— Трэба рваць,— прашаптала Рыма.
— Рві,— згадзілася Поля.
Тая пацягнула за шнур. Выбух. Дзяўчынкі ляжалі ў некалькіх метрах ад чыгуначнага палатна, і іх аглушыла выбуховай хваляй. Яны не змаглі адразу падняцца. Праз некалькі хвілін усё-такі ўсталі і, падтрымліваючы адна адну пад рукі, дабраліся да лагера.
На другі дзень разведчыкі данеслі, што дзяжурны немец быў разарваны ў шматкі.
Каб абараніцца ад партызан, немцы пачалі мініраваць абочыны дарогі. Але гэта не магло спыніць партызанскіх падрыўнікоў.
У наступны раз Рыма пайшла на жалезку з партызанам Патапейка Васілём. Яны наткнуліся на нямецкую міну, і абое былі ранены. Рыма — у левую сківіцу, а Васіль — у нагу. Ісці ён не мог. Перамагаючы боль, Рыма восем кіламетраў цягнула на сабе таварыша.
Лячылася Рыма ў грамадзянскім лагеры. Будучы хворая, яна часта прыходзіла ў атрад. У гутарках з намі яна шкадавала, што часова выбыла са строю. Паправіўшыся крыху, яна стала прасіцца, каб яе вьшісалі. Урачы пярэчылі. Тады яна самавольна пакінула шпіталь і вярнулася ў атрад. Яе сэрца прагнула барацьбы.
...Рыма і Ніна пайшлі на заданне. На гэты раз ім удалося спусціць пад адхон эшалон недалёка ад Асіповіч.
Рыма ўдзельнічала і ў многіх іншых аперацыях. Яна была нястомная.
Вярнуўшыся з аднаго задання, прасілася на другое. Мы дзівіліся, адкуль браліся ў яе сілы і энергія. Стаўшы байцом, яна ганарылася гэтым і старалася на справе апраўдаць назву народнага мсціўца.
У вольную часіну мы заводзілі размовы аб тым, чым зоймемся, калі злучымся з Чырвонай Арміяй. Рыма заўсёды адказвала:
— Я пайду на фронт дабіваць немца.
Яна лічыла, што для перамогі зрабіла яшчэ вельмі мала.
Летам 1944 года са зводак Саўінфармбюро мы даведаліся аб вялікім наступленні Чырвонай Арміі ў Беларусі і шпаркім прасоўванні нашых войск. Сабраўшыся групай, дзяўчынкі гаварылі пра тое, што хутка скончыцца вайна, наша родная Беларусь стане вольная, і мы выйдзем з лесу. Але тое, што многія не ўбачаць сваіх родных, засмучвала нас. Рыма ў такіх выпадках з тугой казала:
— А Валодзю-то я ніколі больш не ўбачу.
I вось у атрадзе з'явіліся два разведчыкі-чырвонаармейцы. Партызанам было аб'яўлена, што атрад імя Ракасоўскага ідзе на ўз'яднанне з часцямі Чырвонай Арміі.
У Ліпені мы ўпершыню ўбачылі нашых савецкіх танкістаў. Што гэта была за радасць, цяжка апісаць.
Немцы здаваліся пачкамі.
З Ліпеня мы рушылі ў Асіповічы. У гэты час здарылася тое, чаго ніхто не чакаў. Па шашы Мінск — Бабруйск рухаліся часці немцаў, якія вырываліся з бабруйскага «катла». Яны напалі на наш атрад. Партызаны заляглі каля шашы.
Завязаўся жорсткі бой. Было падбіта два танкі і некалькі машын. Рыма з сямю чалавекамі вяла бой са значна большай колькасцю немцаў. Калі выйшлі патроны, яна паднялася ў атаку. У гэты час варожая куля скасіла яе.
Ужо мёртвую яе прывезлі ў Асіповічы. Тут яе і пахавалі. Над свежай магілай палітрук роты Мацвей Патапейка расказаў аб баявых справах юнай партызанкі. Звяртаючыся да ўсіх, ён сказаў:
— Мы страцілі адважную партызанку, гарачую патрыётку, якая ўсе свае сілы, усю сябе і сваё жыццё аддала за нашу Радзіму, за шчасце народа. Спі, наш дарагі, юны друг. Справу, за якую ты бясстрашна змагалася, мы давядзём да канца: даб'ём фашысцкую гадзіну ва ўласным берлагу і ўзнімем над Берлінам сцяг перамогі! Бывай, Рыма!
Партызаны ўсяго атрада сумавалі па Рыме. А мы, сяброўкі, слёзна плакалі. Вельмі шкода было Рыму, з якой прайшлі ўвесь баявы шлях, перанеслі ўсе цяжары і нястачы партызанскага жыцця... Асабліва крыўдна было, што яна загінула ў шчаслівы дзень вызвалення.
Хоць Рыма Кунько загінула, але яна жыве ў нашых сэрцах і сэрцах тых, хто жыў і змагаўся разам з ёю.