Выбрать главу

Цяпер Мая Сцяпанаўна поўнілася злосцю, пазіраючы на нечаканых гасцей — Таццяну Сяргееўну і Лілію Іосіфаўну. Прыйшлі сюды, у інтэрнат,— у былую, Міланьскую, школу,— пад вечар і сядзяць сабе каторую гадзіну, прастарэкваюць, нібы ім тут вячоркі. Ішлі б у клуб ці да некага ў госці, урэшце ўдваіх сышліся б на кватэры Таццяны Сяргееўны ці Ліліі Іосіфаўны ды бавілі б свой час, дык не, замінаюць ёй. Ім, незамужнім, можа, і сумна адным, але ж ёй шмат работы, няма калі з імі весці інтэлектуальныя размовы. Злавалася яшчэ і таму, што абманвае нават сябе. Бо не хацела, каб яны былі тут, не толькі таму, што ў яе шмат клопатаў. Была яшчэ адна прычына, чаму яна цяпер, познім ужо вечарам, хацела быць толькі адна. Але той прычыны яна не магла назваць ім. Гэта была яе вялікая тайна.

Нарэшце Таццяна Сяргееўна, скончыўшы з іроніяю расказваць пра фільм, што бачыла ўчора па тэлебачанні, устала са старой абабітай чорнаю скураю канапы і падалася да парога, да люстэрка.

— Збіраецеся дадому? — спакойна ды стрымана, але на самай справе з радаснаю надзеяю запытала Мая Сцяпанаўна, хуценька падхапілася з канапы і села за стол. Маўляў, хопіць, нагаварыліся, цяпер яна будзе ўжо чытаць і пісаць.

— Замінаем? — не азіраючыся, з усмешкаю пазіраючы на самую сябе ў люстэрку, пытаннем на пытанне адказала Таццяна Сяргееўна.— Хочацца выгнаць нас, адзінокіх, няшчасных, адгэтуль?

— От выдумляеш абы-што...— мармытнула Мая Сцяпанаўна.— Падабаецца тут вам — сядзіце на здароўе...

Таццяна Сяргееўна рэзка павярнулася, стрэльнула іранічным позіркам чорных цыганскіх вачэй, нібы пранізваючы яе нутро наскрозь. Мая Сцяпанаўна адчула: чырванее, бянтэжыцца. «Лісіца! — падумала,— Душою адчувае ўсё...»

— Дома сумна. Там адно і тое ж: тэлевізар ды тэлевізар! — Таццяна Сяргееўна зноў павярнулася да люстэрка, счысціла з куточкаў вуснаў камячкі фарбы, агледзела свае белыя, што часнок, роўныя, з вялікім свістуном наперадзе зубы, пасля зноў абярнулася: — А ці не падобная я, дзяўчаты, на Алу Пугачову?

— Ты чорная, а яна не чорная...— суцішваючыся, адказала Мая Сцяпанаўна.— А пра іншае няма чаго казаць...

— Ды ты... — усміхнулася Таццяна Сяргееўна.— Зірні, зірні яшчэ так на мяне! Ліля, пабач, калі ласка: колькі ў яе позірку нянавісці да мяне! І за што ты мяне так не любіш, маленькая прынцэса?

Мая Сцяпанаўна залыпала толькі вейкамі і не магла ёй варта адказаць. Аспрэчваць, даказваць іншае не трэба было, а вось удалы жартаўлівы адказ не знаходзіўся.

— Я ўжо злая, а яна яшчэ зласнейшая,— наступала Таццяна Сяргееўна.— І за што толькі маюць да яе такую ласку мужчыны?!

— Табе гэтага не зразумець! — толькі цяпер здагадалася, як варта адказаць, Мая Сцяпанаўна.— Цябе ўсе баяцца. А мяне не баяцца. Нават і з маёй злосцю. Таму ты і дагэтуль адзінокая. Адна сына гадуеш. Уцякаеш куды вочы глядзяць са сваёй кватэры...

Твар Таццяны Сяргееўны перасмыкнуўся, на яго ўсплыў глыбокі цяжкі цень, аж нешта нядобрае варухнулася ў душы Маі Сцяпанаўны балючаю віною, вочы раптоўна паглыбелі, нібы зацягнуліся туманом. Але госця ўсё ж усміхнулася. Адышлася ад люстэрка, зноў села на канапу і не зводзіла з яе дапытлівага (не крыўдлівага, а дапытлівага!) позірку, і паволі цяжкі цень спаўзаў з яе твару, чорныя вочы пачыналі зіхацець. Толькі нібы выпадкова яна прыклала руку да левай грудзіны, пацерла там, але бачачы, што назіраюць за яе рукою, апусціла рукі на вастраватыя калені.

«Ці не слабое ў яе ўжо сэрца? — нейкае спачуванне варухнулася ў душы Маі Сцяпанаўны. Але не глыбокае, не шчырае.— Але што тут дзіўнага? У каго яно будзе здаровае, моцнае, калі гэтак буйна, нястрымна, нават шалёна жыць!»

Лілія Іосіфаўна, прыхінуўшыся ў куток канапы, накрыўшы худыя плечы цёплаю хусткаю, амаль увесь вечар маўчала, са сполахам ды са здзіўленнем пазірала толькі нейкімі блеклымі, выцвілымі вачыма з-пад шкельцаў. Цяпер, здаецца, аж анямела ад той глыбіні неразумення, незычлівасці, жарсткаватай праўды, якія толькі што выявіла Мая Сцяпанаўна.