпавярховага прысадз╕стага будынка, як╕ стая╝ трох╕ наводшыбе ад астатн╕х дамо╝, ╕ Нара, узя╝шыся за дзвярное кольца, нясмела пастукала, ╕м адчын╕л╕. На парозе стая╝ гаспадар дома - рослы, шыракаплечы мужчына з калматай рудой барадой ╕ грывай рудых валасо╝. Ён бы╝ апрануты ╝ свабодную кашулю з чорнага сукна ╕ так╕я ж нагав╕цы. Рукавы кашул╕ ледзь не лопал╕ся, абцягваючы яго магутныя, як у малатабойца, цягл╕цы.
- Дабрыдзень, - сказала Нара, - Вы дазвол╕це нам пераначаваць у вас? Тут вельм╕ холадна...
Гаспадар паглядзе╝ на дзя╝чынку, потым з╕рну╝ на Яна, прыжмуры╝ся ╕ ╝хмыльну╝ся сабе ╝ бараду.
- Добрых людзей чаму б не пусц╕ць? - прагавары╝ ён ╕ саступ╕╝ убок, прапускаючы гасцей.
Яны апынул╕ся ╝ прасторнай, добра нацепленай кухн╕. На стале блякла свяц╕ла алейная лямпа. Напэ╝на, гаспадары ╝жо павячэрал╕ ╕ зб╕рал╕ся класц╕ся спаць.
- Зн╕м╕ пал╕то, дзя╝чынка, ╕ павесь яго на крук ля дзвярэй, - сказа╝ гаспадар дома.
- Вы вельм╕ добры, - адказала Нара.
Гаспадар хмыкну╝ ╕ ╝см╕хну╝ся, агал╕╝шы моцныя белыя зубы.
- Адразу в╕даць, што вы не тутэйшыя. Н╕водз╕н жыхар гэтага горада не асмел╕╝ся бы ╝вайсц╕ ╝ дом Варгуса, а назваць мяне 'добрым' ╕ пагато╝... Марыета!
У глыб╕н╕ дома пачул╕ся лёгк╕я крок╕, ╕ ╝ кухню заз╕рнула прыгожая, давол╕ маладая яшчэ жанчына з гладка зачасаным╕ цёмным╕ валасам╕ ╕ бледным, маркотным абл╕ччам. Яна была апранута ╝ футравую душагрэйку, нак╕нутую па╝зверх хатняй сукенк╕.
- Марыета, прыняс╕ з каморы пару сенн╕ко╝ ╕ пакладз╕ ╕х тут, на падлозе. У нас, як бачыш, госц╕, - сказа╝ гаспадар.
Жанчына пакорл╕ва к╕╝нула ╕ зн╕кла ╝ цёмным кал╕доры.
- Жонка мая, - сказа╝ гаспадар, звяртаючыся да Нары. - Сла╝ная жанчына, хоць ╕ не зус╕м здаровая, небарака.
Ён падм╕ргну╝ ╕ злёгку пастука╝ указальным пальцам сабе па лбе. Нара зазначыла, што ╝весь гэты час гаспадар гутары╝ тольк╕ з ёй, а Яна ён быццам пераста╝ за╝важаць увогуле. Жанчына не╝забаве вярнулася. Яна прынесла пару худых матраца╝ ╕ акуратна расклала ╕х на падлозе каля сцяны. Пакуль Ян ╕ Нара ╝ладко╝вал╕ся на гэтых мулк╕х ложах, гаспадар адвё╝ сваю жонку ╝бок ╕ нешта шапну╝ ёй, паказа╝шы пальцам на Яна. Жанчына паглядзела на сляпога са спалохам.
- Добрых сно╝, дзя╝чынка, - вымав╕╝ услых гаспадар ╕ выйша╝. Яго жонка паспяшалася следам, прыхап╕╝шы са стала лямпу.
Нара ╝жо правальвалася ╝ сон, кал╕ адчула, што хтосьц╕ пац╕ху трасе яе за плячо. Расплюшчы╝шы вочы, яна ╝бачыла перад сабой Марыету, жонку гаспадара. Жанчына прыц╕снула палец да вусна╝, закл╕каючы да ц╕шын╕. Потым, к╕ну╝шы хутк╕ поз╕рк на Яна, як╕ спа╝, яна спытала шэптам:
- Як цябе зваць, м╕лая?
- Нара, - прашаптала дзя╝чынка.
- Якое прыгожае ╕мя... Хадзем са мной, Нара, нам трэба пагутарыць.
Яны выйшл╕ ╝ цёмны кал╕дор ╕ спын╕л╕ся ля уваходу на кухню.
- Нара, ты да╝но ведаеш гэтага чалавека? - напа╝голасу спытала жанчына.
- Яна? Шчыра кажучы, не...
- Нара, а ты ведаеш, што ён - забойца?
- Забойца?! - ускл╕кнула Нара.
- Ш-ш-ш-ш... ц╕шэй, не крычы так гучна.
- Але...чаму? - прашаптала дзя╝чынка.
- Варгус, мой муж, ужо до╝г╕я гады працуе гарадск╕м катам, - сказала жанчына. - ╤ павер мне, ён добра разб╕раецца ╝ так╕х рэчах. Гэты чалавек не сляпы ад нараджэння. Яму выдрал╕ вочы распаленым жалезам. Так караюць людзей, як╕я здзейсн╕л╕ забойства, ╕ магчыма, не адно забойства. Што на гэта скажаш?
Нара ма╝чала, гледзячы сабе пад ног╕. Жанчына ╝см╕хнулася ╕ пагладз╕ла дзя╝чынку па галаве.
- Табе небяспечна знаходз╕цца з ╕м побач. ╤ лепш табе не спаць з ╕м у адным пако╕. Хадзем са мной, Нара, я адвяду цябе ╝ спальню наверсе.
Жанчына ╝зяла была яе за руку, але Нара вырвалася ╕ адступ╕ла. Яна глядзела на жанчыну вачыма, по╝ным╕ слёз.
- Але ён не зраб╕╝ мне н╕чога дрэннага... - сказала Нара дрыготк╕м голасам.
Жанчына ╝здыхнула.
- Гэта пакуль што, дзя╝чынка мая. Некаторыя людз╕ здаюцца вельм╕ добрым╕, але на самай справе душы ╕х чорныя, як ноч, а сэрцы ╕х напо╝нены атрутай. ╤ Варгус пагадз╕╝ся бы са мной. Яму часта даводз╕цца мець справу з так╕м╕ людзьм╕.
Жанчына мякка ╝зяла дзя╝чынку за руку.
- Хадзем наверх, Нара. Я пакажу табе спальню. Там многа м╕лых забавак, а на стол╕ках стаяць вазачк╕ з цукеркам╕ ╕ глазураваным╕ арэхам╕.
Жанчына была такая добрая ╕ ласкавая, што Нара не асмел╕лася ёй запярэчыць. Увайшо╝шы ╝ спальню, дзя╝чынка ц╕ха вохнула. Пакой выгляда╝, як цацачны. Тут стаяла дз╕цячая мэбля з кашто╝нага ружовага дрэва. Сцены был╕ абклеены каляровым╕ шпалерам╕ з выявам╕ аблока╝ ╕ карабл╕ка╝ з ветразям╕. На падлозе ляжа╝ прыгожы беласнежны дыван з мякк╕м ворсам. У фатэлях ╕ на крэслах сядзел╕ парцалянавыя ляльк╕ ╝ пышных уборах. На лак╕раваным стол╕ку размясц╕╝ся раскошны цацачны серв╕з з пярэстага лушчаку. Побач у маленьк╕х вазачках ляжал╕ цукерк╕ ╕ рознакаляровыя глазураваныя арэх╕ - жанчына дазвол╕ла дзя╝чынцы ╝зяць па жмен╕ ╕ таго, ╕ другога.
- Табе падабаецца, Нара? - спытала жанчына.
- Так, вельм╕ м╕ла, - адказала тая з некаторай разгубленасцю.
- Гэты пакой прызнача╝ся для ма╕х дзетак. Я сама выб╕рала мэблю, сама купляла цацк╕ ╕ дз╕цячую вопратку. Але дзетак у мяне н╕кол╕ не будзе. Н╕кол╕, н╕кол╕, - сумна прагаварыла жанчына.
Яна ╝садз╕ла Нару на ложак ╕ дапамагла ёй зняць казённую сукенку мышынага колеру, грубыя чарав╕к╕ ╕ чорна-шэрыя паласатыя панчох╕ з калючай во╝ны.
- А зараз апран╕ вось гэта, - жанчына працягнула дзя╝чынцы до╝гую начную кашулю з найтанчэйшага белага ядвабу, упрыгожаную карункам╕ ╕ маленьк╕м╕ банц╕кам╕.
Кал╕ Нара апранулася ╝ кашулю, жанчына падвяла дзя╝чынку да вял╕кага люстэрка каля сцяны ╕ залюбавалася яе адлюстраваннем.
- З╕рн╕, якая ты прыгажуня! Зус╕м як маленькая прынцэса. А гэта ╝сяго тольк╕ начная кашуля. У мяне ёсць по╝ная шафа цудо╝ных сукенак - жо╝тых, чырвоных, зялёных, блак╕тных, - старанна перал╕чвала жанчына, - з карункам╕, фальбонам╕, стужкам╕ ╕ бл╕ска╝кам╕. За╝тра ты зможаш ╕х прымераць. Ну а кал╕ яны табе не спадабаюцца, я куплю табе новыя сукенк╕, як╕я ты пажадаеш.
- Вы такая добрая... - сказала Нара.
Жанчына за╝см╕халася ╕ пацалавала дзя╝чынку ╝ макушку.
- А зараз трэба класц╕ся спаць, мая м╕лая. Гадз╕на ╝жо позняя.
Жанчына ╝лажыла дзя╝чынку ╝ пасцель, паправ╕ла пуховыя падушк╕ ╕ дбайна падгарнула ко╝дру. Потым яна села на краёчак ложка ╕ дал╕катна ╝зяла дзя╝чынку за руку.
- Заставайся з нам╕, Нара, - сказала жанчына.
- Назус╕м? - спытала дзя╝чынка.
Жанчына к╕╝нула.
- Я ╝жо пагутарыла з Варгусам. Яму за╝сёды хацелася мець дачку, асабл╕ва такую прыгажуню. Кал╕ скончыцца каранц╕н, мы з мужам зоймемся паперам╕ ╕ аформ╕м удачарэнне. Мы зроб╕мся тва╕м╕ бацькам╕, ╕ ты будзеш жыць у гэтым пако╕.
- А што стане з Янам? - ц╕ха спытала Нара.
- З к╕м? Ах, з гэтым... - жанчына спахмурнела. - Забудзь ты пра яго, Нара. Надыдзе ран╕ца, ╕ ён пойдзе сваёй дарогай, а ты застанешся з нам╕. Мы н╕кому не дазвол╕м цябе пакры╝дз╕ць!
Жанчына сх╕л╕лася над Нарай ╕ пацалавала яе ╝ лоб.
- Дабранач, м╕лая. За╝тра я прыгатую табе пампушак з дзядо╝н╕кавым мёдам. Сп╕!