— Як гэтa — вош? Якaя вош? Чыя?
— А нaрмaльнaя. Спaкон вякоў роднaя-нaроднaя твaя. Зaбыў жa, гa? — Узнялaся нa зaднiя ножкi, быццaм для пaўнейшaй прэзентaцыi свaёй, някепскa aдкормленaй фiгуры.
— Ды як жa — скaнфузiўся нaчaльнiк. — Чaўпеш ты. Дурное што тa. Мы ж вaс...— Укaзaльным пaльцaм aб’ехaў кaдык, вобрaзнa aдмaлявaўшы тое, што яны зрaбiлi з aдвечнымi пaрaзiтaмi.
— Вось тaбе, нa — узяўшыся пaд бокi, рaскiрэчылaся ў цэнтрaльным пункце снежнaй пaперы. — А я быццам што? Прывiд хiба ж нейкi? Ілюзія? Не такая простая справа, пазбыцца ад нас. Думаў — памыўся, пабрыўся, чыстыя калісоны апрануў і ўжо на другі свет выправіўся.
Фігура на паперы сапраўды стаяла рэальная, фізічная, ўздоўж яе глядзі, упоперак. Як толькі захочаш. І нaчaльнiк збялеў.
— Значыць, што? Заўсёды ты...
Прадоўжыць пытанне ён пабаяўся.
— А заўсёды, каб ведаў, — адказ быў упэўнены і бесцырымонны.
— Нават...
— А як жа, нават там, у начальніцкім кабінеце разам мы з табою, удваіх мы — адказ прыйшоў, пакуль пытанне прагучала да апошняй кропкі.
— І нават...
— І у Варшаву я з табой ездзіла, на тыя міністэрскія пакоі, і ў Кракаў. І — не падумаў нават — у гэтай палюбоўніцы, памятаеш? Адвячоркамі забягала ў кабінет, там мы таксама разам.
— Адкуль ты ведаеш, пра што я, — пачаў начальнік, але скончыць слова і на гэты раз яму не дазволілі.
— Нармальна. Я твая, косць ад косці, кроў ад крыві, — вош выскалілася ў зубатай усмешцы. — Перш за ўсё ад крыві тваёй я, тады і ўсе твае думкі ведаю. Га-га-га.
Смяялася. А начальніку было зусім не смешна. Усе мінулыя дні зараз вярталіся на памяць, раскладаліся ў паасобныя хвіліны, абразкі, словы. Прыпомніўся міністэрскі кабінет, доўгая шарэнга начальнікаў ад усяе краіны. І ўсе бы струна, і усе выпінаюць грудзі, і залатымі крыжамі прызямляецца на тыя грудзі рука пана міністра. А ён, Гікала, як і другія. Як і другія? Як жа, калі з гэтай во, між вушамі... А міністр — бачыў усё? Усё ведаў? Мабыць і так. Дзіўна ж неяк усміхаўся, зазіраючы ў вочы. І па плячу — усіх апошніх палопаў, а яго, Гікалу — не. Мабыць пабаяўся... А Соня? — Раптоўная думка ашарашыла начальніка. Былі ж у іх з Соняй хвіліны своеасаблівая, інтымныя, калі не астаецца між людзьмі нават самая сціплая, самая сарамлівая занавеска.... Соня. Ніколі і словам не заікнулася, быццам не так што. Але ж пайшла аднойчы за гэтым варшаўскім Антосем і ніколі ўжо не вярнулася ў мястэчка...
— Ведалі яны, — прыхоўваючы вочы спытаў начальнік. Было яму сорамна і нязручна. Падумаў бы хто — давядзецца ў жыцці заводзіць гутарку з такой агідай. Але цікавасць была мацнейшая за ўсё апошняе і ён спытаў. І вош адказала. І толькі ад болю, які ў такім выпадку супольны для дваіх, яе голас памякчэў, набраў мяккасць і лагоднасць.
— Я табе ніколі не здрадзіла. Ніколі. Усё, што бычыла, усё, што чула — як камень у ваду. Магіла. І ніколі не здраджу, нават тыя ўспаміны, што збіраешся пісаць, выпраўляць не думаю. Што захочаш, тое і пішы.
Але пісаць начальніку ўжо не хацелася.
Знічка
З цэнтральных раёнаў неба, ад Млечнага шляху апускаецца знічка. Мільёны зор стаяць у знярухамелым сне і толькі яна разбудзілася, ды ляціць светлым, радасным полымям на сустрэчу няўхільнаму знікненню. Здаецца — не страшны той нябыт, не мае значэння, калі на адну хвіліну, на адзін міг засяроджваеш, згартаеш на сябе зрок і ўвагу ўсяго сусвету.
Лёт знічкі звязвае бязмежны космас з панадворкам, што на прадмесці мястэчка. Панадворак малы, квадратны, трыццаць метраў на трыццаць. У другія дні маўклівы, закінуты ў сонную дрымоту, сёння запрашае да сябе ўсю вуліцу.
Прыйшоў Коля, раней чыгуначнiк, зараз на пенсii, прыйшоў Андрэйка той, у лепшы свой час ведаў, як мёртвы кусок драўнiны пераўвасобіць у жывое крэсла, або багаты стол. Ёсць i мiлiцыянер на пенсii Чарнейка.
— Во, глядзіце — Колька зрокам адводзіць знічку за мяжу дальагляду. — Ці не наш Сенька абарваўся.
Вочы слухмяна ўзводзяцца ў вечаровае неба, на адну хвіліну спыняюцца словы.
— Э, — скептычна хрыпіць у паўсвятле чыйсці голас. — Напэўна хто другі. Сенька ж раніцой... Зараз пэўна на месцы ўжо ён, дзе трэба.
Але пан Сенька поўнасцю не дабрыў яшчэ да месцаназначэння. У хаце за жоўтымі вокнамі хістаецца полымя грамнічнай свечкі, наўкол бабы-суседкi расселiся, заводзяць жалобныя песнi. Час ад часу блытаюцца iх галасы, тая-другая нотка азываецца фальшам. Ну, нiчога ўсё. Не ад сэрца ж i не ад душы такiя дысанансы. Нараджаюцца ў гартані, у галасавых струнах, як рэзультат вялiкага старання за заземскi поспех пана Сенькi.
Бабы заўсёды так спяваюць. Цi не трыста пакаленняў ужо. I калi слухаеш iх, калi паглыбляешся ў сумныя лiтанii, так i здаецца: усё будзе добра, куды трэба накiруюць пана Сеньку. Але пакуль яшчэ ляжыць ён між бабамі а грамнічнай свечкай і чакае.