Выбрать главу

УРБЕНА. Але Iзабэла не зможа спаталiць твае страсцi...

СЯСТРА IААННА. Ды няма ў мяне анiякай страсцi, Урбена! З чаго ты ўзяла? Няма... Табе проста скрозь гнiлыя вочы здалося... Ды i няважна гэта. Я запытаю ў травак. Яны ведаюць, яны дапамогуць... Яны заўсёды мне дапамагаюць. Галоўнае знайсцi трапутнiк i прыкласцi яго да сэрца, дзе iголка ўкалола - рана i загоiцца. I iншыя траўкi ёсць.. I яшчэ трэба выгнаць чарцянятаў з краiны Рэз... (Забягае сястра Марыя).

СЯСТРА МАРЫЯ. Iзабэлу, Iзабэлу не бачылi?

СЯСТРА IААННА. Бачылi Iзабэлу - яна стала як абгрызеная костка. Толькi хто яе абгрыз?

УРБЕНА. Яе няма тут. Што такое, Марыя?

СЯСТРА МАРЫЯ. Сястра Ганорыя яе шукае. Ой, ктосьцi ёй нешта сказаў пра Iзабэлу. Яна такая раз'юшаная!

СЯСТРА IААННА. Калi ў раз'юшанасцi з'есцi вугельчык - можна дыхаць полымем, як дракон!

УРБЕНА. Што ёй сказалi?

СЯСТРА МАРЫЯ. Нiхто не ведае.

СЯСТРА IААННА. Яе трэба папярэдзiць! Яе трэба схаваць ад Ганорыi. Я адшукаю яе. Бяжым, сястра Марыя, хутчэй. (Яны выбягаюць).

УРБЕНА. Позна ўжо папырэджваць. Позна...

(Урбена выходзiць).

Сцэна 23

(Заходзiць сястра Ганорыя, за ёю Iзабэла).

IЗАБЭЛА. Сястра Ганорыя, сястра Ганорыя, я праше вас!..

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Позна!

IЗАБЭЛА. Малю, выслухайце мяне!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Я ўсё ведаю.

IЗАБЭЛА. Вы не так..

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. (перапыняе) Так! Так! Цябе чакае анафема. Д'ябальскi ты выпладак. Чартоўка, чартоўка - вось ты хто! Гарэць табе ў пекле.

IЗАБЭЛА. Усё не так, як вы думаеце...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Дрэнь! Цябе спаляць! Цябе i твайго палюбоўнiка!

IЗАБЭЛА. Не кажыце так.

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Як ты смееш?! Распуснiца! Як ты адважылася ў святых сцянах, што далi табе прытулак, такое распуства ўчынiць!

IЗАБЭЛА. Я...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Што? Скажаш, выпадкова атрымалася? Так? Чорт падбiў? Без памяцi была? Сiлай цябе прымусiлi? А? Маўчыш? Адказаць няма што? Дрэнь! Распуснiца! Вядзмарка! Але цяпер табе канец. А я ж адразу ведала, адразу, як толькi цябе ўбачыла, як толькi ты пераступiла паог манастыра, я адразу зразумела, што ты не Богу, але д'ябалу, страсцям сваiм служыць прыйшла. Ну што, нецешылася? Задаволiла Страсцi? Ганарышся грэхападзеннем сваiм, а? Юрлiвая дрэнь!

IЗАБЭЛА. Сястра Ганорыя, умаляю вас, заклiнаю вас, злiтуйцеся...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Сама падсцiлаешся, пралюбадзейнiчаеш, а цяпер злiтуйцеся? Не ўжо! Канец табе! Табе i твайму палюбоўнiку!

IЗАБЭЛА. Сястра Ганорыя...

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Я буду глядзець, як ты будзеш курчыцца на агнi.

IЗАБЭЛА. Сястра Ганорыя!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. А яму адсякуць ягоны адростак, скормяць яго псам, а самога павесяць на круках! Ён доўга будзе пакутаваць!

IЗАБЭЛА. Сястра Ганорыя!

СЯСТРА ГАНОРЫЯ. Але перад вогнiшчам ты паглядзiш на гэта! Дрэнь!

IЗАБЭЛА. (раптам у шаленстве): Сама дрэнь! Не смей так са мной размаўляць! (Хапае камень i ў шаленстве б'е сястру Ганорыю па галаве. Тая нежывая падае). Не смей! Я Iзабэла з П'емонта! I ты - тля! Нiхто не можа мне гаварыць такое! Нiхто! Нiхто! Нiхто! (Паўза. Камень выпадае з рук. Яна глядзiць на труп). Божа... Што ж ты нарабiла, сястра Ганорыя. (Схiляецца над целам. Плача). Што ты нарабiла?.. Божа, за што ўсё гэта. Няўжо ты ўззлаваўся на мяне, Божа? Я шчыра, шчыра iмкнулася да Цябе. Служыць Табе хацела...Як жа гэтак? Цяпер усё, усё страцiла сэнс. Хто я цяпер? Хто? Што ты нарабiла, сястра Ганорыя...

Сцэна 24

(Заходзiць Мацi-Iгумення, за ёю астатнiя манахiнi. Усе бачаць, што адбылося).

IЗАБЭЛА. Я не хацела... Я. Я не ведаю... (Плача. Сёстры кленчаць i пачынаюць малiцца).

СЯСТРА МАРЫЯ. Мёртвая.

МАЦI-IГУМЕННЯ. Малiцеся. Малiцеся за спачын яе душы. I радуйцеся. Ясстра Ганорыя зараз у Бога Нашага Iсуса Хрыста, абагрэтая святлом Ягоным, суцешаная словам Ягоным. Ёй добра.малiцеся, малiцеся i за iншую душу, за душу аблудную, за душу скалечаную, за душу грэшную, за душу гордую. Малiцеся, каб Гасподзь не пакiнуў яе ў лiтасцi сваёй. (Iзабэла таксама пачынае малiцца). Iзабэла з П'емонта, Невельскi манастыр ад чыстага сэрца прыняў цябе ў свае сцены. Сёстры манастыра сталi табе сёстрамi. Я хацела стаць для цябе мацi. Шляхi да святасцi i Бога былi адкрытыя перад табою. Але ты аддала перавагу людскiм страсцям. Ты пайшла iншым шляхам. Ты заблудзiлася... Ты праклята.

IЗАБЭЛА. Матушка! (Кiдаецца ёй у ногi.) Матушка! Як жа?..

МАЦI-IГУМЕННЯ. Гасподзь лiтасцiвы. Ён зразумее. (Сёстрам) Закаваць яе!

IЗАБЭЛА. Бярыце мяне! Палiце мяне! Усё вытрымаю, усё прыму. Толькi не чапайце яго! Ён не вiнаваты. Гэта я, я...

МАЦI-IГУМЕННЯ. Маўчы! Святая Царква не пакiне цябе. (Iзабэлу звязваюць i прыкоўваюць да сцяны. Сёстрам). Сястру Ганорыю занясiце ў царкву. Я сама буду адпяваць яе. Падрыхтуйце месца на манастырных могiлках.

СЯСТРА МАРЫЯ. Што будзе з сястрой Iзабэлай?

МАЦI-IГУМЕННЯ. Што будзе? Гасподзь пакажа!

(Выходзiць. За ёю выходзяць манашкi, з сабою нясуць цела сястры Ганорыi).

Сцэна 25

(Заходзiць сястра Iаана).

СЯСТРА IААННА. Iзабэла.

IЗАБЭЛА. Што? Хто тут?

СЯСТРА IААННА. Цень ад ценю...

IЗАБЭЛА. Iаана, ты?

СЯСТРА IААННА. (рэхам) Ты, ты, ты, ты...

IЗАБЭЛА. Дзе ты? Тут цёмна. Я не бачу цябе.

СЯСТРА IААННА. (рэхам): Цябе, мяне сябе, кахаць...

IЗАБЭЛА. Ты прыйшла, каб пасмяяцца з мяне?

СЯСТРА IААННА. Як ты забiла яе?

IЗАБЭЛА. Што?

СЯСТРА IААННА. Ты забiла яе каменем?

IЗАБЭЛА. Так.

СЯСТРА IААННА. А калi ты праламiла ёй галаву, адтуль не вылецела тпушка зiмародак?

IЗАБЭЛА. Не.

СЯСТРА IААННА. Дзiўна. Я была ўпэўненая, што ў яе галаве сядзiць птушка зiмародак.

IЗАБЭЛА. Iаана, паслухай, я, напэўна, пакрыўдзiла цябе нечым.

СЯСТРА IААННА. Напэўна...

IЗАБЭЛА. Паслухай, я, можа нетак паставiлася да цябе.

СЯСТРА IААННА. Можа...

IЗАБЭЛА. Даруй мне.

СЯСТРА IААННА. Дараваць? Ты просiш мяне дараваць тое, што разарвала мне душу, што ты затаптала яе так, што яна ператварылася ў маленькi, шэранькi блiн?

IЗАБЭЛА. Я не хацела гэтага. Ты ведаеш...

СЯСТРА IААННА. Я ведаю? Я ведаю, што ў тваёй галаве сядзiць не зiмародак, а мядзведзь. Я ведаю, што, хоць у цябе i няма звярыных кiпцюроў на нагах, ты ўсё роўна напалову зверанё.

IЗАБЭЛА. Няхай, няхай так. Аднак жа я люблю цябе, Iана, люблю як сястру, якой ў мяне нiколi не было. Ты мне вельмi, вельмi дарагая.