Выбрать главу

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сапраўды, матушка, заядаў. Ужо яго i так, i гэтак. Заржавеў зусiм. Восень сёлета такая дажджлiвая...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Восень дажджлiвая, а галовы дурныя! Тое, што замок ржавее, якi год вядома?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ён i раней заядаў. Сапраўды, толькi не так. Заўсёды можна было штыром пакалупаць, ён i адчыняўся...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Па каваля паслалi?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Заўтра прыедзе.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Добра, добра. Калi не галовы вашы, дык хоць замок няхай паправiць. Надалей... чуеш мяне? Надалей, каб загадзя глядзелi!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Буду глядзець, буду. I сёстрам скажу.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Толькi так скажы, каб зразумелi. А то думаюць, што як стаяў манастыр чатырыста гадоў, дык i яшчэ столькi ж вось так i прастаiць. Дык вось не прастаiць!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Скажу, матушка, усё скажу...

МАЦI-IГУМЕННЯ. (Махаючы рукою): Ну добра... Бог з вамi. (Уваходзiць сястра Марыя).

СЯСТРА МАРЫЯ. Матушка, вы тут. А я вас усюды шукала. I ў трапезнай шукала, i ў каплiцы шукала, i ў келлi, i ў...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Чаго табе?

СЯСТРА МАРЫЯ. Там такое... У нас жа ў Невельскiм лесе разбойнiкi.

МАЦI-IГУМЕННЯ. У Невельскiм лесе заўсёды былi разбойнiкi. Дык што здарылася?

СЯСТРА МАРЫЯ. Ноччу, у цемры, яны напалi на картэж бiскупа Альберта.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну...

СЯСТРА МАРЫЯ. (разгубiлася) Яны...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну скажы ты толкам! Бiскупа забiлi?

СЯСТРА МАРЫЯ. Не,не, дзякаваць Богу. Гасподзь засцярог яго. Нават не паранiлi. Рыцарам, што суправаджалi яго, пашчасцiла адбiць напад.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Слава Богу. Яны адбiлiся.

МАЦI-IГУМЕННЯ.. (усмiхаецца) Як жа ж не адбiцца? Хiба там разбойнiкi? Зброд адзiн! Беглыя сяляне, рабы... Я магла б ад iх адбiцца. Дык што?

СЯСТРА МАРЫЯ. Самi то яны адбiлiся. Так. А вось рыцар адзiн быў паранены. Цяжка паранены. Ледзь не сцёк крывёю...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну кажы хутчэй...

СЯСТРА МАРЫЯ. Бiскуп Альберт, памятаючы гасцiннасць вашую, пакорлiва просiць вас прыняць на вылячэнне ў наш святы прыстанак гэтага рыцара, якi пацярпеў за абарону веры...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Лепш сказаць, за абарону бiскупа...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Ох, нядобра гэта.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Што нядобра?

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё ж такi мужчына ў сценах манастыра...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Як ён сябе адчувае?

СЯСТРА МАРЫЯ. Дрэнна... Кажуць, што вельмi. Па ўсiм вiдаць, што дрэнна. Ён амаль увесь час без прытомнасцi. Шмат трызнiць. А раны крываточаць, як iх не затыкай.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А чаму адразу нам? Навошта нам? Хiба не мог бiскуп яго каму-небудзь iншаму даручыць, каб вылечылi?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Замаўчы. Ты хоць сама разумееш, пра што гаворыш? Чалавек гэта, не смецце...

СЯСТРА МАРЫЯ. Дык што адказаць? Пасланец чакае.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Мы прымем яго. Невельскi манастыр нiкому не адмаўляў у дапамозе. Чуеш, Ганорыя? Нiкому! I нiколi не забывайся на свой хрысцiянскi абавязак. Калi гэты рыцар памрэ, значыць, такая воля Божая. Мы памолiмся за супакой душы яго i пахаваем ганарова, як абаронцу веры. А калi выжыве, аддзякуем Бога нашага за ласку Яго. Такая мая воля. Iдзi скажы, што мы прымем яго.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А хто будзе даглядаць яго?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Хто? (Хмурыцца). Сястра Iзабэла.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сястра Iзабэла? Матушка, але гэта... Гэта неабачлiва. Яна яшчэ...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Сама ведаю. Будзе так, як я сказала. Яна будзе даглядаць яго. Iзабэла з П'емонта так лёгка пралiвала кроў i наносiла раны людзям, што каму, як нi ёй, цяпер адчуць, колькi працы i пакут каштуе выратаванне хаця б аднаго параненага. Сястра Ганорыя, перадасi ёй: яна павiнна адна, неадлучна, i ўдзень, i ўначы сядзець з iм, даглядаць яго, прамываць ягоныя раны i малiцца за ягоную душу. Усё. Такое маё рашэнне.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Вельмi мудра. Я дурнiца, дурнiца...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ты чула, сястра Марыя?

СЯСТРА МАРЫЯ. Так, матушка.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ну дык чаго стаiш? Выконвай!

СЯСТРА МАРЫЯ. Бягу, матушка.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзi, Ганорыя, табе даручаю прасачыць за ўсiм. Я зайду да яго перад абедняю.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Усё праверу, за ўсiм прасачу.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Iдзiце... Няхай сястра Iзабэла падрыхтуецца...

(Сястра Ганорыя i сястра Марыя выходзяць).

Сцэна 15.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Урбена! Урбена, дзе ты? (Выходзiць Урбена).

УРБЕНА. Я чакала, пакуль ты вызвалiшся.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Слухай, даўно хацела пагутарыць з табою.

УРБЕНА. Пра што?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Няўжо заўсёды было так?

УРБЕНА. Як?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Цяжка. Я даўно стала заўважаць за сабою... Я стамляюся. Вельмi стамляюся...

УРБЕНА. Верыць?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Не, не, вера мая такая ж моцная, як i раней. Але я стамляюся змагацца. Граху ўсё болей... А сiлы канчаюцца. Цi ўсё гэта мне здаецца, скажы мне?

УРБЕНА. Навошта?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Таму што... Таму што я губляю надзею. А з надзеяй страчваю сiлу. I я баюся, што калi я страчу сiлу, то ў рэшце рэшт пахiснецца i мая вера. Раскажы мне, дай мне добрую параду. Ты старая, ты бачыла пачатак свету. Ты павiнна ведаць.

УРБЕНА. Так, я шмат што бачыла... Ведаеш, мала, мала што змянiлася з тых часоў. Мала... Цi стала больш граху? Можа i не. Менш стала праведнiкаў. Венгры, венгры спустошылi нашыя душы. Яны паглынаюць iх. Марудна, але напэўна... Грэх памнажаецца. I хутка ён перапоўнiць чашу...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Хутка?

УРБЕНА. А ты сама не заўважаеш знакi?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Заўважаю. Я спрабую паўстаць супраць iх.

УРБЕНА. Як?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Праз веру. Праз веру ў Бога Нашага Iсуса Хрыста.

УРБЕНА. Як заўсёды. Таму i прыняла Iзабэлу?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Думаеш, мне гэта было лёгка? Памятаеш, праз адну ахвяру свет быў выратаваны. А я веру, веру, Урбена, што праз святло адной душы выратуецца Невельскi манастыр.

УРБЕНА. А чаму думаеш, што праз яе?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Ёсць у ёй нешта. Сiла. Вось толькi не ведаю, Бог гэта цi Д'ябал. Я веру, што Бог. Як ты думаеш, Урбена?

УРБЕНА. А навошта табе мая думка? Ты заўсёды сама прымаеш рашэннi... Твая вера вядзе цябе. Яна вядзе цябе лепш, чым мае парады. Ты лепшая iгумення сярод тых, каго я памятаю. Мяне заўсёды здзiўляла, як сiла цягнецца да сiлы. Ты ад самага пачатку вылучала Iзабэлу сярод iншых.

МАЦI-IГУМЕННЯ. I што?

УРБЕНА. Калi Бог у ёй пераможа, яна будзе лепшая за цябе.