Вяршыла. Што ж рабіць у такім разе? Апарат мы абавязаны праверыць… Каб даць сваё заключэнне. Мы сваімі вачамі павінны бачыць яго ў рабоце!
Папсуева (адчуўшы, што небяспека адступіла). Ёсць прапанова… У вашай прыёмнай наведвальнікі. Вось давайце іх і праверым!
Паўза.
Вяршыла. А калі яны не дадуць згоды?
Папсуева. Трэба зрабіць так, каб яны не здагадаліся, што гэта праверка.
Вяршыла (падумаўшы). Рабіць гэта тайна, не папярэдзіўшы… Нядобра!.. Нават на магнітафон нельга запісваць чалавека, калі ён не ведае…
Папсуева. Але ж гэта не афіцыйная праверка! Вынікі яе застануцца паміж намі! Мы ім ходу не дадзім!
Паўза.
Вяршыла. Можа, правядзём гэтую працэдуру ў вашым кабінеце?
Папсуева. Можна і ў маім. Але ж яны запісаліся на прыём да вас. І ведаюць, што вы пачалі прыём.
Паўза. Вяршыла думае.
Вяршыла. Добра… Прымаем такое рашэнне… Мы займаемся сваёй справай, а таварыш Мурашка — сваёй…
Мурашка. Віктар Паўлавіч! Мне трэба, каб кожны абавязкова сеў у крэсла з датчыкамі.
Папсуева. Ну, гэта не праблема. Ягор Фёдаравіч! Адсуньце ад стала мяккія крэслы і пастаўце гэтае…
Міралюбаў і Мурашка коцяць мяккія крэслы ў куткі кабінета. Мурашка ставіць сваё крэсла каля стала, правярае правады.
Вяршыла. Мікалай Ягоравіч… Каб не кідацца ў вочы і не выклікаць падазрэння… Сядзьце крыху далей. Вунь за той столік. Вам будзе зручна?
Мурашка. Безумоўна. (Садзіцца за столік у глыбіні сцэны.)
Міралюбаў (адчуваючы сябе ніякавата, як і Вяршыла). Можа, нам увогуле пайсці?
Вяршыла. А хто будзе пратакол падпісваць? Мы павінны засведчыць усё, што адбудзецца, калегіяльна!.. Нюра, з каго пачнём?
Нюра. Відаць, з бабулі. Восемдзесят два гады. І прыйшла яна самая першая.
Вяршыла. Восемдзесят два?.. Ёй ужо няма куды спяшацца. Давайце пачнём з вынаходцы. Мне ўжо нехта званіў пра яго. Не памятаю хто. Сказалі, што гэта будучы нобелеўскі лаўрэат. У яго нешта незвычайнае… Мікалай Ягоравіч!.. Вы толькі не адразу… Дайце нам пагаварыць з чалавекам. Вырашыць пытанне. А потым ужо, к канцу, уключайцеся.
Мурашка. Зразумеў.
Вяршыла. Зрабіце ласку, нагадайце рэпертуар. Каму што?
Мурашка. Гома нармаліс… Танец маленькіх лебедзяў.
Вяршыла (запісваючы для памяці). «Танец маленькіх лебедзяў».
Мурашка. Літара «Д». «Кліент»… «Развітанне з радзімай».
Вяршыла (піша). Агінскі. «Развітанне з радзімай».
Мурашка. «ПД»…
Вяршыла. Не трэба расшыфроўваць. Запомніў. Туш… (Піша.) Падумайце ўсё ж, чым замяніць. Ёсць у гэтым «свяце розуму», як вы сказалі, нейкая нацяжка. Дайце яму што-небудзь не наша… Замежнае. Які-небудзь рок ці блюз…
Мурашка. Віктар Паўлавіч… У мяне ж толькі класіка.
Вяршыла. Пашукайце што-небудзь з заходняй класікі.
Мурашка. Падумаю… Левая палавіна шкалы. «Т»…
Вяршыла. Памятаю. Талент. «О, дайце, дайце мне свабоду!» (Піша.) Што ў вас далей?
Мурашка. «Г». Геній. «Слаўся!» Міхаіла Іванавіча Глінкі.
Вяршыла. Падумайце над літарай. Непрыемна гучыць. Рэжа вуха.
Мурашка. «Слаўся!» непрыемна гучыць?
Вяршыла. Я пра літару кажу, а не пра музыку. Музыка цудоўная! Ну што, таварышы, пачнём? (Паўза. Выпівае вады з графіна. Хвалюецца.) Нюра! Будучага нобелеўскага лаўрэата!
Нюра выходзіць і адразу вяртаецца. За ёй у кабінет улятае Іван Пятровіч Залівака.
Залівака (вітаючыся з кожным за руку, кожнаму гаворыць). Залівака Іван Пятровіч! Вынаходнік!
Вяршыла (паказваючы на выпрабавальнае крэсла). Сядайце, Іван Пятровіч.
Залівака. Не магу! Гару! Пылаю! У мяне кожная секунда на ўліку! Хачу тварыць для дзяржавы! Для народа! (Бегае па кабінеце.)
Вяршыла. Тады і я мушу ўстаць. Каб размаўляць з вамі нароўні. (Прыўзнімаецца з крэсла.)
Залівака. Што вы! Што вы! (Валіцца ў эксперыментальнае крэсла.) Вам Міхаіл Сямёнавіч званіў?
Вяршыла. Хто? А… Званіў.
Залівака. А Пал Палыч?
Вяршыла. Званіў…
Залівака. Значыць, вы ўжо ў курсе?