koran dankon. Sed, laŭ nia opinio, bedaŭrinde neniu el la senditaj
projektoj povas esti uzata. Preskaŭ ĉiuj ili havas unu ĉefan eraron:
ili estas tro abstraktaj. Tre ofte estas en ili renkontataj la vortoj:
„oni“ devas fari, „oni“ devas elekti — sed ne estas dirite kiu kaj kiel.
Ne havante ankoraŭ aŭtoritatan juĝantaron, kiu povus konsiliĝi pri la
detaloj kaj plenigi ilin, ni devas havi Regularon tute difinitan 5 kaj
klaran, por povi jam fari la komencon. La senditaj projektoj estas
1 Ĉi tiu kaj la sekvanta respondo II. 13 estas presitaj kun literoj sen
supersignoj (ĉ = ch ktp., ŭ = u). 2 teksto: ilian . 3 teksto: iliajn.
4 teksto: konstante . 5 teksto: definitan .
63
II. A. Gazetartikoloj el
ankaŭ tiel malegalaj inter si, ke estus tre malfacile elekti, kiu estas
pli bona, kaj se ni volus lasi la decidon de tiu ĉi demando al la
multaj legantoj, la demando neniam estus finita. Tial por ne perdi
tro multe da tempo, ni permesas nun al ni doni nian propran Regularon kaj ni petas por la unua tempo akcepti ĝin tiel, kiel ĝi estas.
Se poste montriĝos, ke nia Regularo estas ne praktika, ĝi ja povos
poste en ĉiu tempo esti ŝanĝita (laŭ la § 19); sed almenaŭ tiam ni
jam scios, kiu povas juĝi pri la Regularo kaj aliformigi ĝin, dum nun
ni ne havas ankoraŭ difinitan 1 juĝantaron por elekti inter la projektoj.
Nia Regularo estis preta jam antaŭ kelkaj monatoj; sed antaŭ ol
presi ĝin, ni volis aŭdi la opinion kaj la konsilojn de ĉiuj 2 amikoj kaj
tial ni petis, ke oni sendu al ni diversajn projektojn, por ke ni povu
kompari ilin kun la nia kaj en okazo de bezono fari en nia Regularo
kelkajn ŝanĝojn kaj plibonigojn. Nun, traleginte la alsenditajn projektojn, ni vidas, ke ni nenion gravan ellasis en nia Regularo kaj ke
ĝi nun povas jam ricevi vivon. Tial ni prezentas nun nian Regularon
al niaj amikoj kaj ni esperas, ke ili ne malkonsentos, se ni hodiaŭ
sciigos publike, ke de la tago hodiaŭa la Ligo jam estas fondita. Ni
petas la amikojn de nia afero komenci de hodiaŭ ilian laboradon, kaj
Dio donos sian helpon al nia penado por la sankta afero.
Nia Regularo estas bone pripensita kaj fondita sur la praktika
sperto, kiun nia du-jara publika laborado donis al ni. Nenio nun baras
al ni la vojon por jam fari la komencon. Komenci disputadon pri
la apartaj flankoj de la Regularo estas laŭ nia opinio st^erflue, ĉar,
ni ripetas: 1) la disputado kaj analizado neniam finiĝus; 2) se kelkaj
flankoj de la Regularo poste montriĝos ne praktikaj, la Ligo povos
jam mem ilin ŝanĝi sur vojo klara kaj difinita 3 , sen disputoj kaj malordoj.
Kelkaj el la plej varmaj amikoj de nia afero estas absolute kontraŭ
ĉia kreado de Ligo. Nun kiun obei? Se la aŭtoro havus la materialan
eblon, li kun plezuro prenus la tutan aferon sur sian 4 propran respondecon; sed bedaŭrinde li la eblon ne havas. Tial Ligo devas esti
fondita; sed ni ĉiuj veraj amikoj povas ĉiam penadi per nia voĉo kaj
agitado retenadi la Ligon de ĉia facilanima paŝo, kaj se nia opinio
efektive estas vera kaj praktika, nia voĉo espereble estos obeata. Se
tamen nia voĉo restos sen rezultato kaj la voĉo de la plejmulto restos
kontraŭ nia opinio, tio ĉi devos montri al ni, ke ni eraras, kaj pro la
bono de la afero ni devos cedi al la plimulto. Malordon en la afero
ni timi ne devos, ĉar malordo venas nur 6 tiam, se batalas du egal-fortaj partioj (kiel ekzemple en Volapŭk la Akademio kaj la Aŭtoro);
sed en nia afero estos ĉiam nur unu aŭtoritato (la Akademio, kreita
de la amikoj mem) kaj leĝdonanta ĉiam estos nur la voĉo de la plej-1 teksto: deflnitan. 2 teksto: ĉiaj. 3 teksto: definita. 4 teksto:
nian. 5 teksto: unu.
64
,La Esperantisto“ 1890. — N-roj 14—15
multo. Se ni mem obeados al la plejmulto, tiam ankau ĉiuj 1 aliaj obeados al ĝi kaj en nia afero regados 2 ĉiam eterna konsento.
La „Ligo Internacia de Esperantistoj“ estas fondita! Ni
esperas ke de la minuto, kiam niaj amikoj finis la legadon de nia nuna
artikolo, ili tuj kun sankta energio komencos sian laboradon, t. e. ili
penados la plej baldau fondi lokajn klubojn ĉiu en sia urbo. La fondado de kluboj lau nia Regularo estas afero tre facila: ĉiu devas nur
peni trovi inter siaj amikoj kaj konatoj kiel eble plej grandan nombron
da personoj, kiuj promesos ĉiumonate doni kelkan monan oferon por
nia afero. Ĝis ĉiu klubo elektos sian reprezentanton kaj kolektantojn,
ĉiu amiko de nia afero devas esti mem la reprezentanto kaj kolektanto
en la rondeto de siaj konatoj.
Amikoj! En la intereso de la homaro kaj en la nomo de nia sankta
granda celo antaŭen al la laboro! Ni esperas ke jam en la venonta
numero de nia gazeto ni povos kun ĝojo doni la sciigon 3 pri multaj
fonditaj lokaj kluboj. Ni laboru kaj esperu!
N-ro 15. paĝ. 34—36
Regularo de la Ligo Internacia de Esperantistoj 4
§ 1. La Ligo internacia de Esperantistoj havas la celon zorgadi
pri la disvastigado kaj enkondukado en la tuta mondo unu neŭtralan
lingvon 6 , kiu, estante sennacia kaj pure homa, servus por ĉiuj komunikiĝoj inter personoj de malsamaj popoloj kaj por ĉiuj verkoj, kiuj havas
signifon ne sole por unu lando kaj nacio. La fina celo de la Ligo
estos atingita tiam, kiam por ĉiu homo estos sufiĉe, scii ekster sia
propra lingvo nur la lingvon neŭtrale homan, por jam sen bezono de
ia alia lingvo povi libere kompreniĝi kun la tuta civilizita mondo.
§ 2. Por neŭtrala lingvo de P mondo estas elektita la lingvo
„Esperanto“, ĉar ĝi montris sin la plej oportuna por tiu ĉi celo; sed
lasi tiun ĉi lingvon en ĝia unua formo aŭ ŝanĝi ĝin dependas de la
decidoj de la Ligo.
§ 3. La tuta sorto de la lingvo Esperanto sin trovas en la manoj
de la Ligo kaj neniu havas super tiu ĉi lingvo ian personan privilegion
aŭ aŭtoritaton. La Ligo povas enkonduki en la lingvon ĉiujn plibonigojn kaj ŝanĝojn, kiuj estos necesaj, kaj la decidoj de la Ligo
estas leĝdonantaj por ĉiuj amikoj de la lingvo internacia Esperanto.
1 teksto: ĉiaj . 2 teksto: reĝados. 3 teksto: sciiĝon. 4 Ĉi tiu artikolo
estas verkita de d-ro Zamenhof, sed kelkloke ŝanĝita en Nŭrnberg. Komparu la sekvontan artikolon II. 22 „Pri la Ligo (i , paĝ. 53—54 de „La
Esperantisto (( 1890! Plue komp. II. 18 la „Respondon al s-ro B. en
Moskvo i( en „La Esperantisto (( , paĝ. 52! Kaj precipe ankaŭ la leteron
al Guminskij 21. VII. 1890 = V. 127 . Ĉi tiu letero montras , ke Zamenhof
en „La Esperantisto (( tro milde kritikis la Nŭrnberganojn. — La artikolo
estas verkita samtempe en germana lingvo. 5 Komp. la noton 2 sur paĝ. 39.
5 Dietterle, Zamenhof.
65
II. A. Gazetartikoloj el
Rimarko. Pro la utilo de la afero la Ligo devas penadi, kiom ĝi
nur povas, ke ĉiuj perfektigoj en la lingvo Esperanto estu farataj ne
per rompado kaj subitaj decidoj, sed sur vojo natura, per riĉigado de
la literaturo kaj per ŝtupa elpuŝigado de formoj malbonaj per formoj
pli bonaj. Tamen se la Ligo trovos necese fari iajn artajn ŝanĝojn
en la lingvo, ĝi povas en ĉiu tempo ĝin fari, kaj neniu alia ekster la
Ligo havas la rajton tion ĉi fari. Sed por gardi la lingvon de ŝanĝoj
tro oftaj au ne tre bezonaj kaj ne sufiĉe pripensitaj kaj elprovitaj, —
en la regularon estas enkondukitaj la §§ 15 kaj 16.
§ 4. Por fariĝi membro de la Ligo, estas sufiĉe doni sian adreson
al ia el la lokaj kluboj de la Ligo kaj promesi pagadi ĉiumonate ian