- Дзякуй, сынок, дзякуй.
Марыля ведала: апошнія гады Алесь працаваў у нейкім інстытуце па меліярацыі. Быў давольны. Хваліўся: калі дзе якая запарка - ідуць да яго. Кватэру новую абяцалі. І вось табе маеш...
- Можа, гарбаты наліць? - папыталася нявестка.
- Ага, Надзько, налі. Смага з дарогі...
Гарачай, духмянай гарбаты Марыля выпіла цэлы кубак. Памаўчала, выціраючы хустачкаю ўспацелы твар, сказала:
- Аддалі другому... Чаму ж?
- Значыць, другому яна больш патрэбная. Вялікая бяда - пажывем яшчэ і ў гэтай. А ёй... - кіўнуў Алесь у бок жонкі, - Бог ведае што здаецца.
Сын усміхнуўся, як бы ўсмешкаю пацвярджаючы, што ўсё добра, нармальна, - знайшлі пра што гаварыць, і, падаючы Надзі сподачак з кубкам, папрасіў:
- Налі, калі ласка, і мне.
Але ад пільнага позірку Марылі не ўтаілася ні тое, як змушана ўсміхнуўся сын, ні тое, як дробна задрыжаў сподачак у ягонай руцэ. Перажывае...
- От бачыце, мама, - сёрбаючы гарачую гарбату, загаварыў Алесь. - Не паспелі вы парог пераступіць, як мы хутчэй са сваімі бедамі... Раскажыце лепш, што там у вас дома? Якія навіны?
- У нас? - уздыхнула Марыля і стала спакваля расказваць. Навіны былі не надта вясёлыя. Памёр сусед Хведар. Сядзеў на парозе, абіраў бульбу - і нават нажа не паспеў выпусціць з рук... Жамойда пасварыўся з аграномам - от жа чалавек, з усімі людзьмі перасварыўся ўжо, як ён будзе працаваць? Паведаміла і прыемнае - дачка Надзі Накразавай выйшла замуж, вяселле згулялі.
- Чакайце, якая дачка? - здзівіўся Алесь. - У яе ж быў сын. Адам. На тры класы ніжэй ішоў за мяне. Дык ён даўно ажаніўся. А дачка? Нешта я не знаю...
- Можэ, і не знаеш. Яна яшчэ малая була, як ты кончыў школу. А колькі ж гэто ты гадоў у Менску?
- З шэсцьдзесят другога. Васемнаццаць, лічыце.
- О, бачыш. Дзе ж ты ўжэ будзеш ведаць маладзейшых. Харошая дзеўка. І хлопец трапіўса харошы. Ты, мусіць, ведаеш яго - Пеця Кудраўцоў, Васіля Кудраўца сын. Каторы ля балотца жыве. Ведаеш? Ну от. Харошы хлопец, грэх було б што казаць. Працавіты, няп'юшчы.
- А Янак як? П'е?
- П'е, - сумна кіўнула Марыля. - Пасля больніцы трохі патрымаўса. А цяпер зноў... Разбасячыўса, не дай Бог.
Алесь шчыра любіў і шкадаваў свайго старэйшага брата. Кожную вестку пра нелады ў Янакавай сям'і прымаў блізка да сэрца, балюча перажываў. Бываючы дома, Алесь не раз гаварыў з Янакам, дакараў яго, пакуль той аднойчы не сказаў: «Не трэба, Алесь... Я ўсё разумею. Толькі розныя нам, браце, выпалі дарогі. Розныя... і давай больш не будзем пра гэта».
- Мда-а... - прамовіў Алесь задумліва. - Невясёлую рэч вы паведамілі, невясёлую...
- Якая ўжэ тут весялосць, калі бяда за бядою.
- Не бяда гэта, а разбэшчанасць, - азвалася Надзя, якая да гэтага слухала іхнюю размову моўчкі.
- Можэ, яно і так... - пагадзілася Марыля. - Але ў жыцці не заўсёды ўсё просто...
- А, і слухаць не хачу! - падхапілася Надзя і ўзялася нервова прыбіраць са стала посуд.
Алесь зірнуў на гадзіннік, падняўся таксама.
- Ладна. Будзем класціся. Заўтра ж рана ўставаць. Дый вы, мама, стаміліся з дарогі.
- А ў колькі вы едзеце?
- Цягнік у сем трыццаць. Але на вакзале трэба быць раней. Едзем цэлай групай.
- А-а, разбалбаталаса я тут, а вы нічого і не кажэце... Дай я табе, Надзько, крыху памагу.
Але нявестка рашуча забрала з яе рук посуд, які яна намерылася ўжо мыць, і мякка сказала:
- Я ўсё, мама, зраблю сама. Невялікая тут работа. Не мачыце рук. Алесь, заві маму ў залу. Ды раскладзі там крэсла-канапу. А я зараз пасцялю...
20
Раніцаю Алесь заглянуў у залу.
- Усталі? Ну і добра.
Ён быў ужо амаль сабраны - у касцюме, з напакаваным партфелем у руцэ.
- Значыць, так... На сёння абед гатовы, на пліце, вы толькі падагрэеце. А на заўтра што-небудзь зварыце самі. Папытаецеся ў Светы, яна скажа што. Прадукты ў халадзільніку. Глядзіце, каб дзеці рабілі ўрокі. Ну, от, здаецца, і ўсё... Ага, ледзь не забыўся. Можа зайсці сусед, невысокі такі, чарнявы мужчына, папросіць пазычыць грошай. Не давайце. Дазнаецца яго жонка - будзе скандал.
Алесь зірнуў на гадзіннік, гукнуў:
- Надзя! Спазняемся...
- Іду, іду! - выбегла Надзя з кухні, на хаду сказала Марылі: - Глядзіце ж, каб елі самі! Вечарам паслязаўтра будзем.
І толькі калі за імі зачыніліся дзверы, Марыля раптам спахапілася: забыла папытацца, калі будзіць дзяцей.
Будзільнік паказваў толькі палавіну сёмай.
«Хай паспяць. Разбуджу ў сем», - рашыла яна і пайшла на кухню.
Наабірала бульбы, накрышыла ў вялікую патэльню, паставіла на агонь. Узялася парадкаваць на стале: Надзя з Алесем спяшаліся, не паспелі за сабою прыбраць.