І ў гэтую ноч яна спыталася, як заўсёды:
— Фаб'ен ужо прызямліўся?
Сакратар, які падняў трубку, трошкі зніякавеў:
— Хто пытаецца?
— Сімона Фаб'ен.
— А! Хвілінку…
Не адважваючыся нічога сказаць, сакратар перадаў трубку загадчыку бюро.
— Хто гэта?
— Сімона Фаб'ен.
— А!.. Слухаю вас, мадам.
— Мой муж прызямліўся?
Запала маўчанне, якое здалося ёй невытлумачальным, — пасля кароткі адказ:
— Не.
— Ён спазняецца?
— Так…
Зноў маўчанне.
— Так… спазняецца.
— Ах!..
Гэта быў уздых параненай плоці. Спазненне — дробязь… дробязь… Але калі яно зацягваецца…
— Ах… А калі ён павінен прыляцець?
— Калі ён павінен прыляцець? Мы… Мы не ведаем.
Цяпер перад ёю была сцяна. Яна чула толькі рэха сваіх пытанняў.
— Малю вас, адкажыце мне! Дзе ён зараз?..
— Дзе ён зараз? Хвіліначку…
Марудлівасць гэтых людзей прычыняла ёй боль. Там, за сцяной, нешта адбывалася.
Нарэшце яны адважыліся:
— Ён вылецеў з Камадора ў дзевятнаццаць трыццаць.
— А з таго часу?
— З таго часу?.. Вельмі спазняецца… Вельмі спазняецца з-за кепскага надвор'я…
— А! З-за кепскага надвор'я…
Якая несправядлівасць! І якая падступнасць — у гэтай поўні, у яе ціхамірным ззянні тут, над Буэнас-Айрэсам! Маладая жанчына раптоўна ўспомніла, што ад Камадора да Трылью ўсяго толькі гадзіны дзве лёту, не болей.
— І ён цэлых шэсць гадзін ляціць да Трылью?! Але ж пасылае ён вам радыётэлеграмы?!. Што ён кажа?
— Што ён кажа? Але ў такое надвор'е… Вы самі разумееце… Яго радыёграмы да нас не даходзяць.
— У такое надвор'е!..
— Вось што, мадам, давайце дамовімся: мы абавязкова пазвонім вам, як толькі што-небудзь даведаемся.
— Ах, вы самі нічога не ведаеце…
— Усяго добрага, мадам…
— Не! Не! Я хачу гаварыць з дырэктарам!
— Месье дырэктар вельмі заняты, мадам, ён на нарадзе…
— Ах! Мне гэта ўсё роўна! Мне гэта абсалютна ўсё роўна! Я хачу гаварыць з ім!
Загадчык бюро выцер успацелы лоб.
— Адну хвілінку!..
Ён расчыніў дзверы ў кабінет да Рыўера:
— З вамі хоча гаварыць мадам Фаб'ен.
«Вось яно, — падумаў Рыўер, — вось яно, тое, чаго я баяўся». На першы план драмы выступаюць пачуцці… Спачатку Рыўеру хацелася іх адвергнуць: матак і жанчын не дапускаюць у аперацыйную. І на караблі ў хвіліну небяспекі пачуцці павінны маўчаць. Хваляванне не памагае ратаваць… І ўсё ж ён згадзіўся:
— Злучыце яе са мной.
Ён пачуў далёкі голас, ціхі, дрыготкі, і адразу зразумеў, што не можа сказаць ёй праўды. Сысціся зараз у паядынку — хіба гэта хоць аднаму з іх прынесла б якую палёгку?
— Мадам, прашу вас, супакойцеся! У нашай справе так часта здараецца доўга чакаць вестак…
XV
Можа, у гэтай паперчыне, складзенай у чатыры столкі, — паратунак… Сціснуўшы зубы, Фаб'ен разгортвае яе.
«Звязацца з Буэнас-Айрэсам немагчыма. Я нават не магу болей трымаць ключ — б'е токам у пальцы».
Раззлаваны, Фаб'ен хоча напісаць адказ, але варта яму хоць на момант адпусціць штурвал, як магутная хваля працінае цела: паветраныя токі прыўзнімаюць яго разам з пяццю тонамі металу і шпурляюць убок. Ён адмаўляецца ад спробы пісаць…
…Прыбор паказвае вышыню: пяцьсот метраў. Гэта вышыня ўзгоркаў. Пілоту мроіцца, што ўзгоркі коцяцца насустрач самалёту галавакружнымі хвалямі. Што ўсе гэтыя глыбы зямлі, самая дробная з якіх можа на друзачкі струшчыць самалёт, быццам сарваліся са сваіх прымацаванняў, адвінціліся і пачынаюць, як п'яныя, кружыцца вакол яго. Што вакол яго пачынаецца нейкі няўцямны танец, які ўсё мацней і мацней заціскае яго ў сваім коле.
І пілот прымае рашэнне. Ён пасадзіць самалёт абы-дзе, з рызыкай расплюшчыць яго аб зямлю. І, прынамсі, каб хоць унікнуць сутыкнення з узгоркамі, ён выпускае ў ноч адзіную асвятляльную ракету. Ракета ўспыхвае, узвіваецца ўгору, апісвае круг і, асвяціўшы гладкую раўніну, гасне: пад самалётам — мора.
Маланкай мільгае думка: «Прапаў. Нават пры папраўцы на сорак градусаў мяне аднесла. Гэта цыклон. Дзе ж зямля?» Фаб'ен паварочвае на захад. Ён думае: «А вось цяпер, без ракеты, я разаб'юся». Рана ці позна, гэта павінна было здарыцца. А яго таварыш там, ззаду… «Ён зняў антэну — безумоўна». Але Фаб'ен болей не злуе на яго. Дастаткова яму, пілоту, проста расхіліць рукі, і іх жыццё адразу ж рассыплецца жменькаю тлену. Фаб'ен трымае ў руках два жывыя гулкія сэрцы — таварышава і сваё… І раптам ён палохаецца сваіх жа рук.