Выхапіў з ракі галаўня. Сціснуў у руцэ, пачаў кручок выцягваць, і ў гэты момант адчуў, а можа, толькі падалося, што ў рыбінкі б’ецца, калоціцца сэрца. Доўга не трымаў, кінуў у раку. Няхай падрасце. Калі не я, то хто іншы зловіць, радасць адчуе.
Але, бывае, што безгалосым рыбам расказваеш тое, у чым і сабе не заўсёды можаш прызнацца.
Фота
Ніколі не любіў фатаграфаваць злоўленую рыбу. І фоцік пад рукой, і рыбы злавіў, прынёс, побач з калодзежам, у місе ляжыць. Бяры і здымай. А я не раблю гэтага.
Ёсць у фотаздымках рыбацкіх трафеяў падабенства з картачкамі забітых, расстраляных, тых, што на шыбеніцах вісяць, пад сцяной побач з долам ляжаць. Разумею, што перабольшваю, але, напісаў шчыра.
Тэма
Новыя валёнкі, тоўстыя ваўняныя шкарпэткі, сінія ватнікі, кашуля, два швэдры, кажух, шалік, шапка, рукавіцы, пальчаткі з адрэзанымі пальцамі, шарабан, цыгарэты, сала, цыбуля, хлеб, тэрмас з гарбатай, скрыначка з матылём, дзве вуды, чатыры мармышкі, чырвоны калаўрот — усё гэта ў мяне было. Але. Бывае такое беларускае надвор’е, якое я называю абразіўным. Не, яно мяне не абражае, яно бярэ і здзірае скуру на твары і руках, як наждачная папера з буйной крошкай.
Менавіта такім і было студзеньскае надвор’е ў тую пятніцу 1981 года. З бліскучай снежнай крупкай, з рэзкім ветрам, з папяловым небам. На градусніку — мінус васямнаццаць. Жончын дзед глядзеў-глядзеў на мае ваганні, а потым сказаў, каб не думалася потым, то лепш схадзіць на рыбу. Я і пайшоў.
Цвецінскае возера нагадвала стол, засланы белым абрусам, ні зморшчынкі, ні складачкі. Лёд цвёрды. Дзве гадзіны хадзіў з месца на месца. Рыбы не было ні на дне, ні пры дне, ні пад самым лёдам, ні на глыбіні, ні на плыткіх месцах. І рыбакоў не было, а старыя лункі даўно і надзейна замерзлі. Перайшоў на раку. Свідраваў у траве, пасярэдзіне ракі, бліжэй да берага, далей. Гарбату выпіў, з’еў сала з хлебам, пакурыў. Ногі, рукі і нос мерзлі. Калі міргаў, то бачыў свой бэзава-шэры нос. Расплывіста, але бачыў. Калі на гадзінніку было без чвэрці тры, то пачаў марыць пра самагонку, грубку, гарачую капусту, мяккі ложак і коўдру.
Пакуль лез праз сумёты — крыху адагрэўся. Збочыў з шашы, бо на ёй дзьмуў пранізлівы вецер, і працерабіўся праз кусты да маленькага азярца. Яно хавалася ў яміне, а вакол пагоркі і лес. Там было зацішна, там думаў пакурыць і адпачыць. Азярко звалася «Пярылы», і акрамя вялізных карасёў іншая рыба там не лавілася. Але карасі — летам, а цяпер канец студзеня. Пасля глыбокага снегу ісці па лёдзе лёгка і прыемна. Каб адагрэцца — прасвідраваў тры дзіркі ўзапар. Ведаў, што рыбы тут не будзе, але начапіў далікатнага матыля і апусціў у ваду. Паклаў вуду і пачаў прыпальваць цыгарэту. Вуда тарганулася кіўком, я не паверыў, а потым і падскочыла. Большая за далонь краснапёрка заскакала на лёдзе. Я нават перахрысціў лунку, вуду і пенапластавую скрыначку з барвовым матылём.
За першай другая, а за ёй трэцяя, пятая, дзясятая. Лічыць перастаў. Усе рыбіны былі аднолькавыя, як мераныя, грамаў па дзвесце пяцьдзясят.
Чапляў матыля, апускаў, ківок торгаўся, выцягваў рыбіну. Прыемная, аднастайная праца. Што сцямнела заўважыў па тым, як джала мармышкі ўсе часцей знаходзіла не матыля, а палец. Кляваць пачало слабей. Рыба не змесцілася ў бляшаны шарабан. Рэшту давялося спакаваць у торбу.
Дзед хваляваўся. А калі ўбачыў, што я прынёс поўны з коптарам таз яркай рыбы, пачаў смяяцца.
У восем вечара, калі я ляжаў у ложку, а ўваччу торгаўся ківок вуды, прыехаў жончын брат. Спытаў, ці быў я на рыбе. Адказаў, што быў і нават трохі злавіў. Ён пайшоў у сенцы глянуць. Прыбег спалоханы і здзіўлены. Раніцай падняў мяне, калі яшчэ было цёмна.
На «Пярылах» мы не злавілі і нават не бачылі, каб ківок варухнуўся. Пайшлі на раку, потым на возера, потым зноў вярнуліся на «Пярылы». Надвор’е было абразіўнае. У той дзень я і прыдумаў тэму дыпломных палотнаў.
Паводка
Свет блакітна-жоўты, колеры перамешваюцца, зліваюцца, а таму ён падаецца зялёным. Вёска на высокім беразе, на строме, узімку з гэтага берага лётаем на лыжах і санках. У канцы красавіка ад берага да самага далягляду — блакітная вада. Там, дзе далягляд, Сож.
На чорнай лодцы плывём са стрыечным братам. Побач з кустамі, побач з дрэвамі, па адлюстраваннях аблокаў, па бліскучых хвальках. Палохаем качак, і яны ляцяць, а іхнія крылы рассякаюць блакітнае паветра са свістам. Мы заплылі далёка, берага амаль не відаць. У вадзе, пад вадой, як прыціснутая павелічальным шклом, яркая трава.