Harlan Coben
Najczarniejszy strach
Darkest Fear
Z angielskiego przełożył Andrzej Grabowski
Kiedy ojciec daje synowi, obaj się śmieją.
Kiedy syn daje ojcu, obaj płaczą.
Przysłowie żydowskie
Tę książkę dedykuję Twojemu ojcu.
I mojemu.
– Czego się boisz najbardziej? – szepcze głos. – Zamknij oczy i wyobraź sobie najczarniejszy strach. Widzisz? Czujesz? Najgorszą udręką dostępną wyobraźni?
– Tak – mówię po dłuższym milczeniu.
– Dobrze. A teraz wyobraź sobie coś gorszego, coś znacznie, znacznie gorszego…
Z artykułu Stana Gibbsa Przerażony umysł,
„New York Herald” z 16 stycznia
1
Godzinę wcześniej, nim jego świat rozpękł się niczym dojrzały pomidor pod obcasem szpilki, Myron ugryzł świeży pasztecik o smaku podejrzanie zbliżonym do kostki zapachowej z pisuaru.
– No i? – spytała matka.
Po pyrrusowym zwycięstwie nad własnym gardłem zdołał przełknąć kęs.
– Niczego sobie – odparł.
Pokręciła głową z dezaprobatą.
– O co chodzi?
– Że też ja, prawniczka, nie nauczyłam cię lepiej łgać.
– Starałaś się, jak mogłaś.
Wzruszyła ramionami i machnęła ręką na „pasztecik”.
– Piekłam pierwszy raz w życiu, bube. Powiedz prawdę.
– Smakuje jak kostka pisuarowa.
– Jak co?
– Kostka z męskiej toalety. Z pisuaru. Wkładają je tam, żeby pachniały.
– I ty je jesz?
– Nie…
– Czy to dlatego twój ojciec spędza tyle czasu w toalecie? Chrupie kostki? A ja myślałam, że dokucza mu prostata.
– Żartowałem, mamo.
Uśmiechnęła się niebieskimi oczami ze śladami czerwieni, której nie usuwają krople do oczu, czerwieni, której nabywa się, często gęsto płacząc. Zwykle miała dystans do swojej roli. Popłakiwanie nie było w jej stylu.
– Ja też, filucie. Myślisz, że ty jeden w tej rodzinie masz poczucie humoru?
Myron nie odpowiedział. Spojrzał na „pasztecik”. Przez ponad trzydzieści lat, odkąd tu mieszkała, matka niczego nie upiekła – ani według przepisów, ani z głowy, ani nawet z ciast w proszku w rodzaju porannych rogalików firmy Pillsbury. Bez dokładnej instrukcji nie potrafiłaby nawet zagotować wody i nie skalała się gotowaniem, za to błyskawicznie wkładała do mikrofalówki podłą mrożoną pizzę, tańcząc palcami po programatorze tak żwawo jak Nurejew w Lincoln Center. Kuchnia w domu Bolitarów była głównie miejscem spotkań – rodzinną świetlicą, jak kto woli – a nie przybytkiem sztuki kulinarnej. Okrągły stół okupowała zastawa z czasopism, katalogów i tekturowych białych pojemników po chińskim jedzeniu na wynos. Na kuchence działo się mniej niż w filmach spółki Merchant-Ivory. A piekarnik był rekwizytem wyłącznie na pokaz jak Biblia na biurku polityka.
Stało się coś niedobrego.
W dużym pokoju, gdzie siedzieli – z pokrytą imitacją skóry białą, wysłużoną, składaną kanapą i turkusowym dywanem, kudłatym jak pokrowiec na deskę klozetową – Myron poczuł się niczym dorosły Greg Brady. Raz po raz zerkał przez okno na zatkniętą przed domem tablicę „Na sprzedaż” jakby to był statek kosmiczny, z którego zaraz wyjdzie jakiś obcy złowrogi stwór.
– Gdzie tata? – spytał.
Matka skinęła z rezygnacją ręką w stronę drzwi.
– Jest w piwnicy.
– W moim pokoju?
– W twoim dawnym pokoju. Wyprowadziłeś się, pamiętasz?
Rzeczywiście się wyprowadził, jako trzydziestoczteroletni nieopierzony młokos. Pediatrzy i psychologowie dziecięcy śliniliby się na taką gratkę i pogwizdywali z dezaprobatą, że marnotrawny syn tak długo nie opuszcza bezpiecznego kokonu rodzinnego, choć dawno temu powinien zmienić się w motyla. Ale Myron miał na to kontrargumenty. Mógł powołać się na kultywowaną w większości kultur tradycję zamieszkiwania dzieci pod jednym dachem z rodzicami i dziadkami i postawić tezę, iż w dobie rozpadu więzi rodzinnych taka filozofia pomogłaby ludziom zakorzenić się, a tym samym przyczynić do rozkwitu społeczeństwa. Gdyby takie rozumowanie kogoś nie przekonało, mógł dostarczyć innych. Miał ich milion.
Ale prawda była znacznie prostsza; lubił przebywać z mamą i tatą w domku na przedmieściach, nawet jeśli przyznanie się do takiej słabości było równie modne, jak słuchanie ośmiościeżkowych nagrań Air Supply.
– Co się dzieje? – spytał.
– Ojciec nie wie, że przyjechałeś. Spodziewa się ciebie za godzinę.
Zaskoczony Myron skinął głową.
– A co on robi w piwnicy?
– Kupił sobie komputer. I tam się nim bawi.
– Tata?
– Sam widzisz. Z człowieka, który bez instrukcji nie potrafi wkręcić żarówki, zamienia się raptem w Billa Gatesa. Cały czas siedzi w interesie.
– W Internecie, mamo.
– W czym?
– To się nazywa Internet.
– Myślałam, że interes. Kupno, sprzedaż, te rzeczy.
– Nie, Internet. Inaczej sieć.
Ellen Bolitar strzeliła palcami.
– O właśnie! Tak czy siak twój ojciec siedzi tam na okrągło i zakłada sieć czy co tam. Rozmawia z różnymi ludźmi. Tak twierdzi. Z zupełnie nieznanymi. Jak kiedyś przez krótkofalówkę, pamiętasz?
Myron pamiętał. Połowa lat siedemdziesiątych. Żydowscy tatusiowie z przedmieść ostrzegali się w drodze do delikatesów przed drogówką. Kawalkada cadillaców seville. „Przyjąłem, dzięki, kolego!”.
– To nie wszystko – ciągnęła. – Pisze pamiętniki. Człowiek, który bez pomocy podręcznika do stylistyki nie robi listy zakupów w spożywczym, raptem spisuje memuary jak jakiś wiceprezydent.
Sprzedawali dom. Myron wciąż nie mógł w to uwierzyć. Błądząc spojrzeniem po znanym na pamięć otoczeniu, zatrzymał wzrok na fotografiach biegnących wzdłuż schodów. Dokumenowały dojrzewanie jego rodziny przez pryzmat zmieniającej się mody – spódnic i baczków, to krótszych, to dłuższych, pseudohipisowskich falban, zamszaków, psychodelicznych wzorów, garniturów sportowych, spodni dzwonów, smokingów z żabotami w złym guście nawet w kasynach w Las Vegas – lat upływających z ramki na ramkę, jak ludzkie życie w dołujących reklamach towarzystw ubezpieczeniowych. Przyjrzał się swoim zdjęciom z czasów, gdy grał w koszykówkę – temu z szóstej klasy, na którym wykonywał rzut osobisty, temu z ósmej, na którym szarżował na kosz, temu ze szkoły średniej, na którym robił wsad – i kończącym rząd okładkom „Sports Illustrated” – dwóm z czasów gry w drużynie Uniwersytetu Duke’a i tej z nogą w gipsie, z biegnącym na wysokości jego zagipsowanego kolana pytaniem: CZY TO KONIEC KARIERY? (Wypisana w jego duszy wołami odpowiedź brzmiała: TAK!).
– Źle z nim? – spytał.
– Tego nie powiedziałam.
– I to mówi prawniczka? – Myron pokręcił głową.
– Daję zły przykład?
– Nic dziwnego, że przy takiej matce nie wyrosłem na polityka.