— А Рэпкіна?
— Яна не спраўляецца, «Мёртвыя душы» ёсць, узносы збірае дрэнна.
— А ты далёка наперад глядзіш, — Шаліма прыплюшчыў вочы.
— Турмы ды сумы не цурайся,
— Вось як! Ну, добра. Паставім на бюро тваю прапанову.
— 3 табой нельга па-таварыску пагутарыць,
Але выносіць пытанне на бюро не захацеў.
Лапшоў усяляк хацеў дапячы Андрэю: сачыў за кожным яго промахам і потым стараўся расказаць усім, які першы сакратар недацёпа, намякаў на нейкія цёмныя плямы ў біяграфіі Шалімы. Андрэй стараўся не звяртаць на гэта ўвагі. Але аднойчы не вытрымаў. Неяк яны пасля нарады ішлі дамоў разам. Лапшоў між іншым заўважыў:
— Рэпкіна закахана ў цябе.
— Перастань гаварыць пошласці.
— Гэта ж чыстая праўда. У мяне вока напрактыкаванае. Ды і ў цябе губа не дурная. Дзяўчына яна здобная, толькі круцёлка, — і ён адпусціў па яе адрасу самае бруднае слова.
Андрэй спыніўся, сказаў прыглушаным, злосным голасам:
— Калі яшчэ раз я пачую такія агіднасці, ведай, дам у морду, а потым яшчэ ў абком напішу.
— А ну цябе к чорту. Прыкідваешся нямаведама кім. 3 табой і пагаварыць шчыра не можна.
Лежачы ў пасцелі, Андрэй прыпомніў сённяшнюю нараду, закаханы позірк Рэпкінай, які яна не спускала з яго. «Чаго яна вытрэшчваецца на мяне. Толькі дае падставу для розных размоў. — I ўжо засынаючы, падумаў: — Заўтра ж пагавару з ёй».
Але гаварыць на такую тэму ён не адважыўся, хоць некалькі разоў заходзіў у пакойчык да Рэпкінай.
Аднойчы ён запытаўся ў Надзі:
— А вы і цяпер ходзіце на вечарынкі?
— Можа ўжо нельга?
— Наадварот. Трэба хутчэй стварыць комсамольскую арганізацыю ў «Зары». У наступную суботу пойдзеце?
— Можа і вы хочаце схадзіць?
— Вечарынка будзе?
— Не, вяселле.
— 3 танцамі?
— Абавязкова.
— Пайду.
Увайшоў Лапшоў.
— А-а-а, канфідэнцыяльная размова, прабачце. — Але ён не выйшаў, а сеў. — Куды вы збіраецеся?
— Ёсць адна справа...
Лапшоў падміргнуў. Рэпкіна ўбачыла гэта, пачырванела, выбегла за дзверы. Андрэй акрысіўся:
— Я ўжо цябе папярэджваў, што трэба адносіцца да Рэпкінай прыстойна, а ты сваё.
Лапшоў пагардліва скрывіў рот:
— Ці не прыспала яна цябе?
Шаліма грукнуў па стале кулаком, аж з прыбора выплеснулася чарніла.
— Колькі разоў буду паўтараць адно і тое ж. На наступным пасяджэнні бюро я далажу пра твае ўчынкі.
Лапшоў падабраўся, сціснуўся ў кулачок.
— Жартую я, Андрэй Антонавіч. Надзя прыстойная дзяўчына. Не трэба на бюро выносіць. Мы і так можам разабрацца.
«Ліха з ім, не трэба, можа паразумнее»,— вырашыў Шаліма.
У суботу Шаліма з Рэпкінай пайшлі ў «Зару». Вяселле ішло ў двух хатах адразу: у адной танцавала моладзь, у другой частаваліся госці. Дзяўчаты абступілі Рэпкіну, зашчабяталі. Надзя нешта сказала ім. Высокая чарнявая дзяўчына падбегла да Шалімы, прапанавала распрануцца. Па яе знаку з лаўкі падняліся адразу дзве дзяўчыны, прапануючы месца. Шаліма сеў. Ён увесь час думаў, як яму завязаць знаёмства, як пачаць размову. Самае лепшае запытацца пра што-небудзь. Але пра што... Нарэшце ён адважыўся, звярнуўся да суседкі справа, гарэзлівай дзяўчыны:
— Часта ў вас бываюць вяселлі?
У яе вачах заскакалі вясёлыя чорцікі:
— Раз у год на святыя нігды. Хлопцаў у калгасе па пальцох пералічыш і тыя насы задраўшы ходзяць, ламаюцца, як капеечныя абаранкі.
— Навошта ж вы іх адпускаеце з калгаса?
— Іх, чарцей, утрымаеш! Да прызыву яшчэ за калгас трымаюцца, а пасля арміі ўсе ў горад падаюцца. Мы ўжо хацелі Жукаву пісаць, каб парадкі навёў, спецыяльны загад выдаў: дэмабілізаваны можа жыць, дзе хоча, а жаніцца абавязкова на сваёй калгаснай дзяўчыне павінен.
Іх размову нечакана спынілі: прышоў жаніх, высокі, падстрыжаны пад бокс дзяцюк, з белай ружай на лацкане пінжака.
— Прабачце, таварыш сакратар, так сказаць, за стол да нас просім.
Шаліма апешыў. Ісці за стол азначала піць гарэлку. А ці добра гэта сакратару райкома комсамола? Ды і Лапшоў можа скарыстаць. Мала што пайшоў на вечарынку, дык яшчэ выпіваў на ёй. Ён ліхаманкава думаў, якую знайсці прычыну для адгаворкі.
— Дзякую... я тут, з моладдзю.
— Не, пойдзем, — цягнуў той Шаліму за рукаў. На дапамогу прышоў бацька жаніха.
— Не пагрэбуйце, таварыш сакратар, нашым, калгасным. Прысмакаў у нас асаблівых няма, прабачце. Чым багаты, тым і рады.
Жаніх тым часам падбег да Надзі.
— Кідай, Надзя, танцы, пайшлі вып’ем. Дуська загадала без цябе не прыходзіць.
— Пойдзем, Надзя, трэба жаніха ўважыць.