Я ішоў па вільготным пяску, пад нахіленымі вудамі, пад напятымі жылкамі, слухаў, як дыхае мора, музыку слухаў і незразумелыя размовы рыбакоў. Думаў пра тое, як ім добра. Выйшаў з дому, да вады паўсотня крокаў, вынес стол і крэсла і лаві сабе рыбу. Адна з вудаў, побач з якой праходзіў, пачала торгацца, уздрыгваць, гнуцца, дзілінькаць званочкам, а гаспадара не было.
Нельга хапаць чужую вуду, але я схапіў, не стрымаўся. Пачаў круціць катушку. Рыбіна ўпіралася, торгалася, але я памалу падцягваў яе да берага.
Адчуў, як падбег запыханы гаспадар. Хацеў аддаць яму вуду, але ён паказаў на мігах, каб я сам паспрабаваў выцягнуць рыбіну, каб давёў справу. Рыбіну выцягнуў, у пяску перапэцкаў. Доўгая, круглая з хвастом, як у ляшча, падобная да крамнай скумбрыі.
На пясчаным беразе Міжземнага мора, у маленькім каталонскім гарадку, мы выпілі з рыбаком віна. Пасміхаліся, курылі, я трымаў ліхтар, а ён спрытна начапіў маленькую, як наша верхаводка, рыбінку на вялікі чорны кручок. Потым ён закінуў нажыўку так далёка, што нават усплёску я не пачуў. Мора было цёмнае, як чорны цэлафан, і шамацела.
Выпілі яшчэ віна. Я расказваў, што прыляцеў з Беларусі, што ў нас там толькі азёры і рэкі, але і рыба ёсць. Каталонец казаў: «Сі-сі, фіш!» Я паказваў рукамі, якія вялізныя шчупакі жывуць у нашых азёрах. Каталонец смяяўся і паўтараў: «Сі-сі, фіш!»
Грошы і вяртанні
У барселонскім порце, калі глядзіш у зеленкаватую, як падфарбаваную акварэллю, ваду, то бачыш імклівыя статкі рыбы. А вось ні дзяцей з вудамі, ні дарослых рыбакоў не бачыў.
Я кідаў манеткі ў тую зеленкаватую ваду Міжземнага мора. Манеткі круціліся, падалі, працягвалі зіхцець, а рыбы з цёмнымі спінамі хапалі іх і знікалі ў глыбіні. Ляцелі ў мора песеты, потым еўрацэнты. Кідаў манеткі, каб вярнуцца ў Каталонію. І вяртаўся. З жонкай, з сябрамі, з дачкой.
Ніколі не кідаў грошы ў беларускія рэчкі, рачулкі, азёры, тарфяныя і гліністыя кар’еры, стаўкі. І не таму, што няма беларускіх манет, ці мне шкада. Не кідаў, бо кручкоў, грузікаў і блешняў пакінуў у нашых рэчках і азёрах столькі, што не пералічыць. Некаторыя адрываліся разам з рыбінай, некаторыя адкусвалі шчупакі, але большасць чаплялася за карчы, за карані дрэў, за чараты, сцябліны гарлачыкаў і лілей, за галлё кустоў, за бярвенне, за палі мастоў, за незразумелае ламачча.
У мяне нават была адна блешня, зробленая з сапраўднай срэбнай манеты. Тая зграбная блешня засталася на дне Цвецінскага возера, на Ушаччыне.
Можа, таму я ўвесь час да таго возера і вяртаюся?
Адвакат
Ён сапраўдны адвакат. У яго дарагія фірмовыя вуды, як і ўвесь рыбацкі рыштунак. Да ракі ён прыязджаў на таксоўцы і яшчэ з машыны тэлефанаваў і пытаўся, ці ловіцца? Потым прыходзіў, радасна вітаўся, казаў, што мінулы раз яму спадабалася. Запальваў ліхтарык і ў перадсвітальным змроку займаў сваё месца побач з парапетам, раскладваў, а потым закідваў вуды.
Ён быў гаваркі, расказваў пра свае справы, пра цыганак, якіх бароніць, пра крымінальнікаў, пра бацькоў, якія судзяцца з дзецьмі. Рыбу адвакат лавіў кепска. Праз паўгадзіны, а, бывала, і хутчэй, выцягваў з камуфляжнай рыбацкай торбы фірмы «Кармаран» вялікую бутэльку таннага віна і піў з рыльца. У сем раніцы ён ледзь трымаўся на нагах. Найчасцей сядзеў пад парапетам і драмаў. Калі ўздоўж ракі павольна ехала палівальная машына, то даводзілася хапаць адваката пад рукі, адцягваць. Асфальт рабіўся чорным і мокрым. Пахла бензінам і ракой.
Мы аддавалі адвакату частку сваёй рыбы, складалі яго вуды, пакавалі торбу, выклікалі таксоўку, даводзілі да моста праз Свіслач, садзілі ў машыну і адпраўлялі дамоў.
Адвакат марыў, што зловіць у Свіслачы вялізнага сазана, зробіць з яго пудзіла і паставіць у кабінеце, дзе ў другой палове дня прымае кліентаў.
Хрушчы
На тым месцы, на павароце ракі, дзе я звычайна сяжу з вудамі, незнаёмы мужчына злавіў ладнага галаўня. Потым, праз чвэрць гадзіны, яшчэ аднога. Злавіў ён іх на хрушча. Я вярнуўся дамоў, расказаў дачцэ, і мы пайшлі шукаць хрушчоў. Яны лёталі па вёсцы, побач з домам, па-над садам, але не трапляліся. Мы зайшлі на пагорак. Вакол невялікай сасонкі, на светлым вечаровым небе хрушчоў круцілася мноства. Назбіралі поўную скрыначку. Назабаўляліся. Скрыначка была з накрыўкай, на маленькіх завесах. Я пакінуў яе ў гаражы, на паліцы, побач з вудамі.