* * *
Мне жыць іначай немагчыма, —
Паспеў ссівець i паліняць,
Бо за любімую Радзіму
Гатоў хоць сёння смерць прыняць.
27 /VIII—92
Апошні кароль
Стары кароль любіў мастацтва,
Любіў, што людзі брагу п'юць,
Але лічыў за святатацтва,
Калі халопы не пяюць.
Халоп павінны быць вясёлы,
Удзячны мусіць быць народ,
Хоць з голаду пусцеюць сёлы
I недароды кожны год.
Скачы, халоп, спявай, халоп,
На радасць каралю,
А не пяеш, — падставіш лоб
Пад кулю ці пятлю.
Стары кароль любіў парады
I крыкі: «Слава каралю!»
I не было таму спагады,
Хто заікнецца: «Не люблю
I не шаную зроду
Я каралеўскага двара,
Усіх, як прэлую калоду,
На сметнік выкінуць пара!»
Скачы, халоп, спявай, халоп,
На радасць каралю
А не пяеш, — падставіш лоб
Пад кулю ці пятлю.
Усім паслам кароль казаў:
«Народ— мая радня.
Яго я ў тры вузлы звязаў,
А ён пяе што дня».
Няма ні хлеба, ні мукі,
Пасеклі вінаград,
Але спяваюць лайдакі,
Што ў каралеўстве — лад.
Скачы, халоп, спявай, халоп,
Паціху каралю,
Што хутка ён падставіць лоб
I шыю пад пятлю.
Ды ўжо кароль пачуць не мог,
Як лаюць караля,
Бо зніклі у яго з-пад ног
I зэдлік, i зямля.
Усе глядзелі мужна
На новую пятлю
I заспявалі дружна
Пракляцце каралю.
А пасланцы Еўропы
Расказвалі другім,
Як смелыя халопы
Спявалі новы гімн.
19/ХІ—79
О колькі паэтаў!
На кніжных паліцах — паэты, паэты:
Гамер, i Гусоўскі, i Байран, i Блок;
Санеты Петраркі, i лірыка Фета,
І Хлебнікаў — неразгаданы прарок.
Я чую ix голас з далёкіх стагоддзяў,
Вандрую за імі, нібы Адысей.
У Дантава пекла мяне пры народзе
Не раз i не два заганяў фарысей.
Чытаю, чытаю. О колькі паэтаў!
О колькі пачуццяў, каханняў, трывог,
Тэрцын, трыялетаў, актаў i санетаў
У памяці я назаўсёды збярог.
Гартаю Верхарна, Віёна, Шэкспіра,
П'янею ад шчасця, а не ад віна.
У кожнага лірыка — звонкая ліра,
A ў нашага брата — глухая струна.
Ну, чым я суцешу? Пра што гавару я?
Навошта за рыфмаю рыфму ганю?
Калі я свайго чытача расчарую,
Я толькі сябе аднаго i віню.
Калі не даруе, няхай дакарае,
Я крэслю радкі, каб не быць у даўгу,
І толькі любоў да пакутнага краю
Ніяк скасаваць i забыць не магу,
Бо слова натхняе, адвечнае, матчына,
Таму i хвалююся i не маўчу.
Кал i невыносна, Купа лаву «Спадчыну»
Заместа світальнай малітвы шапчу.
3/VIII—92
Мая Беларусь
Скакала, смяялася, пела,
Гасцям засцілала абрус,
Усё неабходнае мела,
Глядзела на кожнага смела,
I раптам ад гора збялела,
I ад пакутаў ссівела
Мая БЕЛАРУСЬ.
8/VIII—91
Часовыя госці Зямлі
Мне болей нічога не трэба,
Не будзе патрэбна пасля.
Было б толькі чыстае неба
I шчодраю наша зямля.
Мы толькі часовыя госці,
Мы знікнем, нібы не было,
I памяць, i грэшныя косці
Развеюцца ўрэшце на тло.
Пакутнікі прыйдуць другія,
Магчыма, i ў будучы час
Закруцяць ix тыя ж стыхіі,
Што мучаць, як мучылі нас.
Пад знакам крывавага Марса
Спазналі мы ўсё, што змаглі,
Мы — ўдзельнікі драмы i фарса, —
Часовыя госці Зямлі.
Прыйшлі мы свой век узвялічыць,
Усе таямніцы спазнаць,
А нас пустадомкамі клічуць,
Майстрамі усё руйнаваць.
Атручаны космас i глеба,
Нам грозіць i летам зіма,
Бо ўжо ні сумлення, ні хлеба,
Hi змены надзейнай няма.
Нічога мне болей не трэба, —
Бяду даганяе бяда.
Былі б толькі чыстае неба,
Сумленне, Зямля i вада,
А нашы атрутныя спадкі
Каб зноў палыном не ўзышлі,
Каб кволыя нашы нашчадкі
Па-людску за нас пажылі.