Адвячоркам, прыхапiўшы дзве лiтровыя пляшкi “сталыпiна”, гайсануў на кватэру знаёмага камiсара: „Ратуй брат! Такая вось i такая бяда.” разгарнуў праблему на сукно, ды замацаваў яе “сталыпiным”. Камiсар крадком абмацаў шкляныя фiгуры, падняў трубку, набраў нумар. „Алё! У мяне на кватэры Гудзейка.” Больш нiчога ён i не сказаў. Слухаў. Затым, адлажыўшы трубку, развёў рукамi: „На жаль, нашы хлопцы тут нi пры чым. Тваю праблему ўзяла ў свае кiпцюры ваяводская. Ведаць не ведаю, але, на маю думку, была нейкая мо-о-цная заява. Ворагi ёсць?”
Ну i пытанне! Чалавек, у каго няма ворагаў, не чалавек проста, а сiрата круглая. Ды вось. Будзь разумны i здагадайся, хто якраз прыслужыўся. „Няма доказаў, няма вiнаватых” кажуць у судзе. А людзi кажуць помста куды ж смачнейшая, калi ахвяра ведае, хто паспяхова так аддзячыў за ранейшую крыўду. Мабыць i праўду кажуць людзi.
Праз тры месяцы вiноўнiк рассакрэцiўся сам. Спынiўся аднойчы пан Гудзейка ў кiёску на Сiвай Калёнii, не паспеў i каўкнуць пiва, як раздаецца за спiною: „Так роварам-роварам пан вартаўнік? Не на машыне? Ну ясна, дзеля ж здароўя ўсё. Зараз i прэзiдэнты спортам займаюцца, i мiнiстры, i другiя важныя.” Словы насцярожылi пана Гудзейку: А гэта што за ён? Ну, Груль з Юдзянкi, усё што зараз вядома. Чорт яго знае, мо некалi i пiсаўся асобеню якi небудзь штраф? Ды адно Грулю пісалася квітанцыя? Шмат такіх паперкаў запоўнілася цягам дзесяцігоддзя. Дзе лес, там i дэфраўданты, хто ў лесе не злодзей, той дома не гаспадар кажуць у народзе. Ды калi ж тое было? шукаў у памяцi. А два гады не вечнасць адыходзячы, далажыў асобень. Тут канчаткова раскрылiся вочы: „Так, безумоўна. Адкуль жа табе, вош кудлатая, ведаць пра дзвюхгадовы тэрмiн маiх вадзiцельскiх правоў? Газеты ж не пiсалi. Сарокi ж не галасiлi. Ды нiчога, сабачы сын, пападзеш у кiпцюры Гудзейку, во тады i спорт атрымаецца, во адгудзеш ты! Будзе аказiя на ровары даганю.”
А вось аказii нiяк не было. Пiльнаваў нiчога. На хiтрасць браўся дарма. Чуткi пусцiў у народ без водгуку. „Госпадзi, дай iскру, адну адзiную маленькую iскрынку, а я ўжо раздзьмухаю пякельнае вогнiшча, у якiм згарыць тая Грулёўская сiла нячыстая, без дыму i попелу прападзе” за снеданкам шаптаў у вочы святому Мiкалаю. Той глядзеў у малочную зацірку з вышынi iконы i маўчаў. А вось учора адвячоркам азваўся тэлефон. Незнаёмы, вельмi за тое ветлiвы голас, без залiшнiх цырымонiяў, заявiў:
— Заўтра а палове шостай, дарога ад Выдмухова, Груль i яго швагер едуць з дубiнай. Сёння ссяклi. Памятай заўтра, палова шостай, тэлефон, як нечакана азваўся, так раптоўна i замоўк, i пан Гудзейка не паспеў нат даведацца iмя, прозвiшча, цi другiя каардынаты ананiмнага дабрадзея. Адлажыўшы трубку, ляснуў кулаком у стол: „Значыць, ёсць у свеце справядлiвасць! Ёсць праўда! Ну брат, папаўся ты.”
А затым думаў ён пра добрых людзей, якія заўсёды ёсць, былі і ніколі не звядуцца ў нашым народзе. Да поўначы ён не заплюшчыў вока. А пад ранiцу, расслаблены хатнiм цяплом, задрамаў. Снiлася яркае вогнiшча, вялiкi ражон, Груль на ражне пераўтвараецца ў сакавiтую скварку. А ён, Гудзейка падмацоўвае агонь учора ссечанай дубiнкаю. Пятнаццаць да пятай заядлым званком загаласiў будзiльнiк. „Нiхто яму не казаў, а вось узяў i азваўся” падумаў вартаўнік, забiваючыся ў службовыя чаравiкi. „А калi б не азваўся, тады што? Не, немагчыма, няма ў свеце нiякай выпадковасцi, чаму быць, тое не пазбегчы.” Паспеў яшчэ прыхапiць вiнтоўку i ўжо сядзеў на ровары.
А зараз, натапырыўшы ствол, ён наблiжаўся да чорнага ўзгорка побач магiстрацкай сцяны. Яшчэ крок, i ўсё стала вядома:
— Ну-у, зубр.
— Як жа, зубр? не зразумеў Самахiл, якi стаяў у дзесяцi кроках ад цэнтра здарэнняў i пiльна сачыў за дзеяннямi Гудзейкі. Хiба ж жывы зубр тутакi, пад сцяною магiстрата?
— Зубр як зубр. Не малады не стары, не малы не вялiкi. Ну, можа з зiмы худы крыху удакладнiў. Шмат такiх зараз валэндаецца ў пушчы тут ён зiрнуў на гадзiннiк. Аж едрона, справы важныя ўцякаюць, а ты Гудзейка бавiш час, зубра быццам ня бачыў.
Зiрнуў на гадзiннiк i кандуктар Самахiл. I пад службовай шапкай здубянелi валасы. Стрэлка на пятнаццаць хвiлiнаў адышла ад пятай. Уявiлася злоснае аблiчча начальнiка Кукулкi, неспакойная мiтусня ў вагонах i на пероне, i раптам кандуктару Самахiлу захацелася адно: няхай зараз правалiцца свет, хай задрыжыць зямля, хай акiян выступiць з берагоў. Няхай, адным словам, здарыцца абы якi цуд, ды апраўдае яго, Самахiла непрысутнасць у месцы прадбачаным службовымi абавязкамi..