— Махнi. Хiба ж яго баiшся? Забаранiў? выскалiў зубы ў мой бок.
— Нiчога не забаранiў я, насуперак галаве, дзесьцi з вантробаў азвалася дзiўная заядласць. Махнi Зося.
I Зося махнула. Адставiла шклянку, а пасудзiна, бы чарадзейскай палачкай кранутая, зноў запоўнiлася вiном.
За восьмай бутэлькай Папусь узяў у рукi гiтару, спрактыкаваныя пальцы пабеглi па струнах, ён пачаў спяваць.
I Зося ўсмiхнулася:
— Я таксама люблю спяваць.
— Тады давай, зложым які дуэцiк, узрадаваўся Папусь. Гастролі, эстрады, юпітэры. Заваюем свет, ты i я.
Пачуўшы такое, мне раптоўна захацелася смяяцца: „Якi свет заваюеш ты? Якi дуэцiк? У нас з Зосяй будзе дуэцiк. Я хiрург буду, а яна акулiст. Даўно абмяркавалася ўсё. Ды адкуль табе, Папусь, ведаць?”
А Зося неспадзевана сказала:
— Чаму не, цiкава. Але, ведаеш, бацька i мацi бачаць мяне лекарам. Я, мабыць першы акуліст у гісторыі нашай вёскі. Ха-ха-ха.
Яна зайшлася смехам, а потым, узняўшы поўную шклянку павяла частушку пра віно, якое кожнаму да спадобы, а без якога чалавечае жыццё не мае ніякага сэнсу.
Зараз мае вочы закруглiлiся ад здзiўлення. Я нiколi раней не чуў пра такiя, эстрадна вінныя схiльнасцi маёй дзяўчыны.
— Тады за новы дуэт, цокнуў шклом у шкло Папусь. Падняўся, уключыў магнiтафон, на хiсткiх нагах раскiрэчыўся перад Зосяй, скланiўся:
— Будзем танцаваць?
„Ну, што мне рабiць?”, пыталi яе вочы. Але разгубленасць, здаецца, даўно аддала перавагу зацiкаўленню. З яе ўсмешкi, з яе ненатуральнай жвавасцi, можна было б меркаваць, што адказ на пытанне вырашаецца i без майго ўдзелу. I я, уцякаючы зрокам у куток, адно пацiснуў плячыма:
— Хочаш, танцуй.
Яны танчылi, калi можна называць танцам манатоннае хiстанне з нагi на ногу. Ягоныя далонi, памаленьку, пачынаючы ад шыi, вандравалi ўнiз, старалiся прыгарнуць яе блiжэй, шчыльней да сябе, а мне хацелася бачыць, як мая Зося адступае, адбiваецца, абараняецца ад нахабнай атакi, аж, урэшце-рэшт, апынуўшыся ў безвыхадным становiшчы, пасылае мне апошняе прашэнне аб сяброўскую дапамогу. I я, быццам ашалелы рыцар кiдаюся ў чорныя вiры, перамагаю усiх ворагаў, i ўвесь свет, i на спiне пасеканай злымi шаблямi выношу каханую на паласу ясную ад сонца....
Але прашэння не было. А Папусь, хiтра ўзяўшы напрамак, кiраваў Зосю ў дзверы, на спальню. I час ад часу, з-над пляча зазiраў у мой бок. Ягоныя вочы пыталi: „I што? Усё яшчэ хочаш пераканацца?”
„Хачу!” адказвалi мае вочы. Тупая ўпэўненасць, што прывалаклася з алкаголем, падбадзёрвала: „О так, хачу пераканацца. Пераканайся i ты, Папусь. Зося, мая Зося, не такая ўжо яна i...” Я не паспеў знайсцi слова, што назвала б якая яна, мая Зося.
Дзверы на спальню закрылiся.
„Няўжо ўсё яно, проста так?” жоўтая лямпачка загарэлася пад чэрапам, аблiла цёплым воскам твар, спiну, ногi. У цмяным святле хiстанулiся сцены вясковай святлiцы. „Не трэба не трэба не трэба” загаманiў размазаны на сценах натоўп.
Не трэба — нямым рэхам адгукнуўся мой страх. Страх, які паяўляецца заўсёды, калі нечакана і несправядліва пераймаюць чалавеку шлях прадбачаны ў заўтрашнія дні. Ён вылузаў мяне зза стала, узвёў на ногі, накіраваў у дзверы на спальню.
— Ты куды? Чаго там не бачыў? Сядзi, бляха Болюсь, якi раней i словам не азваўся, палажыў руку на маё плячо, прыцiснуў унiз. Выпi. А Папусь і сам ведае што рабiць.
I я выпiў. I сам сабе даў рашэнне: „Пайду на спальню, калi яна пачне крычаць”.
Але ж з-за сцяны не даходзiў нi адзiн звук. Замоўк і магнiтафон, стала цiха. Адно Болюсь мармытаў нешта, прыплюшчыўшы вочы.
I раптам у раскрытых дзвярах паказаўся Папусь.
— Не магу, хлопцы, ну звычайна не магу.
— Што ня можаш? Як? не зразумеў Болюсь. Забiраўся пры тым за апошнюю пляшку.
— Ну, нiяк не магу. Вiно хіба дурное, або што?
— А-га, там. Зараз вiно Болюсь напоўнiў шклянкi, кульнуў сваю порцыю, падняўся на ногi.
— А яна, што? паказаў галавою на спальню.
— Як, што? Нiчога. Ляжыць, бы здзёртая шына. І толькі наўкол паўтарае: “Ванiтаваць хачу...”
Болюсь знiк за дзвярыма. Вярнуўся на кухню праз хвiлiнаў трыццаць. Расчохраны, пачырванелы. Левай рукою прытрымоўваў нагавiцы, а на пальцах правай паказаў:
— Два разы засупонiў. Разумееш? Два, падсунуў Папусю пад сам нос, раскiрэчаныя ў лiтару v пальцы. Быццам у доказ перамогi. Вiно дурное! Сыраватку табе, не вiно.
Аформiў нагавiцы, прысеў за стол.
За акном сталявяўся зiмовы адвячорак. Ранейшая еўфорыя, разбiваючы апусташэлае шкло, пералівалася ў маўчанне, у смутак. I Болюсь сказаў: