– Зразумела, – я прачытаў запісанае. – сваіх сямёра… было, з Насцяй. Пяць хат… Значыць, астатнія хаты – дзевяць – і астатнія людзі – шаснаццаць – тыя самыя дачнікі?
– Ну, хто дачнік, а нехта жыве стала ўвесь год, – згадзіўся Тумар.
– Чым жа іх, дачнікаў, Ляўдок прывабіў?
– Ды месца, мабыць, ціхае, зручнае… – падумаў уголас Тумар. – Траса недалёка. А лес побач надта на грыбы шчодры, нават на агародах баравікі растуць. А крыху далей – арэшнік стары. Яшчэ я малым быў, дык штогод мы па арэхі туды хадзілі. Гэта цяпер прысмакі магазінныя якія хочаш, а тады ляшчыну сушылі – ого, якое смакоцце было ўзімку! Ды і як на Каляды без арэхаў?
– Зразумела… Пятровіч, а дачнікі гэтыя хто? Як яны? Не турбуюць?
– Ды прыстойныя! – упэўнена пахваліў участковы невядомых мне людзей. – Мінчане ў асноўным, інтэлігенты. Ад вясны да самай позняй восені Ляўдок ажывае. З дзецьмі, унукамі прыязджаюць. Дамы падрамантавалі, якія куплялі, нехта і новы паставіў. Між сабой дружныя…
– Сябруюць?
– Так. Яны розныя гулі ладзяць, з сядзібы моладзь у Ляўдок калі-нікалі збіраецца.
– Якія гулі? – здзівіўся я. – Дыскатэкі?
– Ды не, – усміхнуўся Тумар. – Нядаўна во гулялі. Дзяўчаты адны, маладзіцы: у вянках, сукенках прыгожых, песні спявалі… Там сцэнарый цэлы, мне то не асабліва цікава, але ж прыгожа. Тады многа прыехала было народу, нашы мясцовыя ў Ляўдок прыходзяць кожны раз, ім цікава. От на Купалле прыгожа робяць: у іх там і музыкі ёсць – на дудах іграюць. Значыць, жанчыны строі апранаюць, бы з музеяў, мужчыны – кашулі вышываныя, падпяразаныя, як некалі хадзілі. І ідуць вечарам ад вёскі на выган з паходнямі пад музыку. Там вогнішча запальваюць, спектакль цэлы ладзяць. І сур’ёзныя такія, бы не дзіцячая забаўка, а справа важная ў іх. Помніцца, у пазамінулым годзе людзей шмат прыйшло, дык іх там папярэдзілі: мерапрыемства атрымліваецца, значыць, трэба ўсякія моманты арганізацыйныя забяспечыць. То ў мінулым годзе мяне запрасілі… ну, для аховы парадку. І медычка была, як патрабуецца. Але вельмі акуратна там усё. Ні п’яных, ні дурных.
– Значыць, дачнікі між сабой сяброўства водзяць? І нехта старшы ў іх ёсць?
– Ёсць, як жа без галоўнага? Федарук прозвішча, Алесь Тарасавіч. Вучоны. Усё піша нешта. На зямлі працаваць дык я яго і не бачыў, жонка шчыруе, худзенькая, невялічкая. Абое сталага ўзросту. Дачка ёсць, замужам, прыязджае іншы раз з мужам. Прыгажуня, скажу. Валасы льняныя, доўгія… У мінулым годзе дзівіўся: у сукенцы белай, з вяночкам на галаве з кветак, а валасы распушчаныя па плячах, ідзе лугам босая пад тую дуду, а з бакоў дзецюкі з паходнямі запаленымі… Бы тая русалка ці яшчэ хто. Прыгожа… Хай бы ўсе так во святы спраўлялі… А то…
– Федарук… Федарук… – я дастаў нататнік са сваімі запісамі. Вось ён – Федарук А. Т. Той самы, хто тэлефанаваў Насці і каму тэлефанавала яна. Ну так: працуе ва ўніверсітэце, гісторык. – Дзякуй, Пятровіч, ужо лягчэй. Слухайце, вы казалі, Насця ў вёсцы была… якой?
– Ды нармальна яна жыла… Паважалі яе. Ну, як пагалоскі пайшлі раней, дык глядзелі скоса, а пасля пабачылі, што чалавек яна спагадлівы, добры. Ды яшчэ ў бальніцы робіць.
– Ці былі канфлікты ў яе з кім-небудзь?
– От не скажу. Здаецца, не было.
Мы пачакалі яшчэ хвілін дзесяць, і Тамара зазірнула ў кабінет, павіталася.
– Усё, можаце ехаць. Машына сёння нікому не трэба, то хай кіроўца дзе паспіць там у цяньку, бо не спаў жа ноч… Васіль, вось табе дадзеныя на ўчарашняе ДТЗ. Андрэй Янавіч Дылько, трыццаць два гады, разведзены, дзяцей няма. Вэб-журналіст (сам разбярэшся, дзе ён там журналіст), паэт. Жыў адзін, дачу набыў два гады таму. Пятровіч, дзе гэты паэт жыў, ведаеш?
– Дык можна паглядзець, я тут у сельсавеце… значыць, замаляваў… – Тумар заспяшаўся, стаў расшпільваць сваю планшэтку.
– Мне не трэба, – спыніла яго Тамара. – Пачынайце з яго хаты. І каб панятыя былі спачатку, а не пасля таго, як у хату зойдзеце…