IЗАБЭЛА. (цвёрда) Я хачу жыць.
УРБЕНА. Так?
IЗАБЭЛА. Мне плеваць як! Жыццё мяне не пашкадавала. I цяпер мне таксама будзе ўсё роўна. Я буду жыць так, як атрымаецца. I нiкому не параю стаць на маiм шляху! (З размаху кiдае кубак) Калi б была магчымасць, пазабiвала бы ўсiх. Усiх! Без рабору! Усiх! Усiх ненавiджу! (Моцна крычыць). Уiсх вас ненавiджу!
УРБЕНА. (Паўза): Галоўнае - ты будзеш жыць. (Iдзе да выхаду).
IЗАБЭЛА. Дык хто ты?
УРБЕНА. Я... Якая рознiца...
(Выходзiць).
Сцэна 28
(Заходзяць сястра Вентурыя, сястра Бернарда, сястра Ганна i сястра Марыя).
СЯСТРА БЕРНАРДА. Што адбываецца? Што адбываецца? З часоў заснавання Невельскага манастыра не было такога. Быццам праклён якi...
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. А я вам кажу, гэта ўсё праз яе... З тае пары, як гэтая Iзабэла пераступiла парог нашай святынi, усё i пачалося. Цёмныя сiлы яе вядуць праўду вам кажу, яна прывяла з сабою д'ябла.
СЯСТРА ГАННА. Зберажы, Божа...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Вось, вось... I хiба гэта канец?
СЯСТРА МАРЫЯ. Два забойствы. I абодва разы манашкамi. Такога свет яшчэ не ведаў.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Без Д'ябла тут не абыйшлося. Гэта ўжо так...
СЯСТРА ГАННА. А можа, сястра Iаана не...
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. (перапыняе) Забiла, забiла. Цяпер дакладна вядома. Мацi-iгумення правяла падрабязнае расследаванне. Сястра Iаана прамывала ягоныя раны сокам аканiту i цыкуты. Пэўна, ён так пакутаваў.
СЯСТРА МАРЫЯ. Божа, ды навошта яна гэта рабiла?
СЯСТРА БЕРНАРДА. Зразумела навошта. Апантаная.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Праўда, праўда... Нiколi ёй не давярала. З выгляду цiхiя, непрыкметная, песнi спявае, дзiўныя рэчы распавядае. Але я даўно чакала, што яназробiць штосьцi падобнае. I вось - наце вам, дачакалiся!
СЯСТРА МАРЫЯ. Нядобрая слава панясецца цяпер пра Невельскi манастыр.
СЯСТРА ГАННА. Так, хрысцiянскi свет скалынецца ад такога... Кажуць, што ўжо да самога Папы дайшло.
СЯСТРА БЕРНАРДА. Хлусня. Не малго яшчэ дайсцi, не магло. Ды i хто паведамiць?
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Трэба ж, далi прытулак па дабрынi сардэчнай звераняцi i апантанай - вось i паплацiлiся!
СЯСТРА МАРЫЯ. Пашкадаваць iх трэба.
СЯСТРА ГАННА. Правiльна, сястра Марыя. Пашкадаваць. Богу памалiцца, Ён i дапаможа.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Так, дапамога нам яшчэ спатрэбiцца
СЯСТРА ГАННА. Нешта яшчэ здарылася?
СЯСТРА БЕРНАРДА. А вы не чулi?
СЯСТРА МАРЫЯ. Пра што вы?
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Гэта тайна. Увесь манастыр ужо ведае. Сюды едзе герцаг Нармандскi.
СЯСТРА ГАННА. Герцаг? Сам?
СЯСТРА БЕРНАРДА. З iм восемсот рыцараў. Пасля смерцi правадыра П'емонцкага клана толькi Iзабэла можа яму перашкодзiць. Ён едзе па яе. Прадстаўнiкi клана таксама накiроўваюцца сюды.
СЯСТРА МАРЫЯ. Якi жах! Адусюль напасцi. Што ж нам рабiць?
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Герцаг адважыцца на ўсё, каб здабыць яе. Можаце не сумнявацца...
СЯСТРА БЕРНАРДА. З iм яшчэ i бiскуп Альберт сюды едзе.
СЯСТРА ГАННА. Навошта?
СЯСТРА БЕРНАРДА. Каб судзiць сястру Iаану. Жафрэй быў яго васалам.
СЯСТРА МАРЫЯ. Ах... Колькi гора, колькi напасцяў... I ў каго нам прасiць абароны?
СЯСТРА ГАННА. Толькi ў Бога i святой Дзевы Марыi. Няма ў нас iншых абаронцаў...
СЯСТРА БЕРНАРДА. Шкада, аднак, сястру Iзабэлу. Яе выдадуць.
СЯСТРА ВЯНТУРЫЯ. Зверанё трапiць ў лапы звера.
СЯСТРА МАРЫЯ. Мы нiчога не можам зрабiць дзеля яе. Толькi малiцца.
Усе: Аман.
(Выходзяць).
Сцэна 29
(Заходзяць Мацi-Iгумення i бiскуп Альберт).
МАЦI-IГУМЕННЯ. Я слухаю вас, бiскуп. Толькi гаварыце коратка i ясна, без вашых высакапарных словаў. Дзеля чаго прыехалi?
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Калi ласка. Па-першае, я прыехаў, каб расследаваць забойства майго рыцара i знайсцi вiнаватага, каб аддаць яго пад суд. I хоць забойства здзейснiла манашка, над якой толькi вы...
МАЦI-IГУМЕННЯ. (перабiвае) Я выдам вам яе. Задаволены? Рабiце з ёй усё, што знойдзеце патрэбным.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Я буду судзiць яе.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Гэта вашае права. Што яшчэ?
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Тэма вельмi далiкатная... Ну, вы мяне разумееце. Неабходна ўзяць пад увагу ўсе абставiны, што склалiся. Суадносiны сiл зараз такiя...
МАЦI-IГУМЕННЯ. (груба) Хопiць! Гаварыце без хiтрыкаў!
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Як вам будзе заўгодна. Бацька Iзабэлы забiты. Герцаг не ўтойвае, што гэта зрабiлi па яго загаду. Зараз пераломны момант супрацьстаяння. Бароны ў нерашучасцi. Усё залежыць ад таго, хто стане новым правадыром П'емонцкай клiкi. Гэты момант i вырашыць будучае Нармандскага герцагства i П'емонта.
МАЦI-IГУМЕННЯ. I што?
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Герцаг не хоча даводзiць справу да вайны. Ён хоча знайсцi паразуменне.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Паразумення?
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Ён прапаноўвае мiр.
МАЦI-IГУМЕННЯ. З гэтай мэтай ён раз'язджае па Невельскiх землях з атрадам у восемсот чалавек? Цiкавы спосаб. Ну-ну, працягвайце.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Вашая iронiя не да месца. Вядома колькi магутных правiцеляў жадаюць смерцi герцага.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Вядома, вядома, восемсот рыцараў якраз дастаткова, каб абаранiць герцага ад сялян Невельскага лесу, якiя, помнiцца, так неабачлiва адважылiся напасць а на вашую асобу.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Герцаг прыехаў сюды, каб паўтарыць сваю прапанову, якую так непрадбачлiва адхiлiў бацька Iзабэлы.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Ён не можа рабiць ёй анiякiх прапаноў. Яна манашка.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Стправа вельмi важная.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Няма справы больш важнай, чым служэнне Госпаду.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Вам лепей падумаць.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Пра што? Я паўтараю, яна манашка.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Гэта можна ўладзiць. Папа зацвердзiць...
МАЦI-IГУМЕННЯ. Тут я рашаю, што зацвярджаць, а што не. Манастыр - мая юрысдыкцыя..
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Бясспрэчна. Менавiта таму я i прыйшоў пагаварыць. Пагаварыць напрамую
МАЦI-IГУМЕННЯ. Добра, я слухаю.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Выдайце яму Iзабэлу. Здымiце з сябе гэты цяжар. Нашто яна вам? Ад яе ж толькi праблемы i непрыемнасцi. Калi вы выдадзiце яе, вы ўсталюеце мiр.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Вы ж ведаеце, што варт ёй выйсцi за сцены манастыра, яе заб'юць.
БIСКУП АЛЬБЕРТ. Герцаг паабяцаў ёй жыццё.
МАЦI-IГУМЕННЯ. Я ведаю цану ягоных абяцанняў.