Далей - болей. Сваркі рабіліся ўсё больш частыя, усё больш гняўлівыя. Марыля бачыла, што Янак ходзіць увесь напяты, нібы струна, што яшчэ адна-дзве такія сутычкі, і ён можа сарвацца, натварыць бяды.
Улучыўшы момант, калі Зося ў хаце была адна, Марыля сказала:
- І што ты сабе, маладзіца, думаеш! Хіба так можно? Ты ж адаб'еш яго ад дамоўкі.
Зося адразу натапырылася.
- Гэто маё дзело, што можно, а што няможно. Як-небудзь абыдуса без саветаў.
- Я ж табе кепского не саветую...
- От, коб меней розныя саветчыкі лезлі не ў сваё дзело, дак, можэ, і праўда було б лепш.
«Ого, як загаварыла! - здзівілася Марыля. - А тады, як прыходзіла, то гатова була рукі цалаваць. А цяпер, бачыш, ёй ужэ ніхто й не трэба».
Аднак Марыля пра тую размову напамінаць нявестцы не стала. Адказала спакойна, разважліва:
- Я ў саветчыкі не набіваласа і не набіваюса. Але тое, што ты робіш, - не толькі тваё дзело. Янак мне сын, і я не магу глядзець на ўсё спакойна. Так, Зося, не можно. Не канечне, каб усё твой верх буў. Трэба іншы раз і перамаўчаць. А як жэ? Такая наша жаночая доля.
- Ну, пэўно ж. Свайго сыночка вы будзеце абараняць. Вінавата я адна. Хто я вам? Чужая. Таму і вінаватая ва ўсім.
- Чаму ж? Я і Янака не хвалю. І ён бывае вінаваты. Але згода ў хаце - ад жонкі. Трэба крыху і сцярпець, калі што якое. Усім нам хочацца адразу ўзяць лейцы ў свае рукі да яшчэ нацягнуць іх тужэй, пацешыць свой гонар: от, маўляў, якая я лоўкая - мужык мой на цырлах перада мной бегае... Што ж, іншы, можэ, і будзе бегаць, а каторы не захочэ, халактар не такі. Што тады?
- Во, во! Вы яшчэ і Янаку гэто скажыце, - глянула ваўкавата з-пад ілба Зося. - Тады ўжэ ён саўсім расперажэцца.
- Скажу тое, што трэба, не турбуйса. А цябе просто прашу: не лезь з ім у чубкі. Ласкаю старайса, ласкаю... Іншы раз добрае слова больш зробіць, чым вялікая сварка.
Не паслухалася Зося. Палічыла, мабыць, за нізкае прымаць чужыя парады.
І дазвягалася.
...Марыля замешвала ў сенцах сечку, калі пачула з хаты дзікі Зосін крык. І тут жа ў сенцы выскачыў, мацюкаючыся, Янак.
- Чаго натварыў? - ступіла яна да сына.
- Я гэту сволач калі-небудзь заб'ю зусім! - скрыгатнуў ён зубамі і крутнуўся на двор.
Перапужаная Марыля кінулася ў хату. Зося, уся ў крыві, ляжала на лаўцы і слаба стагнала.
- Што ён з табою зрабіў, Зосько? - нагнулася яна над нявесткай.
А тая і вочы пад лоб закаціла:
- Усё мне. Канец...
«Ах, горэ ты маё!» - замітусілася Марыля каля Зосі. Разарвала старую хустку, намачыла яе ў халоднай вадзе, асцярожна выцерла Зосін твар. Кроў ішла толькі з носа.
- Ну, маладзіца, маліса Богу, што гэтым абышлоса.
Прыклаўшы нявестцы халодны кампрэс на пераноссе, Марыля прысела побач. Тая ляжала моўчкі, не варушылася і не расплюшчвала вачэй.
- Галава не баліць?
- Ох... Усё баліць... Усё чыста баліць...
- І чым жэ гэто ён цябе?
- Кулаком... Думала, заб'е.
- Ай-яй-яй! Паганец! Рукі ўжэ стаў распускаць.
- Стаў! Канечне, стане! - падхапілася Зося і раз'юшана, як бы не ляжала хвіліну назад нежывая, накінулася на Марылю. - Бо набаўляеце! Ён бы слухаўса мяне, коб не вы. Гэто вы яго вучыце не патураць жонцы, не хадзіць перад ёю на цырлах. Думаеце, я не знаю? Усё знаю! Вы набаўляеце, вы!
Марыля чакала, пакуль выгаварыцца нявестка, і калі тая, захліпаўшы носам, змоўкла, сказала з крыўдаю:
- От, Зося, Зося... Гэто ж ты пра мяне так думаеш... А я хіба хацела калі табе чаго кепскаго? Хіба ты мне чужая? Вы ж цяпер з Янакам для мяне роўныя. Нашто ж мне набаўляць, сварыць вас? Я ж хацела, коб вы пабраліса, жылі хораша, дружно. І цяпер гэтаго хочу. Таму і не ўцярпела, пасаветавала табе... А ты унь як перавярнула... Нядобрэ гэто, Зося, нядобрэ...
Нявестка панура маўчала. І невядома было, ці яна раскайваецца, што пад злосць, неабдумана сказала, ці проста не хоча болей гаварыць.
Зразумеўшы, што размовы не атрымаецца, Марыля ўстала з лаўкі.
- Ну, як сабе хочэш. Бог табе суддзя. Пакрыўдзіла ты мяне, але зла я не трымаю. Толькі паўтару: не пераменішса - не будзе ў вас жыткі. Памянеш маё слова, не будзе.
Зося пасля таго пацішэла. Дайшло, мусіць, што крыкам нічога не возьмеш, стала больш хіліцца да мужа. Не высоўвалася ўжо гэтак са сваім языком, часцей прыкусвала яго, перамоўчвала, калі што якое.