Вяршыла. Вы сядайце. У нас такі парадак. Нюра, ты пішаш?
Нюра. Пішу, Віктар Паўлавіч.
Вяршыла. Колькі вам гадоў?
Мурашка (прыўзняўся з крэсла). Пяцьдзесят два…
Вяршыла. Сядайце, сядайце!.. Даруйце за фармальнасці. Але мы вядзём сацыялагічнае даследаванне. Хто і на што скардзіцца. І ў каго больш скаргаў — у старых ці ў маладых.
Мурашка. Ага… Я разумею.
Вяршыла. Адукацыя?
Мурашка (узняўшыся, сарамліва). Незакончаная вышэйшая…
Вяршыла. А калі больш дакладна?
Мурашка. Тры курсы політэхнічнага…
Вяршыла. Вы сядайце, сядайце. Што ж вам перашкодзіла, Мікалай Ягоравіч, закончыць поўны курс? Вы ж былі ўжо, калі можна так сказаць, на фінішнай прамой!
Мурашка (зноў узнімаецца). Захапленне…
Вяршыла. Сядайце. У нагах праўды няма. Ох, жанчыны! Колькі яны падножак нашаму брату даюць!
Мурашка. Ды не… Я захапіўся вынаходніцтвам.
Вяршыла. І што ж вы вынайшлі, Мікалай Ягоравіч?
Мурашка (узнімаецца і падае міністру паперу). Спачатку прачытайце вось гэта…
Вяршыла. Што гэта? Анатацыя?
Мурашка. Не… Даведка аб стане майго здароўя…
Вяршыла. А навошта яна мне? Вы ж, спадзяюся, не ў касманаўты прыйшлі запісвацца? Я не доктар.
Мурашка (просіць). Я вас вельмі прашу! Прачытайце!..
Вяршыла. Навошта?
Мурашка. Я абышоў ужо многа інстанцый. І ўсюды патрабавалі даведку аб стане майго здароўя. Хто ў канцы размовы, а хто — у сярэдзіне… Я вас вельмі прашу! Прачытайце!
Вяршыла. Ды не буду я чытаць! Я ж і так бачу, што вы здаровы! Як той Мурамец!
Мурашка (раптам падае на калені перад сталом міністра). Малю вас, таварыш міністр!
Вяршыла (спалохана ўскочыўшы). Што вы! Што вы, таварыш Мураўёў! Зараз жа ўстаньце! Устаньце і сядзьце!
Мурашка. Не ўстану, пакуль вы не прачытаеце!
Вяршыла. Як вам не сорамна, таварыш Мураўёў! Устаньце! Сядзьце!
Мурашка. Не ўстану, пакуль не прачытаеце!
Вяршыла. О, Божа мой! Давайце вашу паперку! (Амаль выхоплівае паперку з рук Мурашкі.) Я прачытаю вашу даведку пасля таго, як вы сядзеце!
Мурашка (сядаючы). Дзякую! Шчыра дзякую!
Вяршыла (садзіцца з вялікім аблягчэннем). Фу!.. Ну і напалохалі вы мяне, таварыш Мураўёў! Здаровы, дарослы чалавек… І раптам такое… Фу! Першы раз у маёй практыцы.
Мурашка. Даруйце… Больш не буду.
Вяршыла (разгортвае даведку і чытае). «…Выдадзена грамадзяніну Мурашку Мікалаю Ягоравічу… Пяцьдзесят два гады… Жанаты… У тым, што грамадзянін Мурашка Мікалай Ягоравіч абсалютна здаровы… На ўліку ў псіханеўралагічным дыспансеры не стаіць… (Спатыкнуўшыся на апошніх словах, з некаторым падазрэннем, уважліва паглядзеў на Мурашку.) У лячэнні патрэбы не мае…» Подпіс… Пячатка… (Хутчэй машынальна, чым свядома, паглядзеў даведку на святло.) Ну, я ж казаў, што вы — Ілья Мурамец! (Налівае з графіна шклянку вады і залпам выпівае.) Чаму вы, Мікалай Ягоравіч, прыйшлі іменна да нас? А не ў інстытут? Не на завод?
Мурашка. Я абышоў усіх… Без вашай рэзалюцыі ніхто не бярэцца ўкараняць.
Вяршыла. Што ж вы такое вынайшлі? Што-небудзь нумарное? Сакрэтнае? Га?
Мурашка. Справа ў тым, Віктар Паўлавіч, што я… прыдумаў дурамер…
Паўза.
Вяршыла. Дура… Што-што?
Мурашка. Дурамер. Апарат такі…
Вяршыла. Апарат? Навошта?
Мурашка. Для вымярэння чалавечай дурноты…
Вяршыла. Так-так… цікава-цікава… (Раптам зарагатаў і адразу ж абарваў смех.) Вы што? Сур’ёзна?
Мурашка. Вельмі… Я патраціў на яго ўсё жыццё… Інстытут пакінуў…
Вяршыла. Не-не, пачакайце!.. Вы сапраўды сур’ёзна? Дзе ж гэты ваш…
Мурашка. Дурамер? Вось тут. (Паказвае на чамадан.)
Вяршыла. Такі маленькі?
Мурашка. Ага… На мікрасхемах і паўправадніках.
Вяршыла. І вы заўсёды носіце яго з сабой?
Мурашка. Бачыце, Віктар Паўлавіч… Хтосьці ўжо тры разы пранікаў у маю кватэру і разбіваў апарат ушчэнт. Я аднаўляў яго па чарцяжах. Я зрабіў пяць экземпляраў усёй дакументацыі і хаваю яе ў розных месцах. Адзін — у камеры хавання на вакзале. Тройчы рабілі замах на маё жыццё. Двойчы хацелі ўтапіць, калі я купаўся ў возеры…