Пераклад: Сяргей Мурашка
Горны гатэль
Падобны да ўсіх драўляных гатэльчыкаў, якіх шмат параскідана ў Верхніх Альпах, каля падножжа ледавікоў, у скалістых і голых калідорах між белых горных вяршыняў, гатэль Шварэнбах дае прытулак вандроўнікам, што перапраўляюцца цераз перавал Жэмі.
Шэсць месяцаў ён застаецца адчынены, у ім жыве сям'я Жана Хаўзэра, а пасля, калі навальвае столькі снегу, што ён забівае лагчыну і цалкам перакрывае спуск у Лёэш, Хаўзэры — жанчыны, бацька і тры сыны — адыходзяць, пакінуўшы сцерагчы будынак старога правадніка Гаспара Хары, маладога Ульрыха Кюнсі і Сэма, вялізнага горнага сабаку.
Два мужчыны і сабака застаюцца да вясны ў гэтай снежнай турме, маючы перад вачыма адно вялізны белы схіл Бальмхорна. З усіх бакоў іх акаляюць бледныя зіхатлівыя вяршыні, скаваныя, заваленыя, пахаваныя пад снегам, што грувасціцца вакол іх, ахутвае, душыць, расціскае маленькі дамок, навальваецца на дах, даходзіць аж да вокнаў і заносіць дзверы.
Таго дня сям'я Хаўзэраў збіралася вярнуцца ў Лёэш, бо набліжалася зіма і спуск рабіўся небяспечны.
Паперадзе тры сыны вялі трох мулаў, нагружаных розным ладункам. Маці, Жана Хаўзэр, і дачка Луіза селі на чацвёртага мула і таксама рушылі ў дарогу.
За імі ішоў бацька, а з ім разам абодва вартаўнікі, што павінны былі правесці сям'ю да месца, дзе пачынаецца спуск.
Спачатку яны ішлі берагам невялічкага, замерзлага ўжо возера, якое ляжала на дне вялізнай западзіны між скалаў, што распасцерлася перад гатэлем. Пасля яны выйшлі ў белую, як прасціна, лагчыну, над якой узвышаліся з усіх старон снежныя вяршыні.
Сонечныя промні шчодра ліліся на гэтую зіхатлівую застылую белую пустэльню, запальвалі яе асляпляльным і халодным полымем. Здавалася, што ў гэтым снежным акіяне не было ніякіх знакаў жыцця, у гэтай непамернай адзіноце не было ніводнага руху, ніводны гук не парушаў глыбокае цішы.
Малады праваднік Ульрых Кюнсі, высокі даўганогі швейцарац, пакінуў ззаду Хаўзэра-бацьку і старога Гаспара Хары і дагнаў мула, на якім сядзелі жанчыны.
Маладзейшая глядзела, як ён набліжаецца, і, здаецца, клікала яго сумным позіркам. Гэта была маленькая бялявая дзяўчына з бледнымі шчокамі і валасамі, нібы пабляклымі ад доўгага жыцця сярод ільдоў.
Дагнаўшы мула, ён паклаў руку яму на крыж і сцішыў хаду. Пані Хаўзэр пачала з ім размаўляць, пералічваючы да апошняе дробязі ўсе інструкцыі, што датычыліся зімавання. Ён заставаўся наверсе ўпершыню, а стары Хары перазімаваў ужо чатырнаццаць разоў пад снегам у гатэлі Шварэнбах.
Ульрых слухаў, але нічога не разумеў і толькі неадчэпна глядзеў на дзяўчыну. Часам ён адказваў: «Так, пані Хаўзэр». Але думкі яго былі недзе далёка, і яго спакойны твар заставаўся безуважны.
Яны падышлі да возера Доб. Вялізная лядовая роўнядзь распасціралася перад імі на дне лагчыны. Справа ўзнімаліся ўгору чорныя спічастыя скалы Добэрхорна, а побач з імі — вялізныя зломкі Лёмэрнскага ледавіка з велічным Вільдструбэлем.
Калі яны наблізіліся да перавалу Жэмі, дзе пачынаецца спуск у Лёэш, перад імі нечакана адкрыліся далягляды Валейскіх Альпаў, ад якіх аддзяляла іх глыбокая і шырокая даліна Роны.
Удалечыні віднеліся белыя вяршыні, няроўныя, абламаныя, вострыя, што зіхацелі ў сонечных промнях: двухрогі Мішабэль, магутны масіў Вайсхорна, цяжкі Брунэгхорн, высокая і злавесная людабойчая піраміда Сэрвэна і Дан-Блянш — Белы Зуб — падступны і пагрозлівы.
Пасля нарэшце яны ўбачылі далёка ўнізе, у вялізнай прорве, на дне страшнай бездані мястэчка Лёэш. Маленькія дамочкі здаваліся пясчынкамі, немаведама кім рассыпанымі на дне гэтай вялізнай цясніны, што была закрытая з аднаго боку перавалам Жэмі, а з другога, далёка ўнізе, выходзіла да самай Роны.
Мул спыніўся каля сцежкі, што вілася, як змяя, дзіўна і фантастычна выкручваючыся ўздоўж стромага схілу гары, і апускалася аж да падножжа, да маленькага, амаль нябачнага мястэчка. Жанчыны саскочылі ў снег.
Падышлі абодва старэйшыя мужчыны.
— Ну, — сказаў Хаўзэр-бацька, — трымайцеся, сябры, да пабачэння ў наступным годзе.
Хары кіўнуў:
— Да наступнага года.
Яны пацалаваліся. Пасля падставіла шчочку пані Хаўзэр, а за ёй — дзяўчына.
Калі чарга развітацца дайшла да Ульрыха, ён шапнуў на вуха Луізе: «Не забывайце тых, хто застаецца наверсе». Яна адказала: «Не забуду», але так ціха, што ён хутчэй здагадаўся, чым пачуў.