Брат Франсуа быў яшчэ больш апантаны. Устаўшы з ложка, ён ішоў аглядаць сабак і коней, страляў птушак над замкам перад выправай на якога буйнога звера.
У наваколлі іх звалі пан Маркіз і Паніч, і гэта было натуральна, бо тагачаснае, спадчыннае дваранства адрознівалася ад сённяшняй выпадковай знаці, якая ў тытулах імкнецца замацаваць сыходную іерархію. Тады разумелі, што ад нараджэння сын маркізаў з'яўляецца такім самым графам, а дзіця віконта баронам, як генералава немаўля — палкоўнікам. А ў наш час пустыя славалюбцы ганарацца гэткай прыдумкай.
Вернемся, аднак, да продкаў.
Казалі, што былі яны вельмі высокія, кашчавыя, калматыя, утрапёныя і мужныя. А малодшы брат, на галаву вышэйшы за старэйшага, паводле легенды, якой ён хваліўся, меў такі моцны голас, што ў лесе трымцеў кожны лісток, калі ён крычаў.
Вось, мусіць, цікава было паглядзець, калі абодва волаты ў шпорах, абжаргаўшы коней, ехалі паляваць.
І вось, у зіму 1764 года, затрашчалі сіберныя маразы, і ваўкі залютавалі.
Яны нават нападалі на запозненых сялян, бегалі па вуліцах, вылі ад золку да золку і спусташалі хлявы.
А неўзабаве пайшлі чуткі. Людзі расказвалі пра вялізнага ваўка светла-шэрай, амаль белай масці, які з'еў двое дзяцей, адгрыз руку ў жанчыны, перарэзаў усіх вартавых сабак у наваколлі, без страху пераскокваў цераз платы і гойсаў па дварах. Усе бажыліся, што ад яго дыхання трапяталі агеньчыкі ліхтароў. І жах пасяліўся ў вёсках. Ніхто больш не адважваўся ў прыцемках ступіць за парог сваёй хаты, бо, здавалася, з цемры штомомант мог выслізнуць грозны цень.
Браты д'Арвіль вырашылі знайсці і забіць ваўка. Яны склікалі ўсю мясцовую знаць на вялікае паляванне.
Ды ўсё было марна. Дарма аб'язджалі яны лясы, прадзіраліся праз зараснікі — воўк знік. Часам яны забівалі шэрага, але не таго. А на другую ноч, быццам з помсты, воўк кідаўся на падарожнага ці рэзаў карову і заўсёды далёка ад мясціны, дзе яго шукалі.
Нарэшце, аднае ночы, ён дапаў да замкавага свінарніка і зарэзаў двух самых вялікіх япрукоў.
Абодва браты запаліліся гневам, палічылі, што гэтым дзёрзкім нападам пачвара здзекуецца з іх і кідае выклік. Яны ўзялі моцных, звычных да ловаў на буйнога драпежнага звера ганчакоў і, шалеючы ад лютасці, кінуліся ў пагоню.
Ад світання да тае пары, калі высокія дрэвы голым галлём працінаюць чырвоны сонечны дыск, яны прадзіраліся праз густыя лясы, але нічога не знайшлі.
Нарэшце, злыя і расчараваныя, яны пусцілі павады і ехалі па зарослай прасецы, збянтэжаныя ад таго, што воўк здолеў абвесці вакол пальца такіх спрактыкаваных паляўнічых, як раптам іх ахапіў несвядомы страх.
Старэйшы брат сказаў:
— Нейкі надта незвычайны звер. Ён думае па-чалавечы.
Малодшы адказаў:
— А можа, варта, каб наш стрыечнік біскуп блаславіў кулю альбо які святар замовіў яе.
Яны змоўклі. Жан зноў пачаў:
— Бач, сонца заходзіць. Зноў сёння ўночы ваўчуга кінецца на некага.
Ён не дагаварыў, як яго конь стаў дыба, а братаў пачаў неспакойна кідацца. Перад імі раскінуўся голы хмызняк, і менавіта адтуль выйшаў вялізны звер і пабег да лесу.
Браты радасна зацюгакалі, схіліліся над грывамі моцных коней, усім целам штурхнулі іх уперад, і тыя ад крыку, прымусу, галасу і шпораў пусціліся ў такі галоп, што здалося, быццам дужыя верхаўцы нагамі заціскалі цяжкіх коней і ляцелі ў паветры.
Што было духу імчалі яны, прадзіраліся праз гушчары, адольвалі яры, падымаліся на ўзгоркі, спускаліся ў лагчыны і штосілы трубілі ў рог, гукаючы слуг і сабак.
І раптам у разгар гэтай шалёнай пагоні мой прашчур стукнуўся галавою аб вялікае рала, якое рассекла яму чэрап. Мёртвы, ён зляцеў на зямлю, а спуджаны конь памчаўся далей і знік у лясным змроку.
Малодшы д'Арвіль саскочыў з каня, падхапіў брата на рукі і заўважыў, што з раны на галаве цякуць кроў і мазгі.
Ён сеў побач з целам, паклаў сабе на калені разбітую, чырвоную ад крыві галаву і моўчкі глядзеў на нерухомы братаў твар. Потым яго ахапіў нечуваны дагэтуль страх, страх перад цемрай, перад самотай у бязлюдным лесе, а таксама страх перад жахлівым ваўком, які, помсцячы за сябе, толькі што забіў яго брата.
Згусціліся прыцемкі, ад пранізлівага холаду патрэсквалі дрэвы. Франсуа калаціла, ён больш не мог тут ні хвіліны заставацца, ён устаў і ледзь не самлеў. У лесе было ціха, не чулася ні сабачага брэху, ні спеву рога; нябачны абшар маўчаў, і штосьці жахлівае, вусцішнае вісела ў змрочнай цішыні сцюдзёнага вечара.
Ён падхапіў на свае магутныя рукі вялікае Жанава цела, падняў яго і паклаў на сядло, каб везці ў замак. Ён няспешна паехаў па лесе, здурнелы ад страшных, пагрозлівых, неадступных прывідаў.