— Разумею. І вы лічыце?..
— Я ніколі ўжо не даведаюся, чаму сэр Гервазы пасылаў па мяне! Гэта бясспрэчна!
Пуаро ўсё хадзіў па кабінеце. Ён паправіў адну-другую рэч на каміннай паліцы, агледзеў картачны столік каля сцяны, адчыніў у ім шуфляду і дастаў маркёры для брыджа. Потым падышоў да пісьмовага стала і ўважліва зазірнуў у кошык для паперы. Там не было нічога, апрача папяровага мяшэчка. Пуаро дастаў яго, панюхаў, прамармытаў: «Апельсіны» і, разгладжваючы мяшэчак, прачытаў на ім: «Карпентэр і сыны, гандаль садавінай, Гэмбара Святой Марыі». Ён якраз акуратна складваў мяшэчак, ражок да ражка, калі ў пакой зайшоў палкоўнік Бэры.
8
Палкоўнік плюхнуўся на крэсла, пакруціў галавой, уздыхнуў і сказаў:
— Як гэта жахліва, Рыдл! І якая цудоўная, цудоўная лэдзі Шэвені-Гарэ. Вялікая жанчына! Колькі ў яе мужнасці!
Мяккім крокам вяртаючыся да свайго стула, Пуаро сказаў:
— Вы, пэўна, ведаеце яе даўно?
— Так, я быў яшчэ на яе першым балі. Памятаю, у валасах — бутоны руж. І белая, лёгкая, як паветра, сукенка… Ці ж хто-небудзь мог дакрануцца да яе!
Голас яго быў поўны захаплення. Пуаро падаў яму аловак.
— Гэта ваш, я думаю?
— А? Што? О, дзякую, ён быў у мяне сёння папаўдні, калі мы гулялі ў брыдж. Незвычайна, ведаеце, сотня пікавых анёраў[13] тройчы запар. Такога не было ніколі раней.
— Вы гулялі ў брыдж перад вячэрнім чаем, як я разумею? — сказаў Пуаро. — Які настрой быў у сэра Гервазы, калі ён прыйшоў піць гарбату?
— Звычайны, зусім звычайны. Мне ў галаву не магло прыйсці, што ён наважваўся пакончыць з сабой. Магчыма, ён быў трохі больш узбуджаны, чым заўсёды, зараз я гэта прыгадваю. Пачынаю так думаць.
— Калі вы бачылі яго апошні раз?
— Вось тады! На вячэрняй гарбаце. Больш я ўжо не бачыў, небараку, жывога.
— Вы наогул не заходзілі ў кабінет пасля гарбаты?
— Не, больш я не бачыў яго.
— Калі вы спусціліся вячэраць?
— Пасля першага гонгу.
— Вы і лэдзі Шэвені-Гарэ сышлі разам?
— Не, мы — э-э — сустрэліся ў зале. Я думаю, яна была ў сталовай, даглядала кветкі, ці што.
Маёр Рыдл сказаў:
— Спадзяюся, вы не будзеце пярэчыць, палкоўнік Бэры, калі я задам вам, можна сказаць, прыватнае пытанне. Ці былі якія спрэчкі паміж вамі і сэрам Гервазы наконт «Сінтэтык пэраган рабэ компані»?
Твар палкоўніка Бэры раптам стаў пурпуровы. Ён пачаў гаварыць трохі блытана.
— Зусім не. Зусім не. Стары Гервазы быў неразважны чалавек. Вы павінны памятаць гэта. Ён заўсёды чакаў, што з усяго, да чаго ён ні дакранецца, пацякуць малочныя рэкі! Здавалася, ён не разумеў, што ўвесь свет ахоплены крызісам. І што крызіс, безумоўна, уплывае на капітал.
— Дык паміж вамі ўсё-такі былі нейкія спрэчкі?
— Ніякіх спрэчак. Проста д'ябальская неразважнасць Гервазы.
— Ён вінаваціў вас за панесеныя страты?
— Гервазы не быў нармальны! Ванда ведала гэта. Але яна заўсёды ўмела кіраваць ім. Я ахвотна перадаваў усё ў яе рукі.
Пуаро кашлянуў, і маёр Рыдл, зірнуўшы на яго, перамяніў тэму.
— Я ведаю, што вы вельмі даўні сябар сям'і, палкоўнік Бэры. Ці вядома вам што-небудзь аб тым, як сэр Гервазы падзяліў спадчыну?
— Ну, думаю, большая частка пяройдзе да Рут. Гэта я зразумеў з яго выпадковых слоў.
— Вы не лічыце, што гэта было вельмі несправядліва ў адносінах да Х'юга Трэнта?
— Гервазы не любіў Х'юга. Цярпець яго не мог.
— Але ж у яго было моцна развіта пачуццё сям'і. Міс Шэвені-Гарэ, урэшце, толькі прыёмная дачка.
Палкоўнік Бэры вагаўся, але потым, трохі пахмыкаўшы і памыкаўшы, сказаў:
— Паслухайце, я думаю лепей сказаць вам. Строга канфідэнцыяльна, і ўсё такое.
— Безумоўна, безумоўна.
— Рут незаконная, але яна Шэвені-Гарэ. Дачка брата Гервазы, Энтані, які загінуў на вайне. Здаецца, у яго быў раман з машыністкай. Калі ён загінуў, дзяўчына напісала Вандзе. Ванда паехала да яе — дзяўчына чакала дзіця. Ванда з Гервазы ўсё абгаварылі; ёй якраз сказалі, што сама яна ніколі не будзе мець дзяцей. І яны ўзялі дзяўчынку, калі яна нарадзілася, і ўдачарылі яе па закону. Маці адмовілася ад усякіх правоў на яе. Яны выхавалі Рут, як сваю дачку, і фактычна яна і ёсць іх дачка, і варта толькі паглядзець на яе, каб зразумець, што яна сапраўды Шэвені-Гарэ!
— Ага! — сказаў Пуаро. — Вось яно што. Гэта робіць стаўленне да яе сэра Гервазы намнога больш зразумелым. Але калі ён не любіў містэра Х'юга Трэнта, то чаму ён так хацеў ажаніць яго з мадэмуазель Рут?