IЗАБЭЛА. (уражаная) Iаана, што ты такое кажаш?!
СЯСТРА IААННА. Тое, што ведаю. Тое, што бачыла на ўласныя вочы.
IЗАБЭЛА. Ты была тут?
СЯСТРА IААННА. Ад самага пачатку.
IЗАБЭЛА. Ты бачыла?
СЯСТРА IААННА. I бачыла, i чула. Усё зразумела. Бутон распусцiўся, а ў iм аса. Толькi джалiць яна мяне, мяне... (Плача).
IЗАБЭЛА. Iаана, ён памiрае...
СЯСТРА IААННА. (раз'юшана) Ён! Ён! Ён! Ён! А да мяне табе ўжо зусiм справы няма? Пагуляла з блазнаватай i кiнула, так?! Варта было з'явiцца першаму ж казлiшчу, i ты... Такое тваё боскае служэнне?
IЗАБЭЛА. Ды як у цябе язык паварочваецца такое казаць? Ён памiрае...
СЯСТРА IААННА. Нiчога ты не разумееш! Ты чэрствая, жорсткая, дурная! Я паверыла ў цябе... Я думала... Я... (Рыдае). Ты! Ты не ўяўляеш, кiм тя была для мяне! Ты не... I вось цяпер ён! I ты! Невыносна1
IЗАБЭЛА. (у разгубленасцi) Iаана, я жанчына. Мы не можам...
СЯСТРА IААННА. Дурнiца! (выбягае, рыдаючы). Якая ж ты дурнiца!
IЗАБЭЛА. (спрабуе спынiць) Iаана...
СЯСТРА IААННА. (На бягу) Траўка? Будзе табе траўка! Вылечу я яго. Радуйся!
(Выбягае).
Сцэна 20
ЖАФРЭЙ. (прыйшоў у сябе, слабым голасам) Iзабэла, Iзабэла.
IЗАБЭЛА. Жафрэй, ты прыйшоў у сябе? Дзякуй Богу, Ён пачуў мае малiтвы...
ЖАФРЭЙ. Колькi я ляжаў?
IЗАБЭЛА. Некалькi дзён.
ЖАФРЭЙ. А да гэтага...
IЗАБЭЛА. Трызнiў.
ЖАФРЭЙ. Дрэнна памятаю... Усё як скрозь полымя.
IЗАБЭЛА. Лiхаманка. Як сябе зараз адчуваеш?
ЖАФРЭЙ. Гарачка крыху спала. Лягчэй. Дыхаць лягчэй.
IЗАБЭЛА. А раны?
ЖАФРЭЙ. А... Бог з iмi...
IЗАБЭЛА. Хочаш чаго-небудзь?
ЖАФРЭЙ. Вады...
IЗАБЭЛА. Зараз. (Падае яму вады. Ён п'е). Бачыш, ты ўжо i пiць можаш. Самае страшнае ўжо прайшло. Паправiшся, дзякуй Богу.
ЖАФРЭЙ. Папраўлюся... Далёка яшчэ да гэтага. Галава балiць.
IЗАБЭЛА. Гэта пройдзе.
ЖАФРЭЙ. Ты ведаеш, у мяне да гэтае пары ў руцэ твой крыжык. Нi на iмгненне яго з рукi не выпусцiў.
IЗАБЭЛА. Вось i не выпускай. Ён табе дапаможа.
ЖАФРЭЙ. Я табе казаў, што ты анёл?
IЗАБЭЛА. I не аднойчы. У трызненнi.
ЖАФРЭЙ. Я праўду казаў.
IЗАБЭЛА. Добра, добра... Толькi не хвалюйся. Табе нельга зараз хвалявацца. Табе трэба берагчы свае сiлы, iначай не ачуняеш.
ЖАФРЭЙ. Я думаў, што памру сёння.
IЗАБЭЛА. Не кажя так.
ЖАФРЭЙ. I цяпер вось, гляджу на цябе, на твой твар, i думаю, што лепей бы памёр.
IЗАБЭЛА. Нельга так казаць, гэта грэх.
ЖАФРЭЙ. Мне ўсё роўна. Я кахаю цябе.
IЗАБЭЛА. Не.
ЖАФРЭЙ. Я кахаю цябе.
IЗАБЭЛА. Маўчы! Маўчы!
ЖАФРЭЙ. Я ведаю, гэта гучыць як блюзнерства тут, у святых сценах манастыра, казаць такое сятры Бога Нашага Iсуса Хрыста. Мне ўсё роўна! Няхай я загублю душу гэтымi словамi, але... Я кахаю цябе!
IЗАБЭЛА. Маўчы! Ну што ж ты робiш? Ты загубiш мяне. Ты загубiш мяне.
ЖАФРЭЙ. Мне ўсё роўна.
IЗАБЭЛА. Гэта грэх. Ты не можаш. Я дала зарок.
ЖАФРЭЙ. Але Гасподзь не забараняў каханне. Ён дарае каханне. Каханне сапраўднае (Iзабэла маўчыць). Божа, навошта ты мучыш мяне. Чалавек не мае ўлады над сваiм сэрцам. Чаму я не памёр сёння?! Я малiў цябе аб смерцi, Божа...
IЗАБЭЛА. Жафрэй, Жафрэй... Мы нiколi не зможам быць разам, зразумей жа гэта. Скарыся i пакiнь... Боль пройдзе, ты паправiшся, ты забудзеш.
ЖАФРЭЙ. Паглядзi мне ў вочы.
IЗАБЭЛА. Што?
ЖАФРЭЙ. Паглядзi мне ў вочы. (Глядзiць). Ты таксама не маеш улады над сваiм сэрцам.
IЗАБЭЛА. Божа... (Падае на каленi, пачынае малiцца). Божа, даруй, даруй... I злiтуйся, Божа. Я не вытрымала выпрабавання, слабая, слабая... што мне цяпер рабiць, Божа...
ЖАФРЭЙ. Не дакарай сябе. Мы ўжо праклятыя.
IЗАБЭЛА. Жафрэй...
ЖАФРЭЙ. Я забяру цябе адсюль. Як толькi я змагу сесцi на каня, мы паедзем. Паедзем далёка. У Навару. Нiхто не даведаецца.
IЗАБЭЛА. Я не магу. Я дала клятву!
ЖАФРЭЙ. Усе клятвы ўжо парушаныя.
IЗАБЭЛА. Злiтуйся!
ЖАФРЭЙ. Я не магу жыць без цябе.
IЗАБЭЛА. (Крычыць): Я не магу ўехаць!
ЖАФРЭЙ. Чаму?
IЗАБЭЛА. Ты не ўсё ведаеш. Я... я Iзабэла з П'емонта.
ЖАФРЭЙ. (збянтэжаны) Як...
IЗАБЭЛА. Я не магу паехаць. Ты не разумееш. Варта мне апынуцца за сценамi Невельскага манастыра, герцаг Нармандскi спусцiць усiх сваiх сабак. Я заложнiца гэтых муроў. У мяне ныма шанцаў... Мяне заб'юць. Заб'юць, разумееш? А калi ты будзеш разам са мною, дык i цябе таксама.
ЖАФРЭЙ. Я магу абаранiць цябе.
IЗАБЭЛА. Любы мой, храбры мой. Ваяры герцага - гэта не сялянскiя разбойнiкi з драўлянымi коламi. I iх нашмат болей.
ЖАФРЭЙ. Я папрашу за нас бiскупа Альберта. Ён дапаможа...
IЗАБЭЛА. Бiскуп сам марыянетка герцага. Ён не возьме на сябе адказнасць за жыццё Iзабэла з П'емонта. Iдзе вайна. Нiхто, нiхто не возьме на сябе такую адказнасць. Невельскi манастыр - адзiнае месца, дзе герцаг не можа дастаць мяне, пакуль...
ЖАФРЭЙ. Але я кахаю цябе. Клянуся, я што-небудзь прыдумаю.
IЗАБЭЛА. Безумоўна, базумоўна. У цябе будзе час паразважаць, пакуль загояцца раны.
ЖАФРЭЙ. Iзабэла, Iзабэла з П'емонта. Зверанё. Я не магу паверыць... Я бачыў яе... цябе. Тая была як сама смерць. У кожным яе воку сядзелi дзясятак дэманаў. Я памятаю, як яна рубiла рукi i галовы сваiх палонных. Сама... Я памятаю пырскi крывi на яе твары. Я памятаю выскал... А ты, ты зусiм iншая... Не, не, ты - не яна. Ты анёл.
IЗАБЭЛА. Яна. Яна, Жафрэй.
ЖАФРЭЙ. Сапраўды, Бог здзяйсняе цуды.
IЗАБЭЛА. Мы будзем разам. Толькi спачатку табе трэба вылечыцца. Паабяцай, паабяцай мне на святым крыжы, якi трымаеш у сваiх руках, што ты нiчога не будзеш распачынаць да тае пары.
ЖАФРЭЙ. Ты патрабуеш ад мяне зароку?
IЗАБЭЛА. Абяцай!
ЖАФРЭЙ. Я паабяцаю, але ты мяне пацалуеш.
IЗАБЭЛА. Абяцай!
ЖАФРЭЙ. Абяцаю табе... (Яна яго цалуе).
IЗАБЭЛА. Я буду гарэць ў пекле.
Заслона.
Сцэна 21
(Заходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда i сястра Ганна).
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Дзе яна?
СЯСТРА ГАННА. Усё яшчэ з iм.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Яна з iм днямi сядзiць. Нi на хвiлiну не адыходзiць. I так тры тыднi запар.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Не да дабра гэта.
СЯСТРА ГАННА. А я думаю, богаўгодная гэта справа, даглядаць хворага, якi пацярпеў за веру.
СЯСТРА БЕРНАРДА. справа, бясспрэчна богаўгодная. Алнак гэта можа далёка зайсцi.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Я згодная з сястрой Бернардай. Быць так доўга сам-насам з мужчынаю, з рыцарам...