Выбрать главу

Кудрачок. Ды ты што?! Брэшаш, прыдумаў усё.

Несцерка. Сваімі вушамі чуў. А не верыш — праверыць лёгка. Бачыш — тройка едзе. Гэта татарын па Кацярыну. Вось мы яго спытаем.

Несцерка бярэ мяшок і становіцца ля дзвярэй. Уваходзіць кухар-татарын.

Кухар. Мая прывёз…

Несцерка накрывае яго мяшком, валіць і завязвае.

Несцерка. Бач ты, нехрысць, вочы ў сабакі пазычыў, а ну, што тут у яго. (Дастае адзенне ксяндза.) Бачыш? (З кішэні адзення дастае пісьмо і чытае.) «Той, хто перадасць гэтае пісьмо, адвязе вас па маіх справах. Пшэбыеўскі». Ага, гэта мне спатрэбіцца. Ну, што пан загадаў рабіць увечары?

Кухар. Мая твая не разумей.

Несцерка. Зараз зразумееш. (Бярэ нагайку і б’е.) Што пан загадаў рабіць увечары?

Кухар. Стой, стой, разумей, мая твая разумей!

Несцерка. Кажы, а то яшчэ ўсыплю.

Кухар. Вянчаць пана з Кацярынаю загадаў — я не хацеў, але пан загадаў — а яго спалохаўся.

Несцерка (б’е). Не палохайся пана, падпанак чортаў.

Кудрачок. О Божа! Я ж стары дурань — сам сваю дачку на гэткае аддаваў!

Несцерка. Паверыў?

Кудрачок. Прабач, што я, стары дурань, нарабіў бы! Але гэта так проста яму не сыдзе. Я да губернатара дайду — найду ўправу.

Несцерка. Э, кінь. Там, наверсе, яшчэ толькі лапці плятуцца, каб пайсці на людское гора паглядзець. I заўсёды хто-небудзь знойдзецца, каб гэтыя лапці паціху расплесці.

Кудрачок. Ды што ж, гэта яму ўсё так і сыдзе?

Несцерка. Не, брат, спускаць нельга. Толькі не жаліцца. Што, мы самі не знойдзем на панскі розум мужыцкай хітрасці?

Уваходзяць Бургамістр і вартаўнікі.

Бургамістр. А — вось ён. Хапайце яго — і ў мех, і завяжыце, каб больш не ўцёк.

Вартаўнікі запіхаюць Несцерку ў мех.

I нагайку прынясіце мне — я яму адразу ўсыплю.

Вартаўнікі выбягаюць.

Кудрачок. За што ж гэта вы добрага чалавека ў мех?

Бургамістр. Добрага? Ведаю я гэтага добрага. Але на гэты раз ад мяне не ўцячэ. За ўсё разлічуся — эй, нагайку нясіце!

Выбягае таксама следам за вартаўнікамі. Кудрачок хутка мяняе мяхі — з кухарам на сярэдзіну хаты, з Несцеркам — пад стол. Убягае Бургамістр.

(Б’е.) Вось табе, вось табе тры валасіны, вось табе тры валасіны!

Кухар. Разумей, мая ўсё разумей!

Бургамістр. Зразумееш у астрозе, з цябе скуру спушчу — усё зразумееш! Бургамістра не правядзеш!

Вартаўнікі забіраюць мех, усе выходзяць. Кудрачок выпускае Несцерку з мяха.

Несцерка. Вось як, братка. Відаць, намазоліў я тут вочы, трэба далей ісці.

Кудрачок. А як жа з Пшэбыеўскім?

Несцерка. Тут брат — разарвацца, а не паддацца. Адпраўляй Кацярыну насустрач Андрэю, а як звечарэе — прыходзь да касцёла. Будзе яму нявеста, ды з другога цеста. Папомні маё слова: што лапці сплятуць, таго боты не разблытаюць. Будзе вяселле!

Карціна восьмая

Злева — алтар касцёла. Амаль уся сцэна свабодная для танцаў. Пшэбыеўскі ў простым адзенні пад руку з нявестаю. Цёмна, гараць свечкі. За маладымі Кудрачок і некалькі лакеяў. Гучыць арган.

Манах (у адзенні ксяндза). Будзьце мужам і жонкаю, дзеці мае. Пацалуйцеся!

Пан падымае фату нявесты і здзіўлена адскоквае. Нявеста — гэта Малання, якая хапае яго і цалуе.

Пшэбыеўскі. То цо такое?! Хто то? Ты каго, нягоднік, мне падсунуў?

Кудрачок. Не ведаю, паночку. Вы маскарад зрабілі, а мы — кірмаш. Вось і атрымалася ўсё шыварат навыварат.

Пшэбыеўскі. Ага, акруціць мяне захацелі — не выйдзе — вянчання не было, то ж не ксёндз, то кухар мой, татарын Мустафа.

Манах. Пабойцеся Бога, пан Пшэбыеўскі, які ж я татарын?

Пшэбыеўскі. А-а-а, а ты адкуль узяўся, цябе хто клікаў?

Манах. Несцерка прывёз — вось па вашым пісьме. (Падае пісьмо.)

Пшэбыеўскі. «Той, хто перадасць гэтае пісьмо, адвязе вас па маіх справах», — а, дык гэта гэты прайдзісвет!

З’яўляецца Несцерка.

Несцерка. Я-я, паночку, — прабачце, што затрымаўся, пакуль праспаўся пасля вашае гарэлкі.