– Гэта неймаверна важная дэталь, – сказаў Холмс, робячы зацемку на манжэце.
– Ноч была вельмі цёмнай, падаў дробны цёплы дождж. Чарлз-стрыт была бязлюднаю, але па вуліцы Ўайтхол* рухалася, як заўсёды, шмат экіпажаў. Мы як былі, без капелюшоў і палітонаў, кінуліся па ходніку і ў дальнім канцы вуліцы знайшлі патрульнага канстэбля.
– Адбыўся крадзеж, – выдыхнуў я. – Неймаверна каштоўны дакумент быў скрадзены з міністэрства. Вы бачылі каго-небудзь падазронага?
– Я стаю тут пятнаццаць хвілінаў, сэр, – сказаў ён, – і мяне прамінула толькі жанчына – высокая, сталага веку, у пэйслеўскім шалі*.
– А, гэта ўсяго толькі мая жонка! – усклікнуў швейцар. – А больш нікога не было?
– Нікога.
– Значыць, злодзей пайшоў іншай дарогай! – закрычаў стары, тузаючы мяне за рукаво.
Але я так не думаў. Тое, як ён спрабаваў павесці мяне ў іншы бок, толькі ўзмацніла падазрэнні.
– Куды яна пайшла?! – закрычаў я.
– Не ведаю, сэр. Я проста бачыў яе на ходніку, але ў мяне не было падставаў сачыць за ёю. Я толькі заўважыў, што яна спяшаецца.
– Калі яна прайшла?
– О, усяго пару хвілінаў як.
– Не больш за пяць?
– Так, чатыры-пяць хвілінаў таму.
– Вы толькі час губляеце, сэр! – закрычаў швейцар. – Нельга марнаваць ні хвіліны. Клянуся вам, мая старая ні пры чым, бяжым на іншы канец вуліцы!.. Ну, не хочаце – я сам пабягу.
І кінуўся ў супрацьлеглы бок.
Але я пабег за ім і схапіў за рукаво.
– Дзе ваш дом? – спытаўся я.
– Айві-лэйн, 16, у Брыкстане, – быў адказ. – Але гэта нас ні да чаго не прывядзе, містэр Фэлпс. Трэба тэрмінова праверыць іншы бок вуліцы.
Паслухаўшыся яго парады, мы б нічога не страцілі. Разам з паліцэйскім мы кінуліся наперад, але пабачылі толькі экіпажы і людзей, якія спяшаліся знайсці прытулак ад дажджу гэтым золкім вечарам. Не было разявакаў, якія маглі б паведаміць, што бачылі кагосьці падазронага.
Тады мы вярнуліся ў міністэрства і безвынікова абследавалі калідор і сходы. Калідор быў высланы мяккім лінолеумам, на якім адбіваюцца ўсе сляды. Мы вывучылі кожны лапік, але там ніхто не наслядзіў.
– Дождж ішоў увесь вечар?
– Недзе з сёмай.
– Чаму ж тады жанчына, якая ўвайшла ў ваш кабінет а дзявятай, не пакінула брудных слядоў?
– Я рады, што вы гэта заўважылі. Мне самому было вельмі цікава, чаму. Выявілася, што прыбіральшчыцы звычайна здымаюць боты ў закутку швейцара, пераабуваючыся ў зменны абутак.
– Што ж, зразумела. Значыць, не было слядоў, нягледзячы на мокрае надвор’е. Падзеі інтрыгуюць усё болей! Што вы рабілі далей?
– Мы агледзелі кабінет. Не знайшлі ніякіх сакрэтных выхадаў, а вокны там высока, не менш за дзесяць метраў ад падлогі. Большасць з іх была замкнёная з сярэдзіны. Ніякага лазу – усё засцілае дыван, звычайная пабеленая столь. Я магу паклясціся жыццём: той, хто скраў дамову, увайшоў праз дзверы.
– Вы праверылі камін?
– Там няма каміна. Толькі печка. Званок звісае на вяроўцы справа каля майго працоўнага месца. Той, хто пазваніў, мусіў падысці да стала, каб зрабіць гэта. Але навошта злодзею званіць у званок? Гэта ва ўсёй справе самае незразумелае.
– Без сумневаў, тое, што адбылося, вас шакавала. Які быў наступны крок? Я думаю, вы абследавалі кабінет на прадмет слядоў, якія мог пакінуць злачынца, – недакурак, шпілька, згубленая пальчатка, нешта яшчэ?
– Нічога такога.
– Ніякага паху?
– Мы не звярнулі ўвагі.
– Ах, лёгкі водар тытуню быў бы добрай зачэпкай у гэтай справе.
– Сам я не куру, таму, думаю, нават няўлоўны тытунёвы пах не абмінуў бы мяне. Так што злодзей не пакінуў па сабе ніякіх слядоў. Адзінай хімернай зачэпкай было тое, што жонка швейцара – місіс Тэнджы – паспешліва пакінула міністэрства. Швейцар патлумачыў, маўляў, жонка заўсёды вярталася дадому ў такі час. Мы з паліцэйскім вырашылі, што найлепей будзе затрымаць жанчыну да таго, як яна пазбавіцца папераў, калі гэта яна іх скрала.
Тым часам наш сігнал трывогі дайшоў да СкотландЯрда, і містэр Форбс, дэтэктыў, нарэшце з’явіўся і досыць энергічна ўзяўся за справу. Мы нанялі двухколку і праз нейкія паўгадзіны былі па ўказаным нам адрасе. Дзверы адчыніла дзяўчына, якая назвалася старэйшай дачкой місіс Тэнджы. Яе маці яшчэ не вярнулася, таму мы ўладкаваліся ў пярэднім пакоі, каб пачакаць яе.
Праз дзесяць хвілінаў у дзверы пастукалі, і тут мы зрабілі адну сур’ёзную памылку, якой я не магу сабе дараваць. Замест таго каб самім адчыніць дзверы, мы дазволілі дачцэ гэта зрабіць. Данесліся яе словы: «Мама, цябе чакаюць два джэнтльмены», – і мы тут жа пачулі, як нехта ўцякае па калідоры. Форбс кінуўся да дзвярэй, і мы ўварваліся ў задні пакой, з выгляду кухню, але жанчына нас апярэдзіла. Яна дзёрзка глядзела на нас – і раптам, калі яна пазнала мяне, яе твар набыў выраз неймавернага здзіўлення.