Зь імі ўвесь час нешта павінна здарацца! Тады статычнасьць быцьця зрушыцца са свайго пастамэнту, і яно само закруціцца ў шалёнай віхуры пераменаў.
Цяпер Табе заставалася вынайсьці тое, што потым бу-дзе вечна рухаць рыны дзеі.
Твая прыдумка з гледзішча чалавечае маралі была жахлівай! Аднак нават жахаючыся Тваёй жорсткасьці, давядзецца пагадзіцца, што нічога роўнавялікага потым ні Ты, ні хто іншы ня змог вынайсьці.
Новая канцэпцыя жыцьця прадугледжвала замену пануючай у Эдэме тэорыі бесканфліктнасьці на абвальную трагедыю.
Гэта сёньня мы, выгадаваныя бядой, успрымаем трагедыю як апалае лісьце ўвосень — з абыякавым сумам...
А я ўяўляю тагачасную сытуацыю, дзе ўсё кагадзе было створана і ніхто ня ведаў, што значыць загінуць; не схавацца ў кустах на хвіліну, а зьнікнуць назаўсёды. Больш за тое — ніхто нават не здагадваўся, што гэта ў прынцыпе магчыма...
З жыцьця прыдумаць сьмерць, як зь нічога — форму...
Гэтыя дзьве Твае ідэі і прадвызначылі ўсе наступствы. Мы займелі тое, што маем і, відаць, ужо будзем мець заўсёды, пакуль будзем нешта мець.
Пэўна, калі ідэя сьмерці прыйшла Табе да галавы, Ты запляскаў у ладкі ад захапленьня самім сабой.
Узяў рыдлёўку і пасадзіў на самым бачным мейсцы Эдэму дрэва веданьня і ліха.
А каб прысьпешыць падзеі, падбухторыў гада.
Ува ўсім гэтым, абы-як, насьпех зьлепленым сцэнары выгнаньня Адама і Эвы з жыцьця ў сьмерць мяне засмучае не слабая драматургія, а кволая годнасьць —
Твая.
Ты ўсьведамляў, што робіш, і таму не адважыўся без хаця б уяўнай прычыны адчыніць браму Эдэму і сказаць як ёсьць:
— Ідзеце адсюль. Жывеце, пладзецеся і памірайце.
У Цябе не хапіла мужнасьці ўзваліць на сябе адказнасьць за ўтворанае Табой і Ты вырашыў перакласьці яе на плечы першалюдзей, абвінаваціўшы іх у непаслухмянасьці.
Ты ня толькі стварыў першую трагедыю, Ты першы выканаў ролю зламысьніка пад маскай справядлівага судзьдзі.
Нездарма актораў яшчэ і сёньня называюць ліцадзеямі.
— Я не магу Цябе мераць сваёй чалавечай мерай? Але чаму?
Калі Ты важыш мяне на вагах дабрыні і зламыснасьці, калі этычныя законы, законы чалавечае маральнасьці, зразумелыя мне, як і кожнаму, — крытэр, каб патрапіць у Тваё Гаспадарства, то, натуральна, і я ад Цябе магу і павінен патрабаваць маральнае дасканаласьці і падпарадкаваньня этычнаму закону ў стасунках са мной і з кім заўгодна іншым. Інакш, выбачай, атрымліваецца лухта, “двайная бухгальтэрыя”. Мне — этычны імпэратыў, Табе — крывавая сваволя. Я мушу дараваць сваім ворагам “сем усямёра”, а Ты не захацеў пашкадаваць аднойчы Адама і Эву. Больш за тое, Твой праклён зрабіўся генэтычным наканаваньнем усяго людзтва, і мы, колькі нас было, ёсьць і будзе, павінны за той адзіны грэх першае людзіны.
Нават найжорсткі з нас, Сталін, любіў казаць: дзеці за бацькоў не адказваюць.
Мне і сёньня, праз тысячы год, бывае балюча, калі я згадаю, як Ты абыйшоўся з Адамам і Эвай. Па сутнасьці, Ты выкляў дзяцей (бо розумам яны і былі дзецьмі) за іх дзіцячую цікаўнасьць. Выкляў і выгнаў у сьцюдзёную завіруху жыцьця.
Ведаеш, у мяне таксама ёсьць малыя. Цяпер яны падрасьлі і трохі пачалі слухацца бацьку. А раней, што ні кажы, усё наадварот зробяць. І калі б я, сыходзячы з дому, паклаў на відавоку крамяны яблык, хай сабе побач з папругай, то, мяркую, яблык ня доўга б там улежаў.
Што тут казаць, было — так дапякуць, што лупцанеш пад гарачую руку. Але ж, натуральна, мне і да галавы не прыходзіла выкінуць іх на вуліцу і замкнуць дзьверы, каб яны лемантавалі там у сьнегавой завеі. Як не прыходзіць гэта ў галаву ніводнаму нармальнаму чалавеку. А той, хто так зробіць, уважаецца сярод людзей нават не за злачынца, а за вар’ята.
Злачынца можа пакрыўдзіць, згвалціць, забіць чужое дзіця, а са свайго зьдзекуецца толькі вар’ят.
Шкада, што я не псыхааналітык.
Толькі і без адмысловых ведаў бачна пэўная паталягічнасьць Твайго духоўнага стану. Чаго вартае адно выпрабаваньне Абрагама, а як Ты абыходзіўся зь Ісусам?
НематываванасьцьТваіх паводзінаў, жорсткасьць, садызм, а ў выпадку зь Ісусам (паколькі Ён — гэта Ты) — мазахізм, даюць усе падставы залічыць Цябе да памысьліва-агрэсыўных істотаў, небясьпечных для чалавечае супольнасьці.