Выбрать главу

Стаіць бязладная гамана, смех, грае музыка. І грае не які-небудзь там гармонік, а цэлы аркестр - чатыры чалавекі з нейкімі бліскучымі, мудрагелістымі трубамі, гітарамі, якіх яна зроду й не бачыла. Віктар ездзіў па гэтых музыкаў спецыяльна ў Пінск, заплаціў вялікія грошы.

Усе чакаюць жаніха і яго радню. Вось-вось яны павінны прыехаць са сваіх Пінкавіч. Ужо не раз, прысеўшы за багатыя сталы, і выпілі, і паспявалі, а чаканых гасцей усё няма. Узрушаны Віктар раз-пораз бярэ слухаўку і тэлефануе на пошту - яна ля самага гасцінца, - пытаецца там у некага:

- Ну што, не відно? - і адыходзіць, недаўмяваючы. - Дзе ж яны затрымаліся?

Саня з жанкамі парадкуе на сталах, ставячы закуску, выпіўку.

Марылі пакуль рабіць няма чаго. Яна заглядвае ў спальню, дзе каля Валі шчыруюць яе сяброўкі. У доўгай белай сукенцы, у прыгожым дарагім вэлюме, Валя трымаецца сур'ёзна-стрымана, выглядае зусім дарослай. Убачыўшы бабулю, прыветліва ўсміхаецца, махае рукой. «А можэ, дасць Бог, усё будзе добрэ? - супакойваецца Марыля. - Можэ, напрасно я набрала ў галаву?»

...Сватоў, што пастукаліся ў хату зімовым адвячоркам, ніхто не чакаў. Віктар і Саня разгубіліся. Чужыя, незнаёмыя людзі. Ажно з Пінкавіч, за трыццаць кіламетраў. Дый... дый Валю яшчэ не збіраліся аддаваць замуж - толькі ж скончыла школу, паступіла вучыцца ў Менск, на настаўніцу.

- А мы, знацца, і не гонім, - спакойна сказаў бацька жаніха, чырванатвары, з тоўстым, аж перавальваўся цераз папругу жыватом. - Мы і не гонім. Мы, знацца, хацелі б дамовіцца ў прынцыпе. Спяшацца нам няма куды. Мы вось прыехалі да вас, а вы, знацца, прыязджайце да нас, паглядзіце, як мы жывём, з Сашкам нашым паталкуйце. А там будзе бачна...

Сваты як з'явіліся раптоўна, так і сабраліся. Селі ў свае «Жыгулі» - і паехалі, пакінуўшы Саню і Віктара гадаць: што за людзі? Адкуль ведаюць іх дачку? Што за жаніх?

А на другі дзень у хату зайшоў Віктараў сусед, Юзік Яворскі. Хітравата пасміхваючыся, спытаў:

- Ну, як сваты?

- А ты адкуль ведаеш? - здзівіўся Віктар.

- Ведаю... Мой жа Васіль служыў разам з іхнім Сашкам. От ён яму пра вашу Валю і расказаў. Так што шукай, браце, як кажуць, магарыч.

- Паспеецца... - не падтрымаў яго тону Віктар. - Ты мне лепш скажы, што яны хоць за людзі.

- Я-то іх не знаю, - паціснуў плячыма Юзік. - Васіль ездзіў нядаўна да іх, гасцяваў. Казаў, што багата жывуць, парнікі трымаюць. Знаеш, якія грошы закалачваюць? Па сем-восем тысяч за лета!

- Ого! - крутнуў галавою Віктар і глянуў запытальна на Саню. Тая сядзела ўся ўрачыста-сур'ёзная, прагна лавіла кожнае слова.

- А што ты, браце, думаеш! Бачыў, якія ў іх «Жыгулі»? Люкс! Такія і ў старэйшага сына. Не сумнявайся, малодшаму свайму купяць не горшыя.

- От, знайшлі пра што гаварыць, - сказала, не вытрымаўшы, Марыля. - Хіба ж дзело ў «Жыгулях»? Галоўнае, коб хлопец харошы буў.

- Яно-то так... - вёў сваё сусед. - Але калі ёсць грошы, то і хлопец будзе харошы.

Яна тады нават паспрачалася трохі, бо не спадабаліся ёй сваты - вельмі ж нейкія сытыя, задаволеныя, упэўненыя. І размову вялі спакойна, дзелавіта, практычна, нібы гаворка ішла не пра чалавека, а звычайную рэч, якую можна з выгадай купіць, прадаць.

Саня з Віктарам, аднак, з'ездзілі ў Пінкавічы. А калі вярнуліся, то ўжо нічога і слухаць не хацелі.

- Лепшага для Валі мы, каб і хацелі, не знойдзем...

Сказалі - як адрэзалі.

Усё ім там прыйшлося даспадобы: і цяпліцы («ой-ёй-ёй, там жэ цэлы агарод пад плёнкаю!»), і сад, што дае да тысячы рублёў, і вялікі, дагледжаны дом. А побач з гэтым домам стаіць, ужо амаль гатовы, яшчэ адзін, на чатыры пакоі - для Сашы. Калі Валя пойдзе, то можна будзе жыць дома, а на работу ездзіць у горад, які, можна сказаць, пад бокам.

- Ну, а сам гэты Саша, як ён вам? - папыталася Марыля, калі тыя нарэшце скончылі расказваць.

- Нічога, па-мойму, хлопец, - сказаў Віктар.

- Ага, нічого, - паўтарыла і Саня. - Адно што, можэ, хіба занадто спакойны нейкі. Ну, да гэто, можэ, к лепшаму.

- І што вы надумалі?

- А што тут думаць, мамо? Пайсці на ўсё гатовае, ды ў такія людзі... Шчасце, можно сказаць, само ў рукі даецца.

- Ніхто не знае, дзе яно, шчасце, блукае... - уздыхнула Марыля, прыгадаўшы, як некалі і сама, спакусіўшыся на багацце, шаснаццацігадовай дзяўчынай пайшла за Кандрата, у якога было многа поля, а ёй, сіраціне, здавалася: дзе поле - там і шчасце. А як прыйшлося, то нічога добрага на гэтым полі не ўбачыла. Тады толькі і адкрыўся свет, калі арганізавалі ў іхняй вёсцы калгас.

- Я свайму дзіцяці не вораг, - сказала Саня, зразумеўшы, мусіць, што турбуе Марылю. - Канечне, у тых парніках трэба працаваць, само яно расці не будзе. Але старыя сказалі, што Валя хай уладкоўваецца дзе хочэ, у горадзе, дак у горадзе, яны да цяпліц прывязваць яе не будуць. Саша ўправіцца і сам. У яго часу хапае. Ну, а яна ўжэ хіба толькі калі што паможэ, ды і то якую лягчэйшую работу.