Сын, на шчасце, не вельмі крычаў, бо таксама быў напалоханы і не ведаў, што дзядзя робіць з яго ручкай. Калі ўсё было зроблена і забінтавана, фельчар раптам ні з таго ні з сяго папытаў:
— Вы часам не той Гурко, які вучыўся ў нас, а зараз піша гумарэскі і апавяданні?
Вадзім здзівіўся, што і дасюль даходзяць яго творы і нехта іх чытае. Сціпла адказаў:
— Так, гэта я. Але ж я так мала напісаў.
— Мала, ды ўдала, — адказаў фельчар. — Рады быў пазнаёміцца.
Вадзім хацеў спытаць у яго пра Аляксея Мітрафанавіча, але зайшла акурат пажылая жанчына з дзяўчынкай, ды і сын моцна захныкаў, і ён, падзякаваўшы і цёпла развітаўшыся, пайшоў у Лядзіны тым жа самым шляхам. Люся з Ірынкай сустрэлі іх на паўдарозе. Убачыўшы сынка жывым і здаровым, яна зацалавала яго, узяла на рукі, прытуліла да грудзей.
— Я месца сабе не знаходзіла, сыночак мой родненькі. — І ўжо да мужа: — А добра ачысцілі рану? І што з той шкуркай?
Вадзім супакоіў:
— Вопытны фельчар трапіў. Ён прамыў ранку, адарванае прыклаў на месца і зашыў, сказаў, каб праз тыдзень паказалі. А зараз нельга трывожыць, каб нічога не парушыць. І мачыць не трэба.
— Я буду берагчы цябе, сынулька мой любы. І ты, дочачка, прыглядвай за ім, калі я куды адхінуся. Ён жа такі яшчэ маленькі.
— А я ўжо вялікая, — пахвалілася Ірынка. — І ваўкоў не баюся.
— Іх тут няма, — сказаў тата. — Яны жывуць далёка, у цёмным лесе.
Гаспадыня, сустрэўшы іх, павінілася:
— Гэта ж я вінаватая, што не ўбачыла тога бітага шкла. Нейкі п’яніца, відаць, шпурнуў бутэльку, якая і разбілася аб ствол. Я ўжо ўсё абшнарыла, каб болей не было асколкаў.
У той вечар, як ні хацелася, на рыбалку ён не пайшоў, быў з сынам.
11
Два месяцы праляцелі бы адзін дзень. Люся з дзецьмі вярнулася да маці, а Вадзім пачаў шукаць сталую працу. Дні стаялі гожыя, без дажджу і ветру, але ўжо адчувалася недалёкая восень. Лістота ўвачавідкі жаўцела, падала долу, а ў небе не-не дый з’яўляліся кліны журавоў, якія, тужліва курлыкаючы, клінам адплывалі кудысь у райскія краіны. Была тая пара, калі дзеці рыхтаваліся да школы, бацькі куплялі ім сшыткі, пеналы, новую форму, бо са старой яны ўжо вылузаліся.
Пасля Лядзін у горадзе дыхалася цяжка, неставала паветра, і Вадзім, не вытрымаўшы адзіноты, не знайшоўшы пакуль што нічога абнадзейваючага, паехаў у Жорнаўку. Хацелася яшчэ хоць пару дзён пацешыцца воляй, да якой прывык у Лядзінах, бо, ведаў, пасля як упражэцца, то ўсё летняе будзе здавацца яму казачным сном, нерэальнасцю. Рупіла папоўніць кашалёк, бо з прыездам сюды выдаткі на ўсё патроіліся. Гэта там было ўдосталь бясплатнай рыбы, малака, а тут толькі і паспявай бегаць у магазін. Ехаць жа ў камандзіроўкі ад таварыства «Веды» чамусьці не хацелася, тым больш напярэдадні дажджлівай восені, затым зімы. Але ж нястача грошай вымушала не лічыцца з сабой. Пабыўшы два дні з жонкай і дзецьмі, ён зноў апанурана падаўся ў Мінск. Перш чым зайсці ў таварыства, рашыў наведаць Рыгора. У таго ўжо быў свой кабінет, абстаўлены неблагой мэбляй: паўкруглы стол
з бліскучай паверхняй, пры ім — тумбачка, ля сцяны — прасторная шафа, з другога боку — скураная канапа, на якой можна было, зачыніўшыся, нават і ўздрамнуць.
— Го, цябе, браце, ужо і раскулачваць пара, — вітаючыся і разглядаючы абстаноўку, сказаў Вадзім. — Відаць, павысілі, пакуль я на хутары лынды біў.
— Толькі што біў, ну і многа набіў?
— Чаго?
— Лындаў сваіх, чаго ж. А ты тут быў патрэбен. Свінчук, не падаў і гуку за ўсё лета. Не ведаў, дзе цябе шукаць. Фартовая прапанова была.
— Гэта ж хто ўспомніў пра маю грэшную душу? — здзівіўся Вадзім. — Жыву мірна, сяджу як мыш пад венікам, а тут, бач, некаму спатрэбіўся. Ай, Рыгорка, каб табе было не горка.
— Вось што, годзе лясы тачыць. Вось табе тэлефон, ідзі на пошту і звані. Можа, яшчэ не позна, — Рыгор пакорпаўся ў шуфлядцы стала, выняў паперку і аддаў сябру.
— А ад цябе што, нельга? І хто мне там, па гэтым надта ж доўгім нумары, адкажа? Нейкія загадкі.
— Ад мяне нельга, па міжгорадзе нас не звязваюць, а з пошты — калі ласка.
— Нават так. Міжгорад? Ці не Нью-Ёрк? — Вадзім усё яшчэ не верыў у рэальнасць слоў Рыгора.
— Бяжы, бяжы. Папрасі Салаўёва Пятра Якаўлевіча і скажы, хто ты і што, хто паслаў. Пасля зойдзеш.
— Дзялы, — пачухаў патыліцу Вадзім і пайшоў на праспект, да бліжэйшага аддзялення сувязі. Ён ніяк не мог даўмецца, каму ён спатрэбіўся. Што за сюрпрыз? Каб не памыліцца ў наборы, ён заказаў размову на пяць хвілін праз тэлефаністку і пачаў чакаць. Калі па гучнай сувязі абвясцілі Маскву і нумар кабінкі, ён і не крануўся з месца. Тады паўтарылі нумар маскоўскага тэлефона, і ён зразумеў, што гэта выклікаюць яго. У сёмай кабіне, запаліўшы святло, ён зняў з рычага трубку і алёкнуў. На другім канцы провада азваўся хрыплаваты мужчынскі голас, папытаў, хто звоніць. Вадзім, як падказваў сябра, назваў сябе і па чыёй рэкамендацыі ён гэта робіць.