Выбрать главу

IЗАБЭЛА. Ды ўжо неяк не меней.

ЖАФРЭЙ. Так, трапiў у пераплёт...

IЗАБЭЛА. Зараз балюча зраблю, глыбiню прамыць трэба.

ЖАФРЭЙ. Адна радасць, ад цябе цярплю.

IЗАБЭЛА. (Ён стогне ад болю) Цярпi, цярпi.

ЖАФРЭЙ. Нiчога, крыху папраўлюся, пашлю ганца, каб бiскуп па мяне людзей прыслаў. Не хачу ў манастыры ляжаць. Цiха ў вас тут, як ў магiле.

IЗАБЭЛА. У магiле цiшэй.

ЖАФРЭЙ. Так, там такiх як ты няма.

IЗАБЭЛА. Якiх?

ЖАФРЭЙ. Гаварлiвых. Як там у мяне?

IЗАБЭЛА. Дрэнна. Кроў не перастае iсцi.

ЖАФРЭЙ. Дробязь крявi ў мяне шмат...

IЗАБЭЛА. Табе трэба паспаць.

ЖАФРЭЙ. Я не хачу.

IЗАБЭЛА. (павучальна) Трэба. Каб сiлы ўзнавiць. Сiлы табе яшчэ спатрэбяцца. Я табе абяцаю. Так што лажыся, заплюшчвай вочы i спi. Спi. Я хутка прыду.

ЖАФРЭЙ. Прыйдзеш?

IЗАБЭЛА. Прыйду. Адстаю абедню i прыйду. Я буду малiцца за цябе. Спi... (Збiраеца выходзiць)

ЖАФРЭЙ. Пачакай. Мне здаецца, я памру ў сне.

IЗАБЭЛА. Ты баiшся?

ЖАФРЭЙ. Не.

IЗАБЭЛА. Я веру. Такi як ты нiчога не баiцца. Нiчога, калi кiнуўся на хеўру разбоўнiкаў.

ЖАФРЭЙ. Смяешся...

IЗАБЭЛА. Спi. (Зноў хочы iсцi)

ЖАФРЭЙ. Пачакай яшчэ... Як ты сказала тваё iмя?

IЗАБЭЛА. Сястра Iзабэла.

ЖАФРЭЙ. Iзабэла. Iзабэла. Сястра Iзабэла...

(Яна выходзiць. Ён засыпае).

Сцэна 18

(Заходзiць Iзабэла, цiха падыходзiць да Жафрэя, правярае, цi спiць ён).

ЖАФРЭЙ. Я не сплю.

IЗАБЭЛА. Ты зусiм не спаў?

ЖАФРЭЙ. Галава балiць.

ЖАФРЭЙ. Ужо трэцi дзень не спiш.. Столькi гадзiн. Так доўга не працягнеш... Як твае раны?

ЖАФРЭЙ. Дрэнна iх адчуваю. Усё анямела...

IЗАБЭЛА. Дзе ж Iаана?. Я не ведаю, што рабiць. Мне зусiм няма чым цябе лечыць.

ЖАФРЭЙ. Словам Божым

IЗАБЭЛА. Так. Я ведаю. Але Iаана вельмi добрая траўнiца. Яна ўмее рабiць гаючыя элiксiры. Яна табе дапаможа. Толькi я неяк не магу яе знайсцi. Трэцi дзень. I куды яна магла падзецца?

ЖАФРЭЙ. Нiчога... Знойдзецца. Пасiдзi са мною. Неяк цяжка... Мне здаецца ў мяне пачынаецца лiхаманка.

IЗАБЭЛА. (кранае ягоны лоб) Ты ўвесь гарыш...

ЖАФРЭЙ. Нiчога. Нiчога... Я адужаю. Я моцны...

IЗАБЭЛА. Зразумела, ты адужаеш. З сiлай Бажаю чалавек усялякую хваробу адолее, нават саму смерць адолець можа.

ЖАФРЭЙ. Добра, што ты прыйшла. Так страшна ляжаць у адзiноце. Цемра па табе поўзае. Усялякая мярзотнасць мроiцца. А ты прыйшла, i ўсё святлом вакол асвяцiлася.

IЗАБЭЛА. Я свечку прынесла.

ЖАФРЭЙ. Думкi блытаюцца...

IЗАБЭЛА. Не паддавайся. Чуеш мяне? Не паддавайся. Ты ж ваяр, Жафрэй, змагайся. Змагайся!

ЖАФРЭЙ. Ты назвала мяне па iменi? Цi мне зноў мроiцца...

IЗАБЭЛА. Я назвала цябе па iменi. Мне страшна за цябе. Я баюся, што ты памрэш. Я малiлася за цябе...

ЖАФРЭЙ. Дзе ты была?

IЗАБЭЛА. На абедне. (Ён трацiць прытомнасць) Жафрэй, Жафрэй, не памiрай. Вярнiся, вярнiся...

ЖАФРЭЙ. Так... Я,я... Я нiчога... Усё добра...

IЗАБЭЛА. Паглядзi на мяне. Гэта я, сястра Iзабэла. Ты мяне памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Ты мне снiлася...

IЗАБЭЛА. Гэта быў не сон, Жафрэй. Ты не спаў. Мы размаўлялi з табою. Я прамывала раны. Памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Напэўна... Напэўна... Вада...

IЗАБЭЛА. Ўто?

ЖАФРЭЙ. Там была гнiлая вада. Я адпiў яе, а яна гнiлая, з цiнаю. Цiна ў горла лезла...

IЗАБЭЛА. Так, дрэнная была вада. (Ён стогне). Рана балiць?

ЖАФРЭЙ. Пячэ. Жывот гарыць. Жывот...

IЗАБЭЛА. Гэта лiхаманка. Лiхаманка. Гэта пройдзе, трэба толькi пацярпець. Вазьмi, вось, сцiснi гэта ў руцэ. (Нешта дае яму) Гэта дапаможа.

ЖАФРЭЙ. Што гэта?

IЗАБЭЛА. Крыжык. Крыжык мой нацельны.

ЖАФРЭЙ. Я памiраю?

IЗАБЭЛА. Не, не... Жафрэй, ты будзеш жыць. Малiся толькi, малiся Богу.

ЖАФРЭЙ. Не, не хачу. Я хачу размаўляць з табою. Мне так лягчэй.

IЗАБЭЛА. Добра, добра. Я буду малiцца за нас дваiх.

ЖАФРЭЙ. Мне так лягчэй... Як тут холадна.. Холадна... А ў жываце пячэ.

IЗАБЭЛА. Жафрэй, толькi не памiрай. Не памiрай, чуеш?

ЖАФРЭЙ. Ты анёл. Ты прыйшоў па мяне?

IЗАБЭЛА. Я сястра Iзабэла. Памятаеш?

ЖАФРЭЙ. Iзабэла... Прыгожае iмя. Я пайду з табою.

IЗАБЭЛА. Жафрэй, гэта лiхаманка.

ЖАФРЭЙ. Я бачый цябе ў сне... Дай мне руку... (Зноў трацiць прытомнасць).

IЗАБЭЛА. (плача) Жафрэй, мiлы мой, Жафрэй, не памiрай, харошы мой, прашу цябе. Ну збярыся, ну калi ласка... Паслухай мяне, Жафрэй. Божа, не дай яму памерцi. Малю цябе, вазьмi мяне - злiтуйся над iм! Божа, молю цябе, бо ты мiласэрны. Злiтуйся над iм, злiтуйся! Малю цябе...

ЖАФРЭЙ. (апрытомнеў) Пячэ...

IЗАБЭЛА. Жафрэй.

ЖАФРЭЙ. Iзабэла, Iзабэла, ты са мною?

IЗАБЭЛА. З табою, мiлы мой, з табою. Не адыду ад цябе. Заўсёды буду з табою. Змагайся, змагайся, не здавайся... Ты ж ваяр, змагайся.

ЖАФРЭЙ. Цяжка... Ён стаў мне на грудзi...

IЗАБЭЛА. Хто?

ЖАФРЭЙ. Ён цiсне... Чаго ж ён так цiсне...

IЗАБЭЛА. Хто цiсне?

ЖАФРЭЙ. Цёмна Не магу...

IЗАБЭЛА. Я скiну яго (Кiдаецца яму на грудзi). Дыхай, дыхай... Так лягчэй?

ЖАФРЭЙ. Лягчэй.

IЗАБЭЛА. Нiкому цябе не аддам. Я буду ахоўваць цябе. Чуеш?

ЖАФРЭЙ. Ты анёл... Я кахаю цябе. (Трацiць прытомнасць).

IЗАБЭЛА. Жафрэй... (Застаецца сядзець побач з iм, чытае малiтву).

Сцэна 19

(Iзабэла молiцца. Уваходзiць Iаана).

IЗАБЭЛА. Хто тут?

СЯСТРА IААННА. Птушка Гон. Пер'е ў яе расце ўнутр, а сэрца - вонкi.

IЗАБЭЛА. Iаана? Сястра Iаана? Ты? Як я рада, што ты прыйшла. Я цябе чацвёрты дзень шукаю. Усюды шукаю. Дзе ты была...

СЯСТРА IААННА. У краiне Рэз траўкi збiрала.

IЗАБЭЛА. Траўкi? Так, так... Я як раз дзеля таго цябе шукала. Iаана, паглядзi, там ляжыць чалавек. У яго страшныя раны. Ён ў лiхаманцы. Яму дрэнна, а я зусiм не ведаю, як аблегчыць ягоныя пакуты. Я не ўмею, падкажы.

СЯСТРА IААННА. Натры яго смалою з тоўчанаю цыкутай i скарлупай арэха.

IЗАБЭЛА. Не кажы глупства. Не час жартаваць. Ён памiрае. Я ведаю, ты можаш выратаваць яго. Ты ведаеш таямнiцы траваў. Вылечы яго. Памажы, памажы яму дзеля славы Божай...

СЯСТРА IААННА. Дапамагi яму сама. Табе даручана.

IЗАБЭЛА. (сумелася) Iаана, што ты такое гаворыш?

СЯСТРА IААННА. Нiчога! Ты здраднiца. Я думала ты мая лепшая сяброўка, сястра...

IЗАБЭЛА. Але я табе сяброўка...

СЯСТРА IААННА. Хлусня! У цябе ёсць сябар. I хоць ён, пэўна, хутка памрэ, ты яшчэ паспееш нацешыцца з iм.