Выбрать главу

Брындзюкоўна. Божа, замучылася. Раней, калі гандлявалі, як добра ўсё было — а як вылезлі ў гэтыя бургамістры — і пайшло, і паехала, і пакацілася!

Несцерка. Здараецца. Ад вялікага звання кроў пачынае кіпець. Але ёсць ад гэтага адзін сродак…

Брындзюкоўна. Які сродак? Што толькі я не рабіла — і травы варыла, і да шаптух хадзіла — які сродак, скажы, мілы чалавек?

Несцерка. Сродак верны. Але задатачак бы наперад…

Брындзюкоўна. Наперад толькі дзеўкі жэняцца. Калі дапаможа — не пашкадую грошай, век памятаць будзеш.

Несцерка. Ды я цябе і так не забуду (мацае галаву). Ну, добра, слухай. Уся бяда ад трох сівых валасін, што выраслі ў твайго мужа пад барадою. Трэба выразаць іх — і ні на каго, акрамя законнай жонкі, і не гляне.

Брындзюкоўна. А як жа гэта зрабіць?

Несцерка. Кухонным нажом. Навастрыць перад гэтым, і тры разы плюнуць на яго — інакш не атрымаецца. Ну, а мужа падпаі — каб не пачуў.

Брындзюкоўна. Ну, гэта ўжо не дурніца, сама ведаю. (Бягом бяжыць да дзвярэй.)

Несцерка. Гэй, куды так хутка? Вось праўда, ахвота горш няволі. (Мацае галаву.) У-у, як дала, а? Ну ды ладна — будзе і табе «сродак».

Карціна чацвёртая

Добра прыбраны пакой. За перагародкай бачны ложак, стол, шафа, буфет, насупраць печка. Частка сцэны — вуліца, ганак, насупраць відаць лесвіца на гару, бачна адрына. Сцяна хаты выходзіць на першы план так, што заслона можа закрываць толькі частку сцэны — вуліцу або хату. У пакоі Малання. Яна паглядае ў акно, кагосьці чакае.

Малання (пяе).

Не закрыю на ноч дзверы, Няхай будзе халадок. Каб хадзілі кавалеры I насілі мне мядок.

Нехта грукае ў дзверы, Малання выглядае ў акно.

А Божачка, і прынёс жа цябе чорт за пазухай (адчыняе дзверы). Пан бургамістр, рада бачыць. Праходзьце, праходзьце.

Бургамістр. Добры вечар, пані Малання. Як жывяце?

Малання. Вядома ж — жыццё ўдавы невясёлае. Сядайце, калі ласка, гарбаты пап’яце?

Бургамістр. Гарбаты, ды з цукрам, а самі пані Малання саладзей за той цукар. (Садзіцца ля стала, хоча абняць Маланню.)

Малання. Вы ўсё жартуеце, а як Брындзюкоўна прыйдзе — зноў пад стол.

Бургамістр. Пані Малання прыдумае — пад стол. Паперка патрэбная звалілася — вось і прыйшлося падняць.

Малання. То вы ўсе свае паперы пад сталом пішаце?

Бургамістр. Улада, пані Малання, ведае, дзе што пісаць. Ва ўлады ўсюды клопат. Вось і да вас сягоння не так сабе.

Бургамістр пакрыху падсоўвае сваё крэсла да Маланні, а яна пакрыху адсоўвае.

Малання. Які ж у вас да мяне клопат?

Бургамістр дастае паперку і здалёк паказвае яе. Цяпер Малання падсоўвае сваё крэсла, а Бургамістр адсоўваецца.

Што гэта ў вас?

Бургамістр. Ды так, паперка адна.

Малання. Пакажыце.

Бургамістр. І з пячаткаю, і ўсё як трэба.

Малання. Дайце, дайце паглядзець.

Бургамістр перастае адсоўваць крэсла, Малання падсоўваецца, потым перасядае на калені да бургамістра і забірае паперу.

(Спявае.)

Аддала ў салдаты Ваню, Не качала галавой. Была дзяўчынкаю — гуляла. Пагуляю і ўдавой.

Пачынае танцаваць і спяваць разам з Бургамістрам.

Бургамістр.

Для цябе стараюся, Раскраса-красавіца, Ты ж мяне кахаць не хочаш, Што не падабаецца?

Малання.

Ты малы і пузаты I нізкага росту. Цябе трэба ўтапіць З высокага мосту.

Бургамістр.

Як мае чырвонцы брала, Губы не крывіла, А цяпер пускаць не хочаш, Нячыстая сіла.

Малання.

А я грошы брала, брала. Усё жартам выдавала. Ды ты стары, як калода, А я млада, як ягода.

У час танца Бургамістр ловіць Маланню і пачынае абдымаць яе. Тут нехта грукоча ў дзверы.

Бургамістр. Каго гэта нясе?

Малання. Мо зноў Брындзюкоўна?

Бургамістр. Э-э, куды ж гэта мне? (Хоча схавацца пад стол.)

Малання. Бач ты, прывык. Лезь сюды, потым у сенцы выкіну.