— I што далей? — нецярпліва спытала Чыта.
— А што далей? — не зразумела Сарока.— Нічога далей.
— Як? Хіба Ліса не збіраецца судзіцца з Зайцам?
— Судзіцца? Яна што, з глузду з'ехала? Пры сустрэчы дасць касому ў карак, вось і ўвесь суд!
— Задавальнення на адну хвіліну,— чмыхнула Чыта. З гэтага здарэння можна мець большую выгоду. Бачыў хто-небудзь, як усё было?
— Усе бачылі — і я, і Бусел, і Зубр.
— Кліч усіх сюды! — загадала Чыта.— Вінаватых, пацярпелых, сведкаў — усіх сюды. Я навучу вас, як трэба судзіцца.
Праз паўгадзіны каля доміка Чыты сабраліся жыхары пушчы. Апошнім прыйшоў Зубр. Ён усеўся крыху наводдаль і, паправіўшы акуляры, разгарнуў газету, абыякавы да ўсяго, што ад бывалася навокал.
— Ну, што ж,— урачыста прамовіла Чыта,— усе сабраліся. Можна пачынаць пасяджэнне суда. Пацярпелая,— звярнулася яна да Лісы,— раскажыце, як усё было.
Ліса дастала з сумачкі люстэрка і памаду, акуратна падмалявала вусны і нарэшце сказала:
— Ах, у нашай пушчы стала зусім немагчыма жыць. Да чаго дайшло: зайцы з ног збіваюць! Хутка зусім на галаву сядуць! Вось, палюбуйцеся!
Яна дастала з сумачкі парваны капялюшык і паказала прысутным.
— Я яго не рваў! — абурыўся Заяц.
— Калі Заяц наскочыў на мяне,— патлумачыла Ліса,— я, вядома, спалохалася, бо не разгледзела яго, і кінулася ў хмызняк. Мой капялюшык зачапіўся за сухую галінку — і вось...
Ліса зноў прадэманстравала прысутным парваны капялюшык.
— Сведкі, вы пацвярджаеце, што ўсё так і было? — звярнулася Чыта да Сарокі, Бусла і Зубра.
— Пацвярджаем, пацвярджаем, усё бачылі, усё знаем,— за ўсіх адказала Сарока. Бусел кіўнуў галавой, а Зубр нават не адарваўся ад газеты.
— О'кэй, суду ўсё зразумела,— заявіла Чыта.— Заяц павінен заплаціць Лісе за капялюшык. Заплаціць... заплаціць... Дай сюды яго,— загадала яна Лісе.— Я хачу вызначыць, колькі ён можа каштаваць.
Узяўшы капялюшык, Чыта пакруціла яго ў руках і прамармытала пад нос:
— Так, халтурная работка. Парыжам тут і не пахне. Я такі нават поначы, калі ніхто не бачыць, не стала б насіць. Я думаю,— звярнулася яна да прысутных,— цана гэтаму капялюшыку пяць долараў, якія Заяц і павінен аддаць Лісе.
— У мяне няма ніякіх долараў,— запінаючыся, прабубніў Заяц.— Я нават не ведаю, што гэта такое. Можа, яны растуць немаведама дзе. А калі яшчэ і на дрэве, то...
— Долары — гэта грошы,— перабіла Зайца Чыта.— I я магу табе іх пазычыць. Пасля вернеш.
— Як жа я іх вярну, калі мушу аддаць Лісе? — падумаўшы, спытаў Заяц.
— Гэта я бяру на сябе,— паабяцала Малпачка і патлумачыла: — Ліса таксама не святая. Сёння ты перад ёй правініўся, заутра яна перад табой. Вы ж суседзі, а паміж суседзямі чаго не бывае. Вось мы тады і асудзім яе на пяць долараў. Яна аддасць іх табе, а ты вернеш мне!
Чыта збегала ў свой домік і вярнулася з пяцідоларавай паперкай.
— На,— працягнула Зайцу,— і аддай Лісе.
Ліса доўга разглядала паперку.
— А што мне з ёю рабіць? — нарэшце спытала яна ў Малпачка.
— Як што? За такія грошы ты можаш купіць новы капялюшык.
— Які ж дурань аддасць мне за паперку новы капялюшык? — з сумненнем прамовіла Ліса.
— Цямрэча! — пакруціла галавой Чыта.— Вось трапіш у Амерыку, там без такіх паперак і кроку не зробіш!
Ліса недаверліва пакасілася на Чыту і ўсё ж схавала грошы ў су мачку.
— А цяпер,— задаволена сказала Малпачка,— паслухаем пацярпелага Зайца, на якога звалілася Вавёрчына шышка.
— Ну... ну...— пачаў Заяц, але ніяк не мог знайсці патрэбныя словы.— Ну...
— Што ты ўсё "нукаеш"! — з'едліва сказала Чыта.— Шышка на цябе падала?
— Падала,— нясмела адказаў Заяц.
— А што скажуць сведкі? — паглядзела Чыта на Сароку, Бусла і Зубра.
— Усё так і было, так і было,— зноў усіх апярэдзіла Сарока.— Зайца як ветрам змяло!
— О'кэй, а што скажа Вавёрка ў свае апраўданне? — пацікавілася Чыта.
— Я расклала шышкі на парозе,— пачала тлумачыць Вавёрка,— а тут падняўся вецер. Дрэва захісталася, і адна шышка упала на зямлю... Я хацела сказаць, "на Зайца",— тут жа паправіла сябе Вавёрка і дадала: — Гэта праўда.
— Праўда, праўда! — насмешліва пацвердзіла Сарока.— Яна ніколі не махлюе — дзе трэба і дзе не трэба! Такая ўрадзілася.
— Атрымліваецца, усяму прычынай быў вецер,— пасля кароткай паўзы прамовіла Чыта.— Але вецер можа дзьмуць, калі яму ўздумаецца. Яму нельга забараніць сціхнуць. Значыць... Значыць, вінаваты Заяц!
— Заяц? Як Заяц? Чаму Заяц? — затрашчала Сарока.
— Хіба можна быць вінаватым у тым, што на цябе падаюць шышкі? — заступіўся за касога Бусел.