Выбрать главу

Можа, яму б і не ўдалося нічога знайсці, але ён неяк ненаўмысля затрымаўся вокам на верхняй частцы печкі. Збоку ўгары была шырокая шчыліна ў сцяне. Ён падсунуў стол, залез і праверыў. Было пуста. Тады ён прыкінуў, што трэба глянуць і на самай печы. Паставіў на стале крэсла і ўскараскаўся на яго. Далонню ён пачаў абмацваць верх печкі, недасяжны для вачэй. Раптам пад рукой адчуў нешта цвёрдае і выцягнуў невялікі клунак. Больш на печы нічога не было. Ясь злез са стала і агледзеў знаходку. Гэта была перавязаная шнурком кішэня, жыўцом ададраная ад штаноў. Усярэдзіне было некалькі абкручаных паперай скрутачкаў. Калі Ясь разгарнуў, то пабачыў залаты мужчынскі гадзіннік, больш за дзясятак пярсцёнкаў, адзін цяжкі бранзалет, адну брошку і адзін важкі ланцужок для кішэннага гадзінніка. Тры пярсцёнкі — як ацэньваў Ясь — былі з брыльянтамі. Адзін з іх быў вялікі, можа, на паўтара карата. Іншыя два былі крыху меншыя.

Ясь глянуў на гадзіннік. Работа заняла ў яго больш за дзве гадзіны, але часу яшчэ хапала. Ясь вырашыў агледзець і рэчы пастаяльцаў. Слядоў свайго знаходжання ў пакоі ён і так не мог знішчыць, таму ўжо нічым не пераймаўся.

Сярод рэчаў, частка якіх яшчэ ляжала ў нераспакаваных чамаданах, было шмат дарагога адзення, але Ясь не мог усяго забраць, бо яго было б цяжка вынесці з гатэля. Таму ў невялічкі чамаданчык ён паскладаў толькі самае каштоўнае і перад дзявятай гадзінай вечара пакінуў пакой Старцавых.

У гатэлі яшчэ панавала мітусня, таму на Паніча ніхто не звярнуў увагі, і ён свабодна выйшаў на вуліцу.

Ён ішоў і пасміхаўся, бо добра выканаў заданне і быў сабою задаволены. Яму згадаліся Барановы словы: «Лепш зусім не брацца за работу, чым дрэйфіць і панабіраць лахманоў, а пакінуць сармак[16] і бліт!»

х х х

Перапалоху на імпрэзе ў каменданта нарабіла маладзенькая жонка старшыні ЧК Міціна. Яе пачало ванітаваць. Таму муж, згробшы яе пад руку і развітаўшыся, пацягнуўся дадому. Старшыня гарвыканкама з сакратаркай выйшлі неўзабаве пасля іх. Астатнія працягвалі баляваць упяцярых. Камендант, радасны, з усмешкай ад вуха да вуха, забаўляў жонку Старцава і кляўся ейнаму мужу ў вечнай дружбе — «аж да скону і труны».

— Кватэрку атрымаеце праз некалькі дзён такую, што ах! Успомніце маё слова!

Ён пачаў намаўляць жонку Старцава нешта праспяваць. Жанчыну не трэба было доўга ўпрошваць. Яна падышла да піяніна, пачала граць і зацягнула «Дубінушку». Спявала добра, свабодна. Рэшта ахвотна падхоплівала прыспеў.

Калі Альжбета скончыла песню, усе з энтузіязмам запляскалі ў ладкі. Яна выканала і іншыя песні, перайшоўшы на лягчэйшы рэпертуар.

Філіпа не браў алкаголь. Ён піў, еў і запрашаў іншых з ім чокацца. Камендант не адставаў ад яго ў піцці. Рэшта таварыства спасавала.

Блізу поўначы баль пастанавілі закончыць. Камендант загадаў Кацярыне Паўлаўне апрануцца.

— Правядзём гасцей!

А ў пярэднім пакоі ён лагодна звярнуўся да яе:

— Застанешся на ноч у гатэлі з дэлегатам. Гэта было б вельмі міла з твайго боку!

І ён пяшчотна ўшчыпнуў яе за падбародак.

У «Еўропе» ўжо было ціха. Усе пайшлі са Старцавымі, каб правесці іх да пакоя. Калі ж Старцаў запаліў святло, усе — акрамя Філіпа — застылі як прыкутыя. Пакой выглядаў як пасля ўрагану. Першым адазваўся Філіп:

— Работа нішто сабе!

Паклікалі дзяжурнага. Адразу ж пачалі яго распытваць, але ён нічога не мог сказаць. Стаяў разгублены і дрыжаў ад страху перад суровымі прадстаўнікамі ўлады. Толькі Філіп спакойна адзначыў:

— Няма сэнсу яго вінаваціць і так далей. Сюды кожны можа зайсці... Розных галадранцаў тут поўна круціцца, а замкі такія, што пальцам можна адамкнуць.

Старцаў тым часам агледзеў, што знікла няшмат рэчаў.

— Трэба паведаміць пра здарэнне начальніку Следчага аддзела, — выказаўся камендант.

— Не варта, — флегматычна ўставіў Філіп. — Толькі смяяцца будзе з гэтага і так далей. Што з воза ўпала, тое прапала.

Камендант, Кацярына Паўлаўна і Філіп развіталіся са Старцавымі. Пайшлі ў Філіпаў пакой. Прыселі. Раптам камендант звярнуўся да Філіпа:

— Выйдзем, таварыш, на хвіліну ў калідор. У мяне да вас сакрэтная справа.

Філіп галантна пакланіўся жанчыне:

— Прабачце, калі ласка.

У калідоры Крывашэін, падагрэты алкаголем, пачаў таямніча шаптаць Філіпу:

— Прашу звярнуць асаблівую ўвагу на Кацярыну Паўлаўну. Буржуйка, але жанчынка хоць куды, аж вочы закатваюцца і так далей… — сказаў камендант у стылі Філіпа.

— Вядома, канешне, — згадзіўся блатны.

— Я б папрасіў толькі пра адну паслугу. Можна сказаць, патрэбная вашая асабістая дапамога…

вернуться

16

Сармак — грошы.