- Дети, далеко не бегайте!
А дзеці ўжо забаўляліся з маім сабакам - працягвалі да яго рукі, ён скакаў да іх, яны адмахваліся, смяяліся. Жанчына, ані не зважаючы на мяне, зноў гукнула з двара:
- Дети! Может, собака заразная. Не трогайте!
Малыя адступіліся ад сабакі, пабеглі па вуліцы, Паэт весела кінуўся за імі, але хлопчык ухапіў з зямлі камень, шпурнуў у Паэта, той лоўка ўхіліўся, недаўменна гаўкнуў услед дзецям і зноў прыбег да маіх ног, сеў.
Жанчыны ў двары сталі мыць, паласкаць. Я зірнуў на дах, шыфер на ім новенькі - бліскучы, чысты.
Дзеці вярнуліся і зноў, забыўшыся, прычапіліся да Паэта. I зноў шыракаклубая крыкнула:
- Я что вам сказала! Собака может быть заразной!
I што тут здарылася! Паэт як зразумеў, што яго ганяць, і кінуўся праз расчыненыя веснічкі ў двор Васільцавых, схапіў зубамі за халат жанчыны, пацягнуў на сябе, ірвануў Я паклікаў:
- Паэт! Паэт!
Але той як не чуў мяне і ўсё скакаў вакол тоўстых ног, а жанчына цяжка махала нагамі на сабаку і яшчэ больш раз'юшвала яго:
- Уберите эту сволочь! - крыкнула яна мне праз вуліцу.
Я хуценька зайшоў у двор, злавіў Паэта за вуха, ён, як дзіця, заенчыў. Другая жанчына сцішана, спакойна сказала:
- Ой, што ж вы яго так...
А тая, мажная, вяла сваё.
- Ещё и об землю его, об землю! Такую мразь!
I тут я аслупянеў: у гэтай жанчыны на твары, асабліва пад блакітнымі вачыма - вяснушкі, не - рабацінне, рабацінне на скуры рук, ног ніжэй халата, адно крысо якога разадранае Паэтам.
Я стаяў перад Тамарай, трымаў на руках сабаку, і мы ўсе маўчалі. Яна трымала ў руцэ мокрую кашулю, з якое падалі ў траву мыльныя кроплі. Васільцава ўважліва, хоць і збоку, паглядзела мне ў вочы і ўжо супакоена сказала:
- Сядьте на скамейку...
Я сеў і пасадзіў сабаку ля ног. Жанчыны выпаласкалі бялізну, выкруцілі яе, Тамара пайшла ў хату і вярнулася ў двор, села побач са мной, на каленях трымала разбухлы альбом у рудой, аксамітнай старой вокладцы.
- Не помню, кто, - сказала Васільцава, - но вы кто-то из моих бывших одноклассников. Сейчас...
Яна разгарнула альбом - і на вочы адразу трапіла вялікая фатаграфія нашага выпускнога дзесятага класа.
- Вот, это вы, - яна паказала пальцам на мой здымак - хлопчык з "боксам”, каўнер белай кашулі паверх каўняра “футболкі” - Кухарев А.А. Имя забыла.
- Анатоль... Толя. А вы - Тамара. Наш камсамольскі сакратар. Вы мяне некалі за “адзінку” на камітэце...
Васільцава ўсміхнулася, усміхнулася вачыма так, як тады, даўно-даўно - гулліва і светла.
- Ах, мало ли кого я отчитывала в школе, и в институте, и в райкоме, и в министерстве просвещения, и теперь вот снова в школе. Я директором в Минске... Ну, а ты - где и как?
Васільцава перайшла на ты. Я вельмі коратка сказаў пра сябе.
- А вот с Юрой, - сказала яна, - плохо. Совсем непутёвый оказался. Бывший диссидент, а теперь никто.
Я перавёў гутарку на зусім іншае.
- Помніш, Тамара, каменне па вашым даху?
- Помню, помню, Толя! А признайся - ты хотел меня провести? А может, и поцеловать?
Даўно ўжо ўсё тое было, як у тым стагоддзі, і я прызнаўся:
- Хацеў.
Тамара засмяялася, паклала мне руку на плячо:
- А надо было. Вот Юра однажды догнал меня вечером у дома, схватил за плечи и поцеловал, чёрт, да так, что у меня голова закружилась... Ах, была юность! А стихотворение твоё о Сталине потерялось.
Мой сабака гыркнуў ля нагі, я паківаў яму пальцам.
- Ну, что, бывший комсомолец Кухарев, прости, пойду развешивать бельё!
Яна загарнула альбом, кінула яго побач на лаўку, паднялася, пайшла да начовак.
Мы з Паэтам выйшлі на вуліцу, і тут я ўспомніў, што мы з Васільцавай нават не развіталіся.
А праз якую паўсотню метраў (ужо і Дом Саветаў блізка) - двухпавярховы, белацагляны будынак райаддзела міліцыі, і на яго высокім ганку стаяў той самы рыжавусы сяржант.
- Гражданін, - сказаў ён, - астанавіцеся.
Я прыпыніўся, Паэт гаўкнуў на міліцыянера, скокнуў у яго бок. Сяржант сышоў з ганка да мяне, Паэт памкнуўся схапіць яго зубамі за галіфэ, але той паспеў падчапіць Паэта ботам пад чэрава і адкінуць убок, сабака агрызнуўся, але канфлікт з міліцыяй вырашыў не працягваць, адбег да ліпы, зрабіў сваю справу, сеў пад дрэвам і назіраў за намі. Сяржант узяў мяне за руку вышэй локця.
- Гражданін, пройдземце ў аддзел.
Я сказаў:
- Няма калі, мне трэба ў райком.
- Нічаво. Скажаце - міліцыя задзяржала.